Η Χρυσή Αναλογία

Ας υποθέσουμε ότι έχεις ένα περιβόλι ή εργαστήρι ή τέλος πάντων κάνεις κάτι για να ζήσεις. Για να ζήσεις, χρειάζεται εξ ορισμού να είναι το κέρδος μεγαλύτερο από αυτό που επενδύεις, γιατί αν είναι ακριβώς το ίδιο τότε δεν θα περισσέψει τίποτα για να φας ούτε για να ξανα-επενδύσεις κι αύριο, οπότε εργασία χωρίς κέρδος δεν υφίσταται σαν έννοια. Αυτό το περισσότερο μπορεί είτε να αυξάνεται είτε να μειώνεται μέχρις εξαφανίσεως, γιατί είναι έτσι η ζωή που ίσιο δρόμο να μην έχει πουθενά: ή ανηφόρα ή κατηφόρα. Ή αναπτύσσεσαι ή φθίνεις, και αυτό γιατί όταν επενδύσεις, τότε κάθε φορά θα βγάζεις και λίγο ακόμα παραπάνω, άρα ανάπτυξη, είτε που λόγω οιασδήποτε ανεπάρκειας το περίσσευμα θα είναι ολοένα και μικρότερο, μέχρι που θα είναι μικρότερο της επενδύσεως, οπότε πλέον μπορούμε να πούμε ότι φθίνουμε. Επίσης είναι συνυφασμένο με την ανθρώπινη φύση να ζητάμε λίγο ακόμα περισσότερο, πάντα. Έχεις τα πάντα αλλά βλέπεις τα άστρα και τα θες κι αυτά.

Παρά τις διάφορες επιπλοκές ή μπερδέματα στους ορισμούς και στις διαδικασίες, αυτό είναι το ζουμί του οικονομικού μοντέλου τα τελευταία δέκα χιλιάδες χρόνια, αν και μόλις πριν από μία χούφτα χρονάκια το ονομάσαμε καπιταλισμό.

Το ποσοστό κέρδους είναι το κλειδί. Οι σοφοί των οικονομικών το ξέρουν αλλά κάνουν ότι δεν το βλέπουν γιατί δεν τους συμφέρει. Αυτό που τους συμφέρει είναι να έχει ο απλός άνθρωπος μικρό ποσοστό κέρδους και ο μεγιστάνας τεράστιο, γιατί για τους μεγιστάνες δουλεύουν. Έχεις εσύ κανέναν οικονομολόγο στην δουλειά σου να σου λέει τί να κάνεις και τί σε συμφέρει; Όχι, βέβαια. Έναν λογιστάκο από τεί έχεις, κι αυτό αν είσαι τυχερός.

Το ποσοστό κέρδους όμως, έχει ήδη οριστεί εδώ και χιλιετίες βάσει παραμέτρων παντελώς διαφορετικών από αυτές που χρησιμοποιούν οι δήθεν σοφοί αλλά στα αλήθεια πόρνοι της γνώσης, που την πουλάνε στα ιδιαίτερα δωμάτια των εκφυλισμένων γέρων.

Και έχει ως εξής:

Είναι οι φυσικοί πόροι και οι ρυθμοί της φύσης που δεν μπορούν να αλλάξουν, είναι ανελαστικοί και πεπερασμένοι. Είναι οι περιορισμοί των ανθρώπινων αντοχών, είναι οι ανάγκες για ξεκούραση και ανάρρωση από ασθένειες, είναι οι περίοδοι αναγκαστικής απραξίας λόγω καιρικών ή άλλων συνθηκών. Το απόθεμα πρέπει να είναι αρκετό για να καλύπτει τις ημέρες που δεν δουλεύουμε, είτε για να ξεκουραστούμε είτε για οποιονδήποτε λόγο.

Μετά από χιλιετίες επίπονης παρατήρησης, δοκιμής και λάθους, πισωγυρισμάτων και αλμάτων κάποιοι τελικά κατέληξαν ότι  μπορείς να κάθεσαι μερικές φορές χωρίς να χάσεις τα αποθέματά σου ενώ παράλληλα είσαι και προετοιμασμένος για τις κακοτοπιές αν, τηρώντας τις αναλογίες πόρων-εργασίας-χρόνου-αναγκών, η αναλογία αυτή είναι ένα προς επτά.

Αν δουλεύεις έξι μέρες, τότε την έβδομη μπορείς χωρίς να χάσεις κάτι να ξεκουραστείς, κάθε επτά χρόνια σβήνονται τα χρέη και είναι κι άλλες πολλές περιπτώσεις όπου εφαρμόζονταν αυτός ο κανόνας.

Με βάση αυτόν τον κανόνα και τους υπόλοιπους που απορρέουν από την εφαρμογή του, ο λαός αυτός μεγάλωσε και πέτυχε την ευημερία σε μεγάλο ποσοστό.

Η ανατροπή αυτής της αναλογίας δεν ήταν λόγω των τεχνολογικών ή κοινωνικών προόδων, αλλά περισσότερο λόγω της πανταχού παρούσας απληστίας, η οποία ενισχύθηκε από τις κοινωνικές και τεχνολογικές προόδους. Δεν είναι καινούριο φαινόμενο, φυσικά. Ένας ευγενής στα ανάκτορα της κρήτης είχε μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους από τον αγρότη που του έφερνε τα σταφύλια ή τον σκλάβο που του καθάρισε την τουαλέτα.

Η ανατροπή αυτού του κανόνα από τα τσιράκια των απατεώνων που λέγονται ελίτ, φέρνει την δυσαρμονία όχι μόνο με την φύση , αλλά κυρίως με τον ίδιο τον εαυτό, και όταν λέω δυσαρμονία δεν εννοώ κάποια παραμυθένια αιθέρια κατάσταση αλλά τη δυνατότητα να προβλέπουμε το περιβάλλον και τους ίδιους μας τους εαυτούς, να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις που παρουσιάζονται. Οι υπολογισμοί πέφτουν πάντα έξω, όσα ντοκτορά κι αν έχει ο υπερ-σουπερ-ντούπερ χαρτογιακάς. Μόνο σε μικρό επίπεδο και σε πολύ μικρή κλίμακα μπορεί να προβλεφθεί ή να υπολογιστεί το οτιδήποτε και αυτό γιατί ο υπερ-σούπερ-ντούπερ χαρτογιακάς δεν λαμβάνει υπ' όψιν όλα τα δεδομένα αλλά μόνο αυτά που του είπαν στη σχολή.

Ούτε οι γιδοβοσκοί πριν από δέκα χιλιετίες τα είχαν, αλλά είχαν τουλάχιστον την πρακτική καπατσοσύνη και παρατηρητικότητα να κοιτάξουν τί συμβαίνει γύρω τους και να μάθουν από τα λάθη τους, αντί αυτάρεσκα να λένε ότι "εγώ έχω δίκιο και η φύση λάθος, ας τη διορθώσουμε". Όταν οι σοδειές καταστρέφονταν από έναν κακό υπολογισμό, την επόμενη φορά καλά θα έκανε να υπολογίσει σωστά και να το τηρήσει, ενώ οι χαρτογιακάδες αποφεύγουν τις συνέπειες κρυμμένοι πίσω από μακρο-οικονομικά παραπετάσματα. Ο χαρτογιακάς όχι μόνο δεν θα παραδεχτεί το σφάλμα του αλλά, αντιμέτωπος με την καταστροφή, θα αναζητήσει κι άλλους να εκμεταλλευτεί για να μη μείνει η απληστία του ανεκπλήρωτη, οπότε έτσι έχουμε τους επεκτατικούς πολέμους.

Ο γιδοβοσκός δεν έκαιγε τις σοδειές για να ανεβάσει την τιμή τους στο χρηματιστήριο, ώστε κάποιος χοντρός να γίνει χοντρότερος.

Ο υπερ-σουπερ-ντούπερ χαρτογιακάς δεν εννοεί να δεχτεί ότι δεν μπορεί να υπάρχει αειφόρος ανάπτυξη, αλλά μόνο έξι χρόνια ανάπτυξη και ένας χρόνος στασιμότητα ή ακόμα και οπισθοδρόμηση. Αναβάλλοντας ή περιορίζοντας την έβδομη ημέρα, το μόνο που καταφέρνει είναι να εξαντλεί τις δυνατότητές του και να τοκίζεται το "δάνειο", δηλαδή για κάθε μέρα που περνά επτά προστίθενται σε τόκους και ένταση συνεπειών, όχι γιατί κάποιος το είπε αλλά γιατί έτσι είναι ο κόσμος και με αυτό το ρυθμό γυρνάει.