Χρονικό: η πτώση στην τεμπελιά - η άνοδος στην αποτελεσματικότητα

Όσοι με ξέρετε από το προηγούμενο μπλογκ μου, με έχετε ξανα-ακούσει να μιλάω ξανά και ξανά για μία παρατεταμένη περίοδο κατάθλιψης, την οποία οπωσδήποτε παρουσιάζω πολύ πιο δραματικά από ότι στην αλήθεια ήταν. Γούστο μου και καπέλο μου, από την άλλη.

Κράτησε πολύ, ήταν δύσκολη, επέλεξα να την περάσω μόνη μου και εκ των υστέρων, θεωρώ ότι η περίοδος αυτή ήταν απολύτως αναγκαία. Επίσης θεωρώ ότι η απόφασή μου να την περάσω μόνη ήταν και η σωστότερη, καθώς μου δόθηκε η ευκαιρία να σκεφτώ πολλά πράγματα με το πάσο μου, χωρίς την πίεση που ασκούν οι ψυχολόγοι δήθεν χωρίς να την ασκούν, μιας και μόνο που πηγαίνεις σε τέτοιον αποτελεί ήδη πράξη πίεσης: πρέπει να γίνω καλά, πρέπει να γίνω καλά, πρέπει να γίνω καλά...
Ε, όχι, ρε φίλε. Δε γουστάρω!
Θα γίνω καλά όποτε θέλω εγώ.
Με το πάσο μου.
You can't hurry nature,  που λένε και οι φίλοι μας οι αγγλοι, για κάπως διαφορετικές περιστάσεις.

Η έναρξη της περιόδου αυτής χαρακτηρίστηκε από ομηρικούς καυγάδες με πρόσωπα που τους είχα πολλά μαζεμένα. Όλοι αναρωτιόνταν τί έπαθα και που πήγε η παλιά καλη Αθηνά, πρόσωπο συνήθως πράο και καλόβολο.

Έχοντας απομακρύνει αυτά τα πρόσωπα και χωρίς το καύσιμο του θυμού, ξεφούσκωσα μένοντας νοητικά παράλυτη για μεγάλο διάστημα και αυτή ήταν μεγάλη καταστροφή. Αναμασούσα μέσα στο μυαλό μου τα ίδια και τα ίδια,  όπως θα σε βεβαιώσουν οι παλιοί μπλογκο-φίλοι μου, νέε αναγνώστα, μία έριχνα το φταίξιμο στον εαυτό μου, μία στους άλλους και ζούσα στο ρελαντί, σα να λέμε.
Δεν θυμάμαι πόσο κράτησε αυτή η σήψη αλλά μετά, δεν ξέρω πως και γιατί, άρχισα πάλι να σκέφτομαι λογικά και καθαρά. Δεν μπορούσα όμως να βγώ από την απραξία μου, γιατί ένιωθα ότι δεν είχα πλάνο. Είχε περάσει καιρός από τότε που είχα επαφή με τον έξω κόσμο και όλα μου φαίνονταν δύσκολα και αδιανόητα. Έλεγα "εγώ να κάνω αυτό; Μα πως;" ακόμα και για τις πιο απλές καθημερινές ασχολίες. Ακόμα και να βγώ με τους φίλους ήταν άθλος, τότε.

Τώρα, είναι στον χαρακτήρα μου να μην κάνω τίποτα αν δεν παρατηρήσω πρώτα τα γύρω μου, τόσο πριν, όσο και κατά τη διάρκεια ή μετά την κατάθλιψη. Όταν είναι να πάρω απόφαση, θα είναι μόνο αφού περάσω κάποιο ικανό διάστημα κοιτώντας, παρατηρώντας, κρατώντας σημειώσεις στο μυαλό μου, καταγράφοντας μοτίβα στις συμπεριφορές των άλλων και τη δική μου. Οπότε, μόλις είδα ότι ήμουν πάλι σώας τας φρένας, αποφάσισα να κάτσω στα αυγά μου και να παρατηρήσω το τί συνέβαινε γύρω μου, πριν πράξω το οτιδήποτε. Δεν ξέρω πως με ανέχτηκαν οι δικοί μου, αλλά τους ευχαριστώ για αυτό.

Αυτό, τώρα, είναι μία πολυτέλεια που δεν την έχουν οι περισσότεροι, δηλαδή να κάτσουν στα αυγά τους μην κάνοντας τίποτα για να παρατηρήσουν τι συμβαίνει γύρω τους. Οι περισσότεροι παρασύρονται από τις υποχρεώσεις και τις δουλειές, από τον ρυθμό των υλικών ψυχαναγκασμών και των τύπων, έτσι ώστε το να κάτσεις να σκεφτείς να καθιστάται όχι δύσκολο, όχι ακατόρθωτο  αλλά απολύτως τρελό και αδιανόητο: να κάτσω χωρίς να κάνω τίποτα; Ούτε με σφαίρες! Και ποιός θα καθαρίσει τα χαλιά; ποιός θα φορέσει τα ρούχα μου να πάει στις βεγγέρες μου;

Κι όμως, το έκανα. Ήμουν τυχερή που μπόρεσα και το στενό μου περιβάλλον μου έδωσε αυτή την ευχέρεια να μονάσω, στην ουσία, χωρίς να φύγω από το σπίτι μου. Έτσι, στρογγυλοκάθισα παρατηρώντας τους άλλους να στροβιλίζονται σε ιλιγγιώδεις ρυθμούς γύρω μου. Είδα που σκόνταφταν οι προθέσεις των άλλων και οι δικές μου, είδα που ξέφευγαν οι απροσεξίες και που χάνονταν η ενέργεια των ημερών μου. Είδα τα λάθη και τα σωστά, είδα πως γίνονται τα πάντα, που τέμνονται τα συμφέροντα και που διχοτομούνται οι διαφορές. Όταν τελικά βγήκα από αυτή την διαδικασία, οι αποφάσεις που πήρα ήταν για τους άλλους επίσης αδιανόητες, γιατί εκείνοι τελούσαν ακόμα υπό την σύγχυση της φρενήρους, ακατάσχετης καθημερινότητας. Αποφάσισα να αφήσω τη δουλειά μου, για παράδειγμα και όλοι κουνούσαν το κεφάλι. Αποφάσισα να απομακρύνω και κάποια άλλα άτομα από τη ζωή μου, και πάλι όλοι νόμιζαν ότι τρελάθηκα.

Κι όμως, οι κινήσεις αυτές, παρόλο που για τους άλλους φάνταζαν παράλογες ή σπασμωδικές, εκτελέστηκαν με χειρουργική ακρίβεια και ψυχρότητα από μέρους μου. Είχα πλέον το πλάνο μου. Χωρίς να εξηγήσω τίποτα σε κανέναν, ένα-ένα τα βήματα εκτελούνταν χωρίς παρέκκλιση καμμία, με μόνο μάρτυρα το μέσα του μυαλού μου. Αυτό μου έδινε απίστευτη ευχαρίστηση, πρώτον το να έχω ένα μυστικό πλάνο και, δεύτερον, μετά από πολύ καιρό να βρίσκομαι επιτέλους και πάλι στη θέση να διεκπεραιώνω πράγματα.

 Αποφάσισα, ανάμεσα σε άλλα, να γίνω τεμπέλα και όλοι αναρωτήθηκαν για άλλη μία φορά που ήταν παλιά καλή αθηνά. Κι όμως, η απόφασή μου αυτή ήταν επιβεβλημένη όχι από εμένα αλλά από τις συνθήκες και δεν μετάνιωσα που την πήρα, ακόμα και τώρα, οκτώ χρόνια μετά.

Και ιδού ο λόγος.
Είδα ότι οι καλοί μάγειρες είχαν παχύσαρκες οικογένειες. Είδα ότι οι καλές νοικοκυρές είχαν αλλεργικά παιδιά και ότι οι καλοντυμένοι, στυλάτοι άνθρωποι ήταν μόνοι. Είδα ότι τα απαστράπτοντα σπίτια είχαν (και ψυχικά) άρρωστες μάνες. Είδα ότι οι καλοδουλεμένοι κήποι είχαν παρατημένα παιδιά και ότι οι τέλειοι κοιλιακοί είχαν διαλυμένες οικογένειες. Και είδα ότι ενώ τα κάνουμε όλα αυτά για να έχουμε καλή ζωή, καταλήγουμε τελικά να έχουμε μεν απαστράπτοντα σπίτια, ωραία φαγητά, αρμονικούς κήπους και γυμνασμένα σώματα, αλλά είμαστε (πνευματικά κυρίως) αδύναμοι, άρρωστοι, αλλεργικοί, παρατημένοι και μόνοι, γιατί πάρε έναν μπρατσαρά από το γυμναστήριο και πες του να μαζέψει ελιές να δούμε αν μπορεί, ο τζούφιος.

Σήκωσα τα στολίδια από το σπίτι, εκτός από κάτι κάδρα στους τοίχους, για να μην έχω να ξεσκονίζω. Σήκωσα κάτι εργόχειρα, πατάκια και χαλάκια και άλλες τέτοιες αηδιούλες, για να μην έχω να πλένω όλην ώρα, ειδικά εκείνο μπροστά από τον νεροχύτη στην κουζίνα. Σήκωσα ή χάρισα πράγματα όπως το πολυμίξερ, τον βραστήρα, τη φρυγανιέρα και το ηλεκτρικό μαχαίρι, πέταξα ή χάρισα ένα σωρό ρούχα και παιχνίδια, λαμπατέρια, μπωλ και φοντανιέρες. Έβαλα στο πατάρι όλα τα ποτήρια, εκτός από όσα χρειαζόμαστε καθημερινά και άφησα έξω οκτώ από το καθένα, συμπεριλαμβανομένων και των μαχαιροπήρουνων, μειώνοντας έτσι δραστικά τον χρόνο πλυσίματός τους. Έπαψα να φτιάχνω περίτεχνα φαγητά, όπως παστίτσιο, μουσακά και άλλα τέτοια, γιατί όχι μόνο απαιτούν χρόνο και χρήμα εκ μέρους μου που σίγουρα μπορώ να ξοδέψω καλύτερα, αλλά επιβαρύνουν την υγεία της οικογένειάς μου, την κάνουν χοντρή και ράθυμη, κοιλιόδουλη και κοιλιοκεντρική.

Έπαψα να παραβγαίνω με τους άλλους σε όλα τα ζητήματα, από το ποιός έφτιαξε την καλύτερη πατατοσαλάτα, μέχρι το ποιός έχει την καλύτερη δουλειά ή το καλύτερο παιδί, πράγματα που οι γυναίκες κάνουν ασυναίσθητα, όταν ξεπερνούν την αγάπη και την υπερηφάνεια για το σπίτι ή το παιδί τους και ασυναίσθητα καταλήγουν να προσαρμόζουν το σπίτι ή το παιδί  τους στα γούστα του γείτονα, τελικά. Απλά αποσύρθηκα από αυτόν τον διαγωνισμό, σιωπηλά. Παραχώρησα τα πρωτεία στις υπόλοιπες γυναίκες του περιβάλλοντός μου που έδειχναν να χρειάζονται αυτή την επιβεβαίωση περισσότερο από εμένα.

Δεν μπορείς να έχεις τα πάντα, γιατί για να έχεις τα πάντα πρέπει να δώσεις ό,τι έχεις και δεν έχεις από τον εαυτό σου.

Βασικά, δεν είναι κοστ εφφεκτιβ, όπως θα σε βεβαιώσει οποιοσδήποτε οικονομολόγος.

Ναι, αυτό είναι, είχα αποφασίσει ότι δεν είναι συμφέρον από καμμία άποψη να συνεχίσω όπως πριν.

Κι έτσι την ενέργειά μου την μοίρασα σε λιγότερα αλλά μεγαλύτερα, άρα πιο χορταστικά κομμάτια, εκείνα που για εμένα είχαν περισσότερη σημασία, είναι πιο ευχάριστες οι μέρες μου και πιο πλούσια τα όσα ζώ. Άρχισαν τα πράγματα να πηγαίνουν καλά χωρίς τη δική μου παρέμβαση. Έκτοτε, όλοι όσοι με βλέπουν ξανά, μου λένε ότι είμαι τυχερή, ότι δεν ξέρουν πως τα καταφέρνω (να μην παχαίνω, να κάνω σωστά τη δουλειά μου, να περνώ χρόνο με την οικογένειά μου, κοκ) ότι θα ήθελαν να είναι στη θέση μου και, ξανά, ότι είμαι πολύ τυχερή.

Δεν είμαι.

Χωρίς την πολύτιμη κατάθλιψη τίποτα από αυτά δεν θα είχε συμβεί. Θα συνέχιζα να ταλαιπωρούμαι σε εκείνο τον αδιάκοπο μαρτύριο της υποχρεωτικής συμμόρφωσης, να προσπαθώ να ελέγξω τα πάντα και να αυτοτιμωρούμαι όταν αναπόφευκτα αυτό δεν γίνονταν, όπως όλοι. Οπότε παρόλο που δεν ήταν και ότι πιο ευχάριστο μου έχει συμβεί, η κατάθλιψη εκείνη ήταν σωτήρια και συνιστώ σε όλους όταν έρθει η κατάθλιψη να μην την καταπολεμήσουν αλλά αντιθέτως να την ζήσουν όσο πληρέστερα μπορούν.

Και ένα τραγούδι για τον Έρωτα, που ούτε στιγμή δε βγήκε από το μυαλό μου.