Μιζέρια, μέρος δεύτερο (Το αποκορύφωμα της γκρίνιας, πάλι για τον Χρήστο)

Πολλές φορές, εμείς που τα ξέρουμε όλα, νομίζουμε πως οι άλλοι, που δεν τα ξέρουν όλα, αξίζουν τη μοίρα τους και πως είναι χαζομάρα τους που έπαθαν ότι έπαθαν. Νομίζουμε πως είναι επιλογή τους να είναι όπως είναι.

Και είναι εξαιρετικά αλαζονικό αυτό διότι νομίζουμε πως ο άλλος είναι χειρότερος από εμάς, γιατί πάντα έτσι γίνεται, κριτική κάνουμε μόνο σε όσους θεωρούμε κατώτερους γιατί τους άλλους δεν έχουμε τα κότσια να τους αντιμετωπίσουμε, ούτε να τους κοιτάξουμε στα ίσια.

Αυτό είναι το γλοιώδες μέρος της κοινωνικής κριτικής, γίνεται πάντα εκ του ασφαλούς. Βάζουμε τον εαυτό μας σε ένα πανύψηλο βάθρο και από εκεί κατακλύζουμε τον κοσμάκη με την περίφημη Γνώμη μας.

Όλοι, εκτός από εμένα, φυσικά.

Και θαρρούμε πως ο παχύσαρκος είναι έτσι από επιλογή του. Θαρρούμε πως ο αμαθής είναι έτσι από επιλογή του και πως ο άβουλος είναι έτσι από επιλογή του, και αυτός. Θαρρούμε πως ο άρρωστος είναι έτσι από επιλογή του. Ναι, υπάρχουν και τέτοιοι, όταν αρρωστήσεις σε περιφρονούν και λένε ότι καλά να πάθεις με τις χαζομάρες που κάνεις, αντί να σε βοηθήσουν.

Όταν όμως έρχεται η ώρα να κρίνουμε τον εαυτό μας, τότε έχουμε έτοιμες όλες τις δικαιολογίες: έχω περάσει πολλά, είμαι καλό παιδί, φταίνε οι γονείς μου και η κακούργα η κοινωνία. Φταίνε αυτοί που ακούν σκυλάδικα. Το καλύτερο: "περνάω φάση", όπου η φάση κρατάει τα τελευταία 20 χρόνια. Δεν είναι φάση, φίλε μου, το μυαλό σου που έχει πήξει σαν βούτυρο από το πολύ κοπάνημα της ίδια ιδέας, ξανά και ξανά, κοντά σαράντα χρόνια οι ίδιες μανίες.

Και φτάνεις σε ένα σημείο όπου κλείνεις το μυαλό σου μέσα σε ένα κάστρο όπου κανείς δε μπαίνει, γιατί όλοι είναι ηλίθιοι εκτός από εσένα. Και όποιος πάει να πλησιάσει είναι εχθρός, για αυτό και του φέρεσαι εχθρικά.

Θα σου έδινα συμβουλές για το πως να βγείς από το αδιέξοδό σου, αλλά αφενός με κούρασες, αφετέρου έχω μάθει να μη δίνω συμβουλές παρά μόνο όταν μου τις ζητούν. Επίσης, ξέρω ότι γουστάρεις το ρόλο που έχεις διαλέξει για πάρτη σου, ο σοφός γκρινιάρης, όπως στα έργα, όπου ο κατηφής είναι πάντα ο πιο φιλοσοφημένος χαρακτήρας.
Δεν είσαι φιλοσοφημένος. Είσαι σκέτος κατηφής.
Γιατί αν ήσουν φιλοσοφημένος, μετά από τόση φιλοσοφία, δύο-τρία απλά συμπεράσματα θα τα είχες βγάλει από τη ζωή.

Είναι φανερό ότι δεν τα έβγαλες.
Όπως και πριν από δέκα χρόνια, εξακολουθείς να ανακυκλώνεις αυτο-λύπηση.
Δεν έχει αλλάξει τίποτα, δεν έχεις γίνει καλύτερος, δεν έχεις ανοίξει τα μάτια σου και εξακολουθείς να κρίνεις τους ανθρώπους με βάση τη μουσική που ακούνε, που πιο επιπόλαιο κριτήριο δεν έχω ακούσει ποτέ. Σα να κρίνεις τους ανθρώπους από τα ρούχα τους. Κοίτα όμως, αν κάποιος ντύνεται κακόγουστα, τότε αυτό σημαίνει ότι έχει κακό γούστο στα ρούχα. Αν κάποιος ακούει μουσική που δεν σου αρέσει, τότε έχει γούστο διαφορετικό από εσένα. ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ!!!

Αλλά τόσο καλομαθημένος είσαι, που ούτε ένα τόσο μικρό χατήρι δεν αντέχεις να σου χαλάσουν. Σου κακοφαίνεται η διαφορετική μουσική , σου κακοφαίνεται η διαφορετική επικοινωνία, σου κακοφαίνονται όλα.

Ξέρω όμως το εξής, κύριε κατηφή.
Ο παχύσαρκος ή ο ασθενής ή ο αμαθής δεν έχουν επιλέξει να είναι στην κατάσταση που είναι, αλλά είναι εγκλωβισμένοι σε έναν φαύλο κύκλο όπου η περιφρόνηση δίνει σκυτάλη στην ενοχή και η ενοχή δίνει σκυτάλη στην αντίδραση και η αντίδραση δίνει σκυτάλη στην άμυνα και η άμυνα δίνει σκυτάλη στην οχύρωση και η οχύρωση δίνει σκυτάλη στην ασφάλεια και η ασφάλεια στην περιφρόνηση, κοκ. Ξέρω ότι και εσύ δεν έχεις επιλέξει να είσαι έτσι αλλά είσαι κι εσύ παγιδευμένος στον ίδιο φαύλο κύκλο. Όπως όλοι όσοι βρίσκονται σε ένα τέτοιο φαύλο κύκλο, με δύο τρόπους
μπορούν να τον σπάσουν για να βγούν: είτε με τη βοήθεια κάποιου κοντινού προσώπου (και όχι επαγγελματία, γιατί ο επαγγελματίας δεν μας αγαπάει) είτε που ο πόνος μέσα μας γίνεται τόσο ανυπόφορος που παίρνουμε φόρα και πέφτουμε με το κεφάλι πάνω στα τείχη που εμείς οι ίδιοι είχαμε χτίσει, σπάζοντας κεφάλι και τείχη με μία κίνηση.
Αυτό, μπορεί και να μη συμβεί ποτέ.

Δεν με αφορά.
Τα ψυχολογικά σου και τα υπαρξιακά σου, δεν αποτελούν αρμοδιότητά μου. Στο κάτω-κάτω, μπορεί και να έχω πέσει έξω, και το μόνο που να συμβαίνει είναι να μη χωνεύεις τα μούτρα μου ή απλά να είσαι ηλίθιος. Δεν θα είσαι ο πρώτος. Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να μη με προσβάλουν κατάμουτρα. Κάνε ότι κάνεις, αλλά την επόμενη φορά που θα τύχει (από γκαντεμιά μου) να βρεθείς μπροστά μου, μην μπείς στον κόπο να μου απευθύνεις το λόγο αν δεν είναι με ανθρώπινη λαλιά και με πολιτισμένο τρόπο.

Το Άτομο των Σπηλαίων (βράβευση μετ'επαίνων)

Είναι λοιπόν μία ψυχή που κυκλοφορεί αδέσποτη εδώ στα μέρη μας η οποία έχει το εξής χαρακτηριστικό: δεν έχει μάθει ποτέ ούτε από τη ζωή ούτε από τη συναναστροφή με τους ανθρώπους ότι το να λες καλημέρα, καλησπέρα και καληνύχτα δεν αποτελεί ευγένεια αλλά στοιχειώδη συνεννόηση ανάμεσα στους ανθρώπους ώστε να ξέρουμε ο ένας τι θέλει να πεί ο άλλος.

Και έτσι, παρόλο που σύμφωνα με τον αστικό μύθο πρόκειται για έξυπνο παιδί κατά (ένα απύθμενο ) βάθος, έχει καταφέρει να γίνει μισητή αυτή η ψυχή και συνεχώς να κάνει γκάφες περισσότερες από όσες είναι φυσιολογικές για την ηλικία του.

Όσες φορές, ας πούμε, έχουμε βρεθεί στην ίδια παρέα ή στον ίδιο χώρο, μου έχει απευθύνει το λόγο αποκλειστικά και μόνο όταν είναι να με ειρωνευτεί ενώ σε καμμία από αυτές τις περιπτώσεις δεν απηύθυνε χαιρετισμό ούτε κατά την προσέλευση ούτε κατά την άφιξή τους από τον χώρο. Όλες τις φορές που έτυχε να βρεθούμε στον ίδιο χώρο γύρισε την πλάτη του και έφυγε με κατεβασμένα μούτρα, μία από όλες τις φορές μάλιστα πριν κλείσει πεντάλεπτο με τη δικαιολογία ότι δεν ήταν του γούστου του η μουσική, και μας άφησε όλους σύξυλους να αναρωτιόμαστε τί έγινε, τί έπαθε και αν περνάει την εμμηνόπαυση, διότι τέτοιες αντιδράσεις μόνο σε τέτοιες καταστάσεις απαντώνται στη φύση και στην κοινωνία.

Τις περισσότερες φορές τον ανεχόμαστε γιατί έχει σχηματιστεί η εντύπωση ότι είναι (πάλι κατά βάθος) καλό παιδί και έχει κατά κάποιον τρόπο το ακαταλόγιστο, όπως τα πεντάχρονα παιδιά που, τέλος πάντων, θα κάνουν και την ανοησία τους. Φυσικά, απέχει πολύ από την παιδική ηλικία και πλησιάζει στα δεύτερα -άντα, αλλά όλοι εξακολουθούν να του φέρονται όπως στα μωρά παιδιά ή στους τρελούς: του λέμε ναι να μην τον στεανχωρήσουμε και γελάμε με τις ιδιοτροπίες του.

Εχτές, το λοιπόν, το άτομο αυτό, η ψυχή του ερέβους, έκανε το εξής καταπληκτικό και ανεπανάληπτο, διότι όντως κάτι τέτοιο δεν μου έχει ξανασυμβεί ούτε με έχουν ξαναπροσβάλλει έτσι.

Πήρε τηλέφωνο τον σύζυξ. Ο σύζυξ όμως έλειπε, οπότε σήκωσα εγώ το τηλέφωνο για να του πω να πάρει στο άλλο κινητό, το εταιρικό, για να τον βρεί. Και τότε το άτομο είπε "Η Αθηνά το σήκωσε" σε κάποια παρέα που ακούγονταν από το βάθος και μου το έκλεισε στα μούτρα. Μου κακοφάνηκε όσο θα κακοφαινόταν σε κάθε άνθρωπο που έχει κάποιες ελάχιστες, στοιχειώδεις απαιτήσεις από τον εαυτό του και το περιβάλλον του, για αυτό και του έστειλα ένα μήνυμα να δώ μήπως είχε γίνει κάτι όπως να χαθεί το σήμα ή να πέσει η γραμμή ή κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο.

Δεν απάντησε.
Περίμενα ένα 24ωρο και μετά του τα έψαλα άσχημα, γιατί ήταν πολλά μαζεμένα εδώ και καιρό. Γιατι μία καλησπέρα και μία καλημέρα δεν σημαίνουν ότι συμπαθούμε κάποιον αλλά ότι εμείς οι ίδιοι σεβόμαστε τον εαυτό μας. Διότι η ευγένεια δεν εξαρτάται από το ποιόν του άλλου, αλλά από το δικό μας ποιόν και όσο πιο πολύ αντιπαθούμε το άλλο άτομο, τόσο πιο τιμητικό για εμάς είναι να του φερθούμε με ευγένεια. Το να φερθείς ευγενικά σε κάποιον είναι η ύψιστη ένδειξη αυτοσεβασμού. Κάποιος που λέει καλημέρα μόνο σε όποιον δεν αντιπαθεί, δεν είναι ούτε ευγενικός ούτε ειλικρινής, αλλά ανάγωγος και άξεστος.

 Γιατί αν λέγαμε καλημέρα μόνο σε όσους συμπαθούμε, τότε κανείς δεν θα μιλούσε σε κανέναν και θα κυκλοφορούσαμε όλοι στη μούγγα και τίποτα χρήσιμο δεν θα γινόταν ποτέ.

Γιατί κατά τη γνώμη μου, όποιος βαριέται να πεί μία καλημέρα και μία καλησπέρα όπως όλοι μας, έστω και αν τύχει να μην πολυχωνεύουμε κάποιον, δεν πρέπει να συναναστρέφεται ανθρώπους αλλά ζώα.

Κι αφού δεν τον νοιάζει η γνώμη των άλλων, όπως ισχυρίζεται συχνά-πυκνά, τότε δεν θα τον ενοχλεί να ακούει τα σχολιανά του όποτε κάνει κάτι τέτοιες ανεκδιήγητες χοντράδες. Οπότε την επόμενη φορά που θα τον βρώ μπροστά μου θα του πω κι εγώ την ειλικρινέστατη μου γνώμη για το άτομό του, χωρίς να νοιαστώ για "τυπικότητες", ακριβώς όπως και ο ίδιος.
Είμαι σίγουρη ότι θα το εκτιμήσει, το ζώον, αν του φερθώ όπως ο ίδιος θεωρεί σωστό.

Το πνεύμα του εθελοντισμού στην Πολιτική (Το βραβείο σας παρακαλώ)

Δεν υπάρχει.
Εθελοντές είναι μόνο οι φτωχοί που καλούνται να καλύψουν τα κενά και τις ελλείψεις που δημιουργούνται όταν οι κρατικοί λειτουργοί αντί να κάνουν τη δουλειά τους παίρνουν μίζες, αργομισθίες και καταχρώνται δημόσιο χρήμα.

Γιατί δεν δίνει το παράδειγμα ένα υπουργός, πρωθυπουργός, πρόεδρος της δημοκρατίας;

Ακόμα καλύτερα, γιατί δεν το κάνει ένας δικηγόρος; Ένας αρχιτέκτων;
Να πεί, ας πούμε, "θα υπερασπιστώ κάποιον αδικημένο δωρεάν" ή "θα σχεδιάσω ένα νοσοκομείο δωρεάν" ή ακόμα καλύτερα, "θα είμαι καλός και δίκαιος στη δουλειά μου πέντε με οκτώ αντί να κάνω δημόσιες σχέσεις με έξοδα του κράτους".

Να, λοιπόν,για άλλη μία φορά η υποκρισία της ελίτ.
Επαινεί τον εθελοντισμό όταν τη βολεύει να δουλεύουν οι άλλοι δωρεάν, αλλά για τον εαυτό της διεκδικεί δεδουλευμένα. Σου λέει να καθαρίσεις μία πόλη ή μία παραλία τζάμπα, δωρεάν, με χρόνο από την πολύτιμη παραγωγική και προσωπική σου ζωή, αλλά όταν ζητάς να ΚΑΝΕΙ ΚΑΤΙ, κάτι ώστε να μην χρειάζεται να γίνονται σκουπιδαριό οι ζωτικοί χώροι, σου λέει "ο σχεδιασμός και η τεχνολογία κοστίζουν πολύ, τόσα χρεώνω ανά ώρα"

Κατάλαβες;
Η δική σου δουλειά είναι η τζάμπα και η δική του ακριβή.

ΛΕΧΡΙΤΕΣ!

Ορίστε λοιπόν, το βραβείο του ωμού λουκάνικου όχι μόνο στους εμπνευστές της ιδέας του εθελοντισμού με την υποκριτική τους διπρόσωπη ηθική  αλλά και στα κορόιδα που τη χάφτουν, δουλεύουντας τζάμπα σαν σύγχρονοι σκλάβοι.
ΜΠΡΑΒΟ, ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΑΤΕ ΤΙΠΟΤΑ!

Η θεωρία του Πιπεριού και το Θεώρημα της Καθαρίστριας

Είμαι άνθρωπος χωρίς πάρα πολλές εμπειρίες. Μαθαίνω, όμως, μέσω παρατήρησης και επαφής με ανθρώπους και μ ου αρέσει να συζητώ με άνθρωπους που δεν είναι σαν εμένα. Αυτό εξοικονομεί χρόνο και ενέργεια: δεν χρειάζεται να τα κάνει κανείς όλα για να τα μάθει όλα.
Κάθε άνθρωπος έχει κάτι που δεν ξέρουμε, έστω και αν αυτό μία αφηρημένη έννοια ή μία φράση μόνο, όπως κάτι γνωμικά που λένε οι ταξιτζήδες ή μία συνταγή που λένε οι νοικοκυρές. Όλα αυτά είναι πληροφορίες. Για αυτό βαριέμαι τους άνθρωπους που είναι σαν εμένα και προτιμώ εκείνους που είναι διαφορετικοί. Όσο πιο διαφορετικοί, τόσο καλύτερα. Μία συζήτηση με έναν τέτοιο άνθρωπο ισοδυναμεί με χίλιες ώρες σεμιναρίου στην οξφόρδη, ή με το διάβασμα μίας βιβλιοθήκης. Και από κάθε άνθρωπο κρατώ πολλά, κάθε άνθρωπος και χίλια μαθήματα.

Στην προκειμένη περίπτωση, ο άνθρωπος είναι ο αδερφός μου, που είναι τόσο διαφορετικός από εμένα, όσο η μέρα από τη νύχτα. Δεν υπάρχει ούτε ένα ζήτημα στο οποίο να συμφωνούμε και οι επιλογές στις οποίες έχουμε βασίσει τις ζωές μας είναι και αυτές αντιστοίχως διαφορετικές. Δεν υπάρχει ούτε ένα πράγμα από αυτά που έχει κάνει που θα έκανα με τον ίδιο τρόπο, και το αντίστροφο. Από αυτόν έχω μάθει, φυσικά, πολλά.

Κάποτε, λοιπόν, σε οικογενειακό τραπέζι , είχα μαγειρέψει κοτόπουλο με πατάτες αλλά είχα βάλει πολύ πιπέρι. Οι πατάτες είχαν πάρει ένα σκούρο χρώμα, αντί για το σύνηθες γυαλιστερό χρυσοκίτρινο, να φανταστείς. Ο αδερφός μου είπε την εξής φράση, ειρωνικά, περιπαιχτικά, σκωπτικά, κοροϊδευτικά και εύστοχα: "Αν λίγο πιπέρι είναι λίγο καλό, τότε πολύ πιπέρι είναι πολύ καλό". Το οποίο είναι αυτό που είχε συμβεί. Νέα μαγείρισσα τότε, έτσι είχα σκεφτεί: "Ας ρίξω λίγο περισσότερο πιπέρι να νοστιμέψει".

Τώρα, είναι πάλι χαρακτηριστικό μου, να συνδέω τις πληροφορίες που εισπράττω με άλλες, σε διάφορες συνδυασμούς, αρχικά τυχαία και μετά, μόλις προκύψει κάποιο μοτίβο ανάλογα με το μοτίβο που θα προκύψει.

Στη συγκεκριμένη πρόταση, ας πούμε, αν αντικαταστήσουμε τη λέξη "πιπέρι" με κάποια άλλη, τότε τί θα προκύψει; Αν, αντί για πιπέρι βάλουμε άλλα πράγματα που θεωρούμε καλά, όπως παιδεία, σύστημα, πρόβλεψη, άνεση, τροφή, βοήθεια, κοκ; Καταλήγουμε σε αυτό που έλεγαν οι προγόνοι μας, το παν μέτρον άριστον. Αλλά με τι συνέπειες και τί προεκτάσεις;

Πως θα μπορούσε η πολλή παιδεία να είναι κακή, ή η βοήθεια; Το συγκεκριμένο ζήτημα με τις διάφορες παραλλαγές του το σκέφτηκα πολλές φορές και πολλές φορές αναθεώρησα συμπεράσματα που αρχικά θεωρούσα τελεσίδικα.

Είναι όμως σωστό, τελικά, ακόμα και η παιδεία μπορεί να υπερβολική όταν εμποδίζει το άτομο να βιώσει τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής, όπως την πρακτική εμπειρία, τον αυθορμητισμό, την ελευθερία ή την συμμετοχή στη συλλογική προσπάθεια. Και δυστυχώς η παιδεία μας τα στερεί όλα αυτά, όταν γίνεται σε υπερβολή. Γιατί, από ένα σημείο και μετά, ο απορροφημένος στο εκπαιδευτικό σύστημα άνθρωπος καταλήγει ανίκανος να κάνει οτιδήποτε άλλο εκτός από το να διαβάζει βιβλία και μετά να κουνά το δάχτυλο στους άλλους. Και αυτό δεν ωφελεί κανέναν απολύτως.

Αυτό που ωφελεί τους πάντες είναι να υπάρχει μία παιδεία που να οδηγεί σε βελτίωση των δράσεων, χωρίς να δεσμεύει την έμφυτη δημιουργική ικανότητα του καθενός μας, που τόσο καλοπληρωμένη και δυσεύρετη είναι στον επιχειρηματικό κύκλο, υπό την ονομασία "δημιουργικότητα". Και κοίτα τώρα το οξύμωρο. Ξοδεύουμε ένα σκασμό λεφτά για να έχουν όλοι πανομοιότυπη μόρφωση και μετά δίνουμε τα περισσότερα λεφτά σε όποιον ΔΕΝ έχει αυτή την ομοιομορφία της σκέψης. Και αφήνουμε τις πιό σημαντικές δουλειές σε αμόρφωτους άνθρωπους! Αυτοί που καλλιεργούν και επεξεργάζονται το ίδιο μας το φαγητό, είναι αμαθείς και άβουλοι, αυτοί που κατασκευάζουν τα μηχανήματά μας είναι επίσης πολύ κοντά στην ζωώδη κατάσταση του να ζείς μόνο για το ημερήσιο γεύμα και αυτοί που κινούν τα νήματα του εμπορίου μέσω των μεταφορών είναι επίσης τόσο αμαθείς που κοστίζουν δισεκατομμύρια σε απώλειες και καθυστερήσεις.

Το οποίο μας φέρνει στο θεώρημα της καθαρίστριας.
Κάποτε μια καθαρίστρια παραπονιόταν ότι για να κάνει σωστά τη δουλειά της αναγκαζόταν να εισπνέει τις αναθυμιάσεις των καθαριστικών. Γιατί πόσα καθαριστικά βάζεις, τη ρώτησα. Δύο μου απάντησε, ένα για απολύμανση και ένα για τα άλατα. Η γυναίκα αυτή δεν ήξερε ότι μάταια εισέπνεε τις αναθυμιάσεις, γιατί αφενός το ένα απορρυπαντικό ακύρωνε τη δράση του άλλου και αφετέρου είχε επιλέξει φτηνά καθαριστικά χωρίς να κοιτάξει τις ταμπέλες που έλεγαν "χωρίς χλώριο" και "με κρύο νερό". Ούτε απολύμαινε, ούτε άλατα αφαιρούσε, παρά μόνο κατέστρεφε την υγεία της. Της το είπα και απάντησε το τυπικό "ό,τι μπορώ κάνω" των ανθρώπων που δεν έχουν επιλογές. Βάλε, τώρα, με το μυαλό σου τί ζημιά μπορεί να έχει προκαλέσει αυτή η μία γυναίκα. Πες ότι η τουαλέτα αυτή ήταν σε σχολείο ή άλλο δημόσιο χώρο. Πόσος κόσμος έχει αρρωστήσει εξαιτίας της.

Αν η καθαρίστρια αυτή είχε μία ευρύτερη γενική γνώση, τότε θα ήξερε να κρίνει, ας πούμε, το τί προξενεί η κάθε χημική ουσία του απορρυπαντικού στην θάλασσα όπου καταλήγουν όλα τα λύματα. Θα ήξερε ότι με κρύο νερό θα αφαιρούσε περισσότερα άλατα και θα εισέπνεε λιγότερες αναθυμιάσεις. Θα ήξερε ότι το απολυμαντικό δρά μόνο αν το αφήσεις να δράσει κάποιο διάστημα, αποφεύγοντας για άλλη μία φορά τις αναθυμιάσεις, ανοίγοντας τον εξαερισμό ή φεύγοντας από το δωμάτιο ώσπου να δράσει, αντί να το ξεπλύνει κατευθείαν με καυτό νερό, μέσα στους καυτούς τοξικούς ατμούς.

Βάλε τώρα το τί ζημιά προξενούν όλοι οι αμόρφωτοι άνθρωποι, όλες οι "καθαρίστριες" του κόσμου, από τον συσκευαστή ρυζιού μπασμάτι με τις άπλυτες πατούσες μέχρι τον ναυτικό που χύνει τα απόνερα του καθαρισμού των αμπαριών καταμεσίς στον Ειρηνικό, όπου κανείς δεν βλέπει, γιατί έτσι λένε οι διεθνείς κανόνες: αν δεν το βλέπεις δεν είναι μόλυνση. Αποτελεί μόλυνση μόνο όταν είναι κοντά σε πλούσιες περιοχές και μόνο όταν υπάρχει κάποιος να το δεί.

Στο άλλο άκρο, έχουμε τους ευγενείς ακαδημαϊκούς, με τις απέραντες γνώσεις σε πολλαπλά επίπεδα, που μέσα στα γραφεία τους έχουν άγνοια του πόσο άπλυτος ήταν ο συσκευαστής του μπασμάτι ή πόσα θαλάσσια είδη έχει εξαφανίσει ο ναυτικός που το έφερε από την ασία, και απορεί πως στο καλό κόλλησε αυτή τη μυστηριώδη ασθένεια.

Ναι, η πολλή μόρφωση του έκανε κακό, γιατί παρά την μεγάλη γνώση του, ή μάλλον εξ αιτίας αυτής και της προσπάθειας να την αποκτήσει, μένει μακρυά από τον κόσμο και την πραγματική ζωή. Πρέπει να ξεχάσει όσα ξέρει και να βγεί στον κόσμο να δεί με τα μάτια του τί γίνεται, να δεί τί κακό κάνει στον κόσμο όταν παραγγέλνει μπασμάτι, μάνγκο ή αβοκάντο από την άλλη άκρη του κόσμου αντί να προτιμήσει λάχανο, πατάτα και καρότο του θεού από την πόλη του. Πρέπει να δώσει τη θέση του στον καθαριστή και συσκευαστή ρυζιού ώστε και οι δύο να αντλήσουν εμπειρίες, να καταλάβουν τί κάνουν. Είναι απαραίτητο οι άνθρωποι να έχουν σφαιρική γνώση για το πως λειτουργεί ο κόσμος, ώστε να γνωρίζουν πως το κάθε πράγμα επηρεάζει το κάθε άλλο.

Αλλά οι ακαδημαϊκοί δεν θέλουν να είναι η γνώση παντού. Θέλουν να την κρατάνε κλειστή για να ανέβει η τιμή της, όπως οι χρυσοχόοι τον χρυσό ή τα διαμάντια που ενώ στις θυρίδες και ορυχεία υπάρχουν τόννοι, τις κρατούν μυστικές δήθεν και καλά είναι σπάνια, άρα ευγενή, άρα πανάκριβα.



Αλλά αυτό είναι άλλο ένα γνώρισμα των ακαδημαϊκών. Αυτό που τους αφορά είναι από "ιερό" όπως η γνώση ή "ευγενές" όπως τα μέταλλα, ενώ αυτό που αφορά τον υπόλοιπο κόσμο όπως η ζωή και η παραγωγή είναι ευτελές, βάρβαρο ή κατώτερο, κι όμως σαβουρώνουν τα φαγιά σα να μην υπάρχει αύριο. Και, ακόμα ειρωνικότερο, περιφρονούν τον φτωχό για αυτό ακριβώς που του στέρησαν: του στερούν την μόρφωση και την ευημερία και μετά τον βρίζουν επειδή είναι φτωχός και απαίδευτος.

Μπράβο, ακαδημαϊκέ!
Πολύ ανώτερος είσαι!
Κράτα τη γνώση σου στο ντουλάπι μη στην κλέψει κανείς, όπως η κίσσα τις χάντρες ή η μαϊμού τον πασατέμπο.
Δεν μοιάζεις καθόλου με ζώο!

Με πέντε κινήσεις

Α) Κατάργηση διαφημίσεων. Αυτό θα σημάνει το τέλος της υπερκατανάλωσης ή τουλάχιστον σημαντικής μείωσής της. Οι ανάγκες των ανθρώπων θα διαμορφώσουν την αγορά ορίζοντας ποιός θα επιβιώσει, ανάλογα με τις δυνατότητες της τσέπης του και την ποιότητα του κάθε προϊόντος, και όχι με βάση ποιός έβγαλε περισσότερους κώλους στην τιβή. Άλλωστε, στις μέρες μας είναι αναποτελεσματική: με τα τσιγάρα, ας πούμε, η απαγόρεσυη διαφημίσεων δεν επιρρέασε την καταναβλωση

Β) Κατάργηση συσκευασιών. Υγρά όπως σαμπουάν ή καύσιμα , σπόροι όπως φακές και άμμος για χτίσιμο θα πωλούνται σε συσκευασίες που είτε θα φέρνουν από το σπίτι τους οι αγοραστές είτε που θα αγοράζονται μία φορά δια παντός ανά προϊκόν, όπως ένα μπουκάλι για το σαμπουάν, ένας κουβάς για το απορρυπαντικό πλυντηρίου ή ένα σακούλι για τις φακές. Πάνω σε αυτά τα δοχεία μπορούν οι εταιρείες να διαφημίζονται μόνο. Με τη νέα τεχνολογία είναι δυνατόν να γίνει αυτό χωρίς μεγάλο κίνδυνο νοθείας ή λαθεμπόριου, δυσκολίες που εώς τώρα κανείς δεν έχει καταφέρει να καταπολεμήσει ούτως ή άλλως.

Γ) Κατάργηση πώλησης γλυκών σε σουπερμάρκετ. Μόνο σε ζαχαροπλαστεία και χωρίς ειδικές συσκευασίες αλλά σε δοχεία, όπως όλα τα υπόλοιπα προϊόντα. Τα ζαχαρώδη (από την κοκακόλα και το μίλκο μέχρι την τουλούμπα Ιωαννίνων) αποτελούν τη μεγαλύτερη αγορά και την πιο επιβλαβή. Χύμα και σε μικρά καταστήματα, ώστε να καταστεί άβολη η αγορά τους.

Δ) Κατάργηση χρήσης αυτοκινήτων στις γειτονιές. Θα παραμείνουν μερικοί συνδετικοί και περιφερειακοί άξονες για την μεταφορά από γειτονιά σε γειτονιά, αλλά οι μεγαλουπόλεις και πόλεις θα αποτελούνται από μεγάλα οικοδομικά τετράγωνα (σε συνάρτηση με την πληθυσμιακή πυκνότητα και την αναλογία οικιών και επιχειρήσεων, ίσως κάθε 15.000 κάθοικους να είναι ρεαλιστικό ) όπου θα επιτρέπονται μόνο ποδήλατα και πεζοί συν υπηρεσιακά όπως απογριμματοφόρα, πυοσβεστικά ή ασθενοφόρα. Μεγάλοι χώροι στάθμευσης στα όρια κάθε γειτονιάς θα είναι απαραίτητοι, φυσικά. Σε πόλεις εκτάσεως μικρότερης από κάποιο όριο και πληθυσμού όχι περισσότερο από, ας πούμε, 15.οοο θα απαγορεύεται κάθε μετακίνηση  με αυτοκίνητο εντός ορίων της πόλης.

Ε) Κατάργηση φωτεινών επιγραφών. Προκαλούν ατυχήματα, φωτοπύρανση αλλά και κανονική ρύπανση, δεν έχουν καμμία αποτελεσματικότητα, σπαταλούν απίστευτη ενέργεια και στο τέλος της χρηστικότητάς τους δεν ανακυλώνονται.

Αυτές οι πέντε κινήσεις θα έχουν πολλές και μεγάλες συνέπειες. Θα αναδιαρθώσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα την αγορά σε φυσιολογικά επίπεδα (αντί για τον φρενήρη καταναλωτικό πόλεμο που βιώνουμε) αναπλάθοντας κάθε οικονομικό μέγεθος εκ τους μηδενός. Το καλό είναι ότι οι αλλαγές αυτές είναι προβλέψιμες και εύκολα μπορεί κανείς να εξακολουθήσει να βγάζει μεγάλα κέρδη, αλλά χωρίς να επιβαρύνεται το οικοσύστημα,η υγεία των ανθρώπων και οι ήδη αδικημένες περιοχές του πλανήτη.

Καταργώντας τις συσκευασίες περιορίζεται σε απίστευτο βαθμό η χρήση χαρτιού και πλαστικού καθώς και ο όγκος των χωματερών. Με τον περιορισμό του πλαστικού ίσως πέσει η τιμή του πετρελαίου και με την κατάργηση των μετακιμήσεων με αυτοκίνητο ίσως αυτό να γίνει εντομότερο. Θα μειωθούν οι ασθένειες πυο συνδέονται με την εισπνοή ρύπων στις πόλης, και οι κάτοικοι θα είναι υγιέστεροι εφόσον αναγκαστούν σχεδόν δια της βίας να πηγαίνουν με τα ποδοαρκάκια τους ή το ποδήλατο σε κοντινούς προορισμούς εντός πόλης.

Η κατάρργηση φωτεινών επιγραφών θα έχει αποτελέσματα περισσότερο σε σχέση με την κατάργηση της διαφήμισης και την μείωση της σπατάλης ενέργειας και πρώτων υλών, που τώρα κυμαίνεται σε αστρονοικά επίπεδα. Θα καταστήσει τις πόλεις και γειτονιές περισσότερο όμορφες: καθόλου διαφημίσεις, περισσότερο πράσονο, λιγότερο καυσαέριο.

Μακροπρόθεσμα θα υπάρξουν συνέπειες σε κάθε οικονομική δραστηριότητα: θα αναπροσαρμοστούν τα εργασιακά και η κοινωνική ασφάλιση, τα συνταξιοδοτικά και οι μεταφορές (περισσότεροι θα χρησιμοποιούν μαζικά μέσα). Γενικά είναι οι μιρκότερες και λιγότερο δύσκολες αλλαγές που μπορούν να γίνουν ώστε να έχουμε τα πιο θεαματικά αποτελέσματα στην δημόσια υγεία, περιβαλλοντική φροντίδα και ενεργειακή ανταγωνιστικότητα.


Συγγνώμη για τα λάθη, δεν προλαβαίνω να διορθώσω, πάω στη δουλειά και δεν θέλω να ξεχάσω την ιδέα.

Ριζική θεραπεία ημικρανιών

Οι ημικρανίες που ταλαιπωρούν πολλούς ενήλικες αποτελούν την κότα με τα χρυσά αυγά τόσο για τις φαρμακευτικές που πωλούν τα (πάντα αναποτελεσματικά) φάρμακά τους όσο και για τους γιατρούς που λαμβάνουν αμοιβές κάθε τρείς και λίγο.

Ωστόσο, υπάρχει ένα φάρμακο που είναι δωρεάν και θαυματουργό.
Το τραγούδι του κότσυφα.

Η εξήγησις δεν βασίζεται στα γιατροσόφια παύλα μαντζούνια των γιαγιάδων μας αλλά σε απολύτως επιστημονικές παρατηρήσεις.

Καταρχάς, είναι κάπως δύσκολο να βρείς κότσυφα να ακούσεις, ειδικά αν μένεις σε κάποια μεγάλη πόλη και μάλιστα στο κέντρο της, όμως αυτό αποτελεί μέρος της θεραπείας.

Εξηγώ αμέσως.

Η ημικρανία είναι σύμπτωμα χρόνιου άγχους και πίεσης, δηλαδή δυστυχίας.

Για να ακούσεις το τραγούδι του κότσυφα πρέπει να βρείς τον χρόνο και τον τρόπο τουλάχιστον  μία φορά στη διάρκεια της ημέρας να μην κάνεις τίποτα εκτός από το να ακούς το τραγούδι του, να σταματήσεις για λίγο να είσαι ψυχαναγκαστικά παραγωγικός.

Για να ακούσεις τον κότσυφα πρέπει να απαρνηθείς όλα σε αγχώνουν και σε πιέζουν, δηλαδή όλα όσα σε καθιστούν δυστυχή.

Και ως δια μαγείας, οι ημικρανίες θα εξαφανιστούν.

Άνω Παρτάλι

Κάνουμε πολλές φορές το λάθος να εκτιμούμε το παρελθόν τα κριτήρια του παρόντος ή ακόμα και με βάσει τις προσδοκίες του μέλλοντος. Πολύ συχνά, ας πούμε, θεωρούμε τις αποφάσεις που πήρε κάποιος ηγέτης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο χωρίς να έχουμε καμμία ιδέα ποιά ακριβώς ήταν η κατάσταση και υπό ποιές πραγματικά συνθήκες ελήφθη αυτή η απόφαση.

Έτσι κάνουμε και με κοινωνικά ζητήματα.
Έτσι κάνουμε και με τη θρησκεία, η οποία τελευταίως κατηγορείται για όλα τα δεινά του κόσμου, λες

και οι άνθρωποι θα πάψουν να είναι άπληστοι και εγωιστές ή μισαλλόδοξοι αν εκλείψει αυτή.
Λες και οι πόλεμοι γίνονται για την θρησκεία και όχι για τους πόρους.

Τέλος πάντων, είχα προτείνει κάποτε στον άμπαν να καθήσει να σκεφτεί όχι το πόσα δεινά προκάλεσε η θρησκεία στους ανθρώπους αλλά πόσα θετικά, γιατί όλα στη ζωή έτσι είναι: ουδέν κακό αμιγές καλού και το αντίστροφο. Αλλά είμαι σχεδόν σίγουρη ότι δεν το έκανε αυτό, γιατί όσο σκεπτόμενοι και να θέλουμε να λέμε ότι είμαστε, ποτέ δεν είναι βολικό να κοιτάς το αντίθετο στα μάτια και δεν είναι χαρακτηριστικό του άμπανου αυτό αλλά της ανθρωπότητας όλης.

Θα απαριθμήσω εδώ τα θετικά της θρησκείας. Τα περισσότερα από αυτά θα έχουν να κάνουν με τον Χριστιανισμό διότι μέσα σε αυτόν γεννήθηκα αλλά οι διάφορες θρησκείες έχουν αρκετά δομικά στοιχεία κοινά μεταξύ τους.

Πρώτον και κύριον, οι θρησκείες αναπτύχθηκαν σε μία εποχή που οι άνθρωποι δεν ήξεραν γράμματα, δεν είχαν ανέσεις όπως τρεχούμενο νερό και η γνώση ήταν δυνατό να αποκτηθεί μόνο με επίμονη παρατήρηση δεκαετιών, τουλάχιστον. Και με μεγάλο κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Αν ήσουν γεωργός (που μάλλον ήσουν, τότε) για να βγάλεις συμπέρασμα ποιά είναι η καλύτερη εποχή να φυτέψεις αμπέλια και να σφάξεις γουρούνια, δεν υπήρχε κανένας τρόπος να το ξέρεις εκτός από τους προηγούμενους αγρότες οι οποίοι με τη σειρά τους έκαναν άπειρες δοκιμές, ξανά και ξανά, μέχρι να πετύχουν το σωστό χρονικό σημείο. Και αυτό σε μία εποχή που μία χαμένη σοδεία δεν σήμαινε ούτε αποζημίωση από το κράτος ούτε δάνειο από την τράπεζα, αλλά λιμοκτονία για την υπόλοιπη χρονιά. Και πείνα δεν σήμαινε δεν έχω σήμερα να φάω αλλά περισσότερο κάτι όπως "θα τρώω ποντίκια για να βγάλω το χειμώνα".  Οι άνθρωποι δεν είχαν ισορροπημένες δίαιτες, που έχουμε σήμερα, αλλά μέρα μπαίνει-μέρα βγαίνει έτρωγαν το ίδιο πράγμα μόνο, γιατί μόνο αυτό ήταν διαθέσιμο λόγω των ιδιοτήτων του εδάφους και των καιρικών συνθηκών. Δεν μπορούσες, ας πούμε, να μένεις στην Αγία Πετρούπολη και να τρώς πορτοκάλια, ούτε στην Αγγλία και να έχεις ντομάτες. Έτρωγες λάχανο και ψωμί μέχρι να ξαναβγεί ήλιος και αν ήσουν τυχερός που και που κανένα αυγό ή λίγο κρέας κάθε πάσχα και χριστούγεννα γιατί τότε ήταν πιο παχιά τα γουρούνια και τότε γεννούσαν οι κότες. Στην πατρίδα μας δεν υπήρχε ούτε ρύζι ούτε ντομάτα ούτε πιπεριά ούτε πατάτα ούτε καλαμπόκι, και περίφημη μεσογειακή δίαιτα ήταν ξερό ψωμί και χόρτα. Τώρα χάρις στα ποντοπόρα καράβια έχουν διαδοθεί από τις αμερικές σε όλη την υφήλιο αλλάζοντας την διατροφή άρα και την υγεία και τη σκέψη των ανθρώπων. Τότε, πριν από 10.000 χρόνια περίπου, οι άνθρωποι ζούσαν σαν έξυπνα ζώα.

Ζούσαν γύρω στα 40 χρόνια και στη διάρκεια αυτών των χρόνων έκαναν περισσότερα παιδιά από όσα κάνουμε οι καλομαθημένοι εμείς. Και έπρεπε να τα ταΐζουν, γιατί η βρεφική θνησιμότητα δεν ήταν κάτι το τραγικό όπως σήμερα αλλά κάτι το συνηθισμένο. Γεννούσες είκοσι παιδιά και ζούσαν τα έξι, ας πούμε.

Η θρησκεία, που τότε δε λεγόταν ακόμα έτσι, συνόψισε τις πολλαπλές ανάγκες των ανθρώπινων κοινωνιών. Καταρχάς, στις περισσότερες θρησκείες ο ιερωμένος ήταν κάτοχος πληροφοριών που αφορούσαν τους κύκλους της φύσης, τις εμπορικές συναλλαγές και τα αρχεία γεννήσεων, γάμων, κοκ. Έτσι, παρατήρησαν ότι αν μία γυναίκα  δεν πήγαινε με πολλούς άντρες, τότε είχε πολύ μικρότερες πιθανότητες να κολλήσει κάποιο αφροδίσιο νόσημα το οποίο θα σκότωνε τα παιδιά της γυναίκας και τους άντρες με τους οποίους κοιμόταν. Και δεν υπήρχε η αντισύλληψη ούτε ιατρική, πράγμα που σημαίνει ότι σε έπιανε πυρετός και δεν ήξερες από τί ήταν, με ό,τι αυτό σημαίνει.

Το χειρότερο όμως ήταν ότι οι πληροφορίες, που τόσο ακριβές είναι ακόμα και στις ημέρες μας, τότε ήταν σχεδόν αδύνατον να μεταδοθούν ή να διατηρηθούν. Κάτι που ανακάλυπτε ο ένας, ήταν πολύ δύσκολο να το μεταδώσει στους άλλους. Έτσι οι ιερωμένοι των περισσότερων θρησκειών είχαν το καθήκον να κρατούν αρχεία, κάτι που ακόμα και στις ημέρες μας έχει ζωτική σημασία. Τότε δεν υπήρχε κανείς άλλος εκτός από τους ιερείς.

Οι θρησκείες, ήταν η μόνη ασπίδα ανάμεσα στον ευάλωτο άνθρωπο και την φύση. Ακόμα και σήμερα, ο λόγος που τα χριστούγεννα κάνουμε κουραμπιέδες και το πάσχα τσουρέκια είναι επειδή το χειμώνα οι κότες σταματούν για κάποιο διάστημα να γεννούν αυγά. Οι νηστείες, οι γιορτές και τα έθιμα ακόμα και τώρα είναι εναρμονισμένα με τους κύκλους της φύσης, κάτι που εμείς οι δυτικοί περιφρονούμε, μιας και στα σουπερμάρκετ δεν έχει εποχές παρά μόνο αυτές που ορίζονται από τις τιμές. Για αυτό καμωνόμαστε τους ανώτερους. Πάνω στα πτώματα των αμαθών προγόνων μας. Γιατί τότε, το να παραβείς μία εντολή δεν ήταν απλά ενοχλητικό για τους συντηρητικούς αλλά έφερνε το θάνατο και το λιμό σε όλη την οικογένεια ή κοινότητα, το κακό σήμαινε θάνατο και όχι μία αντιπαράθεση στο φέησμπουκ.

Επίσης, οι θρησκείες ήταν προσαρμοσμένες στις ανάγκες του κάθε τόπου, στις πρώτες ύλες που ήταν διαθέσιμες και στις ανάγκες των ανθρώπων, ώστε να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη αξιοποίηση αυτών των συνθηκών, σε εποχές που δεν υπήρχαν ούτε στατιστικές, ούτε κράτη, ούτε ταχυδρομείο, ούτε υπολογιστής να ανατρέξεις όταν κάτι δεν πήγαινε καλά.

Τέλος, πάντα μέσω της επίμονης και επίπονης παρατήρησης, δοκιμής και λάθους, οι θρησκείες είχαν

καταλήξει στο καλύτερο δυνατό, πάντα σε σχέση με τις υπάρχουσες συνθήκες, κοινωνικό σχήμα. Είχαν διαμορφώσει οικογενειακά και κοινωνικά δίκτυα που ακόμα και στις μέρες μας είναι πανίσχυρα, ακριβώς για αυτό το λόγο: είναι αποτέλεσμα παρατήρησης και προσαρμογής στην ανθρώπινη φύση. Δεν κουνιέται με τίποτα γιατί είναι ριζωμένο στους ανθρώπους. Στη δική μας θρησκεία έχουμε την εξομολόγηση, σε άλλες θρησκείες έχουν σαμάνους ή πνευματικούς, οι οποίοι καλύπτουν την αγωνία του ανθρώπου να μιλήσει χωρίς να κριθεί. Στην μοντέρνα κοινωνία αυτό δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο ο στιγματισμός του ψυχίατρου που βγάζει συμπλεγματικούς όλους τους ανθρώπους που έχουν αγωνίες. Υπάρχει ο ψυχολόγος που βαφτίζει υπερκινητικά ή ελλιπή με οποιονδήποτε τρόπο τα παιδιά και τα χαπακώνει για να είναι όλα ίδια.

Καλή είναι η επιστήμη, αλλά είναι απρόσωπη. Τους βάζει όλους σε ένα καλούπι και άτεγκτα τους κρίνει, ή τουλάχιστον έτσι δείχνει όταν οι άθεοι με έμβλημα την επιστήμη περιφρονούν τον έναν θεσμό που κράτησε ζωντανούς τους ανθρώπους για χιλιετίες.

Η θρησκεία, μέχρι πρότινος, ήταν συμπυκνωμένη γνώση σε μερικά ρητά και μερικές προσευχές, την αξία των οποίων αναγνωρίζουμε μέχρι σήμερα, μιας και η προσευχή δίνει ψυχική ανακούφιση που κανένας επιστήμονας δεν έχει καταφέρει να κάνει. Η θρησκεία είναι πέντε σε ένα: καλύπτει την ανάγκη του ανθρώπου για ψυχική ασφάλεια, κοινωνική οργάνωση, εναρμόνιση με τους κύκλους της φύσης, οικονομική οργάνωση και προσωπική ανάπτυξη. Το ξέρω ότι το τελευταίο θα σας κάνει αν γελάσετε, αλλά μία βόλτα στο φέσημπουκ θα σας αποδείξει περίτρανα ότι η επιστήμη δεν έχει επιτύχει και πολλά σε αυτό τον τομέα.

Τώρα πόλεμοι και σκοτωμοί και αδικίες θα υπάρχουν πάντα. Αλλά οι ανθρώπινες αδυναμίες είναι σαν τον κόσμο αιώνιες.

Άλλο ένα πρόβλημα

Συζητούσα τις προάλλες με τον Παναγιώτη. Ανάμεσα στα πολλά που είπαμε ανέφερε και το ζήτημα της εμπειρίας. Περιέγραψε το πως μέσα από την εμπειρία στα διάφορα πόστα που ανέλαβε στον εργασιακό του βίο, απέκτησε όχι μόνο πρόσθετα προσόντα αλλά και σε προσωπικό επίπεδο απέκτησε μία ευρύτερη κατανόηση του πως κινείται ο κόσμος. Δεν το έθεσε ακριβώς έτσι, απλά εγώ έτσι ερμήνευσα τον τρόπο που εξιστόρησε το τί έγινε. Επίσης, σύγκρινα τη δική του με τη δική μου, σαφέστατα μικρότερη, αλλά τέλος πάντων, μέσα στο πηγαινέλα της ζωής, άλλαξα κι εγώ μερικά πόστα. Διατέλεσα σερβιτόρα, βοήθησα τον σύζυγο με τα σκάφη του, έβαψα πήλινα στολίδια τότε που δούλεψα σε κάποιον που οργάνωνε βαφτίσια και , φυσικά , δίδαξα αγγλικά. Πέρα από αυτό όμως, σύγκρινα αυτά που μου είπε με τις ιστορίες άλλων ανθρώπων, όλες μέσες-άκρες ίδιες.

Είναι ο Μήτσος, ας πούμε, που εκτός από τη δουλειά του, κάνει και μερεμέτια όχι για το χρήμα αλλά για την διεύρυνση των κύκλων του και την απόκτηση εμπειρίας. Είναι ο Φοίβος που φεύγοντας από το ΠΝ δεν είχε τίποτα στα χέρια του, αν και η ειδικότητά του σε θεωρητικό επίπεδο θα μπορούσε να του αποδώσει κάτι. Είναι αυτό που είχε πει ο Λοβέρδος πριν από καιρό: όλους αυτούς, τί θα τους κάνουμε;

Αναφέρομαι στους δυ, φυσικά, και στο πρόβλημα του τί θα τους κάνουμε εφόσον έχει καταστεί απαραίτητο να τους μετακινήσουμε ώστε οι δυνατότητές τους να αξιοποιηθούν καλύτερα. 

Πέρα από όλα τα υπόλοιπα προβλήματα (αξιολόγηση, διαθεσιμότητα, απολύσεις, κοκ) είναι και αυτό: ένας δυ δεν αποκτά εμπειρία μέσα στον δημόσιο τομέα. Υπάρχουν προαγωγές αλλά δεν συμβαδίζουν πάντα με την απόκτηση περισσότερων δεξιοτήτων. Γίνεσαι, ας πούμε, προϊστάμενος και κανείς δεν ξέρει βάσει ποιάς διαδικασίας κρίνεται αυτό σωστό. Πολλές φορές είναι με βάση την παλαιότητα, άλλες όμως όχι. 

Έχουμε, λοιπόν, άτομα που ακόμα και αν προσελήφθησαν δίκαια (και όχι μέσω γνωριμιών ή άλλων παρεμφερών τρόπων) καθόλη την διάρκεια της εργασίας τους δεν έχουν γίνει καλύτεροι ούτε στο ελάχιστο. Ένας γραμματέας, ας πούμε, εξακολουθεί να είναι ο ίδιος γραμματέας μέχρι που θα συνταξιοδοτηθεί. Δεν θα έχει γίνει καλύτερος.

Φυσικά, αυτό είναι κάτι που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προσωπικότητα του κάθε άνθρωπου. Θα συμφωνήσω. Όμως το σύστημα που υπάρχει στον δημόσιο τομέα είναι τέτοιο που όχι μόνο δεν ευνοεί την ανέλιξη αλλά αντιθέτως αποθαρρύνει τον κάθε υπάλληλο από το να αναζητήσει την εξέλιξη .Και αυτό είναι πρόβλημα, γιατί α)τίποτα δεν διαρκεί για πάντα και β)το τέλμα οδηγεί στην σαπίλα.

Είναι κάποια βήματα που γίνονται, αλλά όλα κολλάνε στο ίδιο ζήτημα που κολλάνε τα πάντα στην Ελλάδα. Και αυτό είναι ότι ο Έλληνας είναι καχύποπτος απέναντι στο κράτος του. Και δεν είναι να απορεί κανείς γιατί έχει καεί η γούνα του όχι μία ή δύο αλλά άπειρες φορές, ξανά και ξανά με ανυπολόγιστο κόστος σε προσωπικό και επιχειρηματικό επίπεδο. Οι αστοχίες του Ελληνικού κράτους έχουν κλείσει σπίτια, έχουν καταστρέψει επιχειρήσεις και έχουν στερήσει ευκαιρίες από τους Έλληνες σε τέτοιο βαθμό ώστε προσωπικά θεωρώ ότι πρόκειται για προδοσία.

Και ξέρω τί λέω όταν χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη. Από τις διάφορες συμβάσεις που έχουν υπογράψει για να πριμοδοτήσουν τις εισαγωγές συγκεκριμένων εταιρειών εις βάρος των Ελληνικών μέχρι την επίμονη καταστολή της δικαιοσύνης, πάντα σε επιχειρηματικό επίπεδο, αλλά και στο άλλο, το ποινικό. Πως να εμπιστευτείς ένα τέτοιο κράτος; Και μάλιστα για αξιολόγηση;

Άρα, κατανοώ τους δυ που τρέμει η ψυχή τους όταν ακούν για αξιολόγηση. Νιώθουν ακριβώς το ίδιο που ακούει και ο ιδιώτης όταν ακούει για περαίωση ή αναπροσαρμογή του ΦΠΑ. Ξέρω ακριβώς πως νιώθουν. Το έχω νιώσει κι εγώ πολλές φορές.

Και ξέρω και τί θα γίνει. Θα γίνει ακριβώς αυτό που φοβούνται, δηλαδή να διώξουν όσους άξιους έχουν απομείνει για να διαλύσουν ό,τι έχει απομείνει από το δημόσιο για να μπουν οι ιδιώτες (που είναι τσακάλια) για να αποτελειώσουν μέχρι και τα κόκκαλα του κουφαριού που λέγεται ελληνικός κρατικός μηχανισμός. Δεν θα είναι καταλάθος αλλά εσκεμμένα που θα γίνει αυτό, γιατί κάποιοι θεωρούν ότι ένα λειτουργικό κράτος είναι ασύμφορο. Και σε αυτό διαφωνώ, Παναγιώτη. Χάρις στην πρόνοια κατάφεραν οι κοινωνίες να εξελιχθούν με ρυθμούς που νωρίτερα στην ιστορία ήταν αδιανόητο. 'Όποιος θέλει ανάπτυξη, δεν μπορεί να το κάνει με αμόρφωτους να προξενούν ζημιές αλλά με μορφωμένους να σκέφτονται νέες ιδέες. Η ύπαρξη δημόσιου σχολείου είναι νευραλγική, καθώς και του υπόλοιπου δημόσιου τομέα. Μία χώρα χωρίς τέτοια είναι χαμένη.

Όσοι θεωρούν ότι ένα λειτουργικό κράτος είναι ασύμφορο θα το μετανιώσουν και αυτοί, γιατί τα τσακάλια που τα άρχισαν όλα αυτά δεν θα τους αφήσουν να χαίρονται για πολύ. Θα τους αφήσουν να κάνουν τη βρωμοδουλειά και μετά θα τους θυσιάσουν στο φιλοθεάμον κοινό, το δικό τους αίμα να πληρώσει  για όλα τα άδικα.

Είπα αίμα.

Άρα, τι πρέπει να κάνει ο νουνεχής δυ;

Να αποκτήσει δεξιότητες, όσο προλαβαίνει. Όχι δεξιότητες του χαρτιού, τύπου "παρακολούθησα δύο σεμινάρια και δυό συνέδρια" αλλά δεξιότητες του πραγματικού κόσμου, όπως δημόσιες σχέσεις, οικονομικά, γλώσσες και οτιδήποτε μπορεί να τον κάνει άξιο επιβίωσης στον ιδιωτικό τομέα. Πρέπει να γίνει σκυλί του πολέμου. Και ίσως έτσι να μην χρειαστεί να χάσει τη θέση του, που το εύχομαι ολόψυχα, γιατί προσωπικά ΘΕΛΩ να υπάρχει δημόσιο για το καλό όλων. Αλλά ένα δημόσιο λειτουργικό και ανταγωνιστικό, όχι αυτό το πράμα που τους λες "θέλω μία άδεια" και σε στέλνει για τυρόπιτες.

Όσο για τον νουνεχή πολιτικό, άστα βράστα.

Μείωση φορολογίας το 2015, λέει. Ξέρεις ποιοί θα επωφεληθούν; Για να αντέξει μία επιχείρηση αυτόν τον χειμώνα, ο ιδιοκτήτης της πρέπει να είναι πολύ λαμόγιο, άρα ζήσε μάη να φας τριφύλλι.

Χιούστον, έχουμε πρόβλημα

Ακολουθώντας, Αλίκη στην χώρα των τραυμάτων, ένα λευκό περιστέρι 

κατέληξε πίσω στην πεζότητα, πιο πειθήνια από πριν.

Με δύο γαίες στα μάτια, ο γάτος εξαφανίστηκε, το χαμόγελό του μία θύμηση.

Η άβυσσος των ονείρων μόνο ένα θαύμα έχει πια.

Ο τελευταίος λογαριασμός με ένα ακόμα άνθρωπο.

Δομική Αναδιάρθρωση με μία Κίνηση (αλλά τί κίνηση!)

Το σύστημα μας αρέσει.
Έχει πολλά καλά όπως η μαζική παραγωγή που κάνει το ακριβό φτηνό και την ομαλότητα κόντρα στην εντροπία της φύσης.

Όμως, σε αντίθεση με την φύση, το σύστημα είναι ανθρώπινο άρα ατελές, πράγμα που με τη σειρά του σημαίνει ότι δεν προβλέπει τα πάντα, αλλά κάθε τόσο χρειάζεται μικρές αναπροσαρμογές, βελτιώσεις, ας τις πούμε.

Θέλω να πω, το σύστημα κανείς δεν θέλει να ανατραπεί αλλά αυτό που επιθυμούμε είναι να

διορθωθούν κάποιες λεπτομέρειες  ώστε να ταλαιπωρούνται λιγότερο οι συμμετέχοντες σε αυτό. Και, όταν λέμε "να ταλαιπωρούνται λιγότερο" εκτός από την προσωπική καλοπέραση και ευημερία, εννοούμε και την αποτελεσματικότητα του συστήματος γενικότερα, μιας και ένα σύστημα που  δεν είναι αποτελεσματικό αναπόφευκτα θα φθίνει και θα εξαφανιστεί.

Στο δικό μας το σύστημα, το Ελληνικό, παρόλο που γενικά μιλώντας κάπως τα κουτσοβολεύουμε, υπάρχουν πολλές ατέλειες, που έχουν όμως κοινή προέλευση την αποτελεσματικότητα του κράτους, η οποία με τη σειρά της έχει τις ρίζες της στην οικογενειοκρατία και τη συναλλαγή με αυτές τις οικογένειες. Άρα, εφόσον αυτή η συναλλαγή καθιστά το σύστημά μας αναποτελεσματικό, τότε είναι προς συμφέρον όλων, και κυρίως των ηγετών του συστήματος αυτού, να διορθωθούν. Το περίφημο πολιτικό κόστος εδώ και μερικά χρόνια έπαψε να υφίσταται ως έννοια, διότι οι συντεχνίες και τα τζάκια που συναλλάσσονται με την εξουσία αδυνατούν να την κρατήσουν πλέον στην εξουσία, άρα για να παραμείνει ο ηγέτης στη θέση του πρέπει πια να ευχαριστήσει τους πολλούς, όπως φάνηκε μετά από τις τελευταίες εκλογές που ο Σαμαράς χαϊδεύει τον νοικοκυραίο με δηλώσεις τύπου "θα μειώσουμε τον φπα γιατί μας έπιασε το ψυχοπονιάρικό μας" και  "ρίξτε τις τιμές στα ξενοδοχεία γιατί οι παραλίες άδειασαν, αλλά χωρίς εγώ να ρίξω τιμές καυσίμων, μεταφορών και φορολογίας" ο μπάμιας ο ξεσαμάρωτος.

Παρασύρθηκα, συγχωρέστε με.
Συνεχίζω.

Το σύστημα, λοιπόν, για να γίνει καλύτερο, πράγμα που όλοι θέλουμε, ώστε να μην ανατραπεί, πράγμα που δεν επιθυμεί κανείς, υπάρχει μόνο ένας τρόπος να γίνει: να παρακολουθήσει ο μελετητής τη λειτουργία του για κάποιο διάστημα ώστε να εντοπίσει σε ποιό σημείο χάνεται η επαφή ανάμεσα στην πράξη και το αποτέλεσμά της και αυτό το σημείο να το αντιμετωπίσει με τέτοια δράση ώστε το σημείο να πάψει να χάνει "ενέργεια" αλλά και το υπόλοιπο σύστημα να συνεχίσει αδιάλειπτα την λειτουργία του, ομαλά όπως μας βολεύει όλους. αυτή η παρακολούθηση στην περίπτωση της Ελλάδας είναι εύκολη υπόθεση γιατί ήδη την έχουν κάνει άλλοι και μάλιστα έχουν βγάλει και την ετυμηγορία, τη λύση και τον τρόπο που θα εφαρμοστεί αυτή. Συγκεκριμένα, η λύση έχει καταστεί σαφής εδώ και χρόνια από τους απλούς ανθρώπους οι οποίοι φωνάζουν εδώ και χρόνια, αλλά τα κέντρα εξουσίας ακόμα αμφθσβητούν αυτή τη φωνή διότι φοβούνται για το σύστημα. Φοβούνται για τνη εξουσία και φοβούνται ότι γίνει αυτό που λένε οι απλοί άνθρωποι και μάλιστα δουλέψει και πιάσει το κόλπο, τότε θα χάσουν την νομιμοποίησή τους ως ειδήμονες και ηγέτες.

Θέλω να επισημάνω σε αυτό το σημείο ότι ο ειδήμονας που ακούει τον απλό άνθρωπο και ανταποκρίνεται σε αυτό που ο απλός άνθρωπος απαιτεί όχι μόνο δεν χάνει την εξουσία του αλλά αντιθέτως την ενισχύει, αφού αυτό θέλει ο απλός άνθρωπος από την ηγέτη του, να τον ακούει, να τον καταλαβαίνει και να τον λαμβάνει υπόψιν στις αποφάσεις, αντί να φέρνει  από έξω ακριβοπληρωμένους χαρτογιακάδες για να του πούν αυτό που από το '80 φωνάζουν όλοι, από τον απλό μπακάλη μέχρι τον προβόπουλο: φτιάξε το κράτος! ΦΤΙΑΞΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΦΤΙΑΞΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ!!!

Πού όμως είναι εκείνο το σημείο που λέγαμε νωρίτερα, στο οποίο χάνεται η ενέργεια ανάμεσα στην πράξη και το αποτέλεσμά της; Ποιό σημείο της εξουσίας είναι εκείνο που δεν επιτρέπει τη ροή του συστήματος να είναι ωφέλιμη για το σύστημα αλλά αντιθέτως με διαρροές και αναρροφήσεις κάνει την εξουσία υδροκέφαλη και αυτιστική;

Όλοι το ξέρουν.
Η βουλή.

Οι βουλευτές και οι υπουργοί, ο πρωθυπουργός. Αυτοί λαμβάνουν τις αποφάσεις, άρα σε αυτούς κάτι πρέπει να γίνει ώστε οι αποφάσεις που λαμβάνουν να είναι ωφέλιμες και όχι βλαπτικές.
Είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο να πάψουν οι βουλευτές και τα με΄λη της κυβέρνησης να λαμβάνουν βουλευτική αποζημίωση. Οι λόγοι πολλοί.

Καταρχάς, δεν την χρειάζονται. Η βουλή τους παρέχει ότι χρειάζονται: φαΐ, στέγη, υπολογιστή, ρούχα, μετακινήσεις, ασφάλεια, νταντά για το παιδί, γυμναστήριο, καφέ, όλα.
Δεύτερον, όλοι τους έχουν τις καριέρες τους (γιατροί, αρχιτέκτονες, κοκ) και έτσι πρέπει να παραμένουν γιατί διατηρώντας την καριέρα του ο πολιτικός διατηρεί και την επαφή του με την κοινωνία αφενός, αφετέρου θα βασίζεται λιγότερο στην πολιτική για τον βιοπορισμό του, άρα λιγότερες πιθανότητες να διαφθαρεί.
Τρίτον, αν ο βουλευτής δεί σαν βιοπορισμό την πολιτική, τότε θα κάνει τα πάντα για να κρατήσει τη θέση του και να κληροδοτήσει το πόστο στα παιδιά του, όπως ο μητσοτάκης και ο παπανδρέου και ο βαρβιτσιώτης και ένα σωρό κόσμος που έχουν κάνει την βουλή, τη Βουλή μας, τη δική μας Βουλή, που σκοτωθήκαμε για να την έχουμε, μαγαζάκι τους. Χωρίς τις παχυλές αποζημιώσεις, πόσο θα αγαπούν τα κοινά και την εξουσία; Πόσο θα αγαπούν την Ελλάδα και την πολιτική αν δεν τους πληρώνει το κράτος κάθε μπουκιά που τρώνε; Πόσο πατριώτες θα είναι και πόσα "ναι σε όλα" θα έχουν τα κότσια να πούν αν δεν πληρώνονται αδρά για αυτό;
Τέταρτον, χωρίς τη βουλευτική αποζημίωση, ένα λαμόγιο δεν έχει κίνητρο να ασχοληθεί, άρα μένει η
θέση για κάποιον που δεν είναι λαμόγιο, και αυτό είναι το ζητούμενο: σωστοί άνθρωποι να παίρνουν σωστές αποφάσεις και όχι κυνηγούς αμοιβών που για να ένα ψωροσπίτι στην ψαρού να πουλάνε το ναί σε όλα τους.

Ο πρωθυπουργός και οι βουλευτές και οι υπουργοί δεν πρέπει να πληρώνονται αλλά να δουλεύουν pro publico bono, για το κοινό καλό.
Μπορούν να το κάνουν. Είναι όλοι τους πολύ πλούσιοι.

Χώρια που και μόνο ο μισθός του πρωθυπουργού, μπορεί να πληρώσει για τα αναλώσιμα ενός νοσοκομείου. Η αμοιβή ενός υπουργού μπορεί να πληρώσει τις μεταφορές μαθητών ενός σχολείου στην Μακεδονία, και η αποζημίωση ενός βουλευτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να πληρωθεί η επισκευή ενός δρόμου να μην σκοτώνονται οι άνθρωποι. Έστω και ένας δρόμος, ένα νοσοκομείο και οι μαθητές ενός σχολείου, κάνει διαφορά. Είναι σημαντικό. Ξέρεις τί είναι να σώσεις μία ζωή;

Αν γίνει αυτό, τότε όλα τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν. Και οι πληροφορίες θα ρέουν προς και από τα κέντρα αποφάσεων, και οι νοοτροπίες θα αλλάξουν, και η παιδεία των πολιτών θα ανέβει μερικά σκαλιά και η συμμόρφωση των ανθρώπων με τους νόμους θα είναι μεγαλύτερη και θα δουλεύει το σύστημα χωρίς ανατροπές.

Αλλά...

Έρωτα, για σένα.

The pain will stop when it stops hurting

Ένα για τη Μελάνη (παρεξήγησις)

Φυσικά και η Εκκλησία ευθύνεται για ένα σωρό εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Εννοείται! Πως να το αρνηθεί κανείς αυτό, όταν ακόμα και τώρα που η γνώση είναι πιο προσβάσιμη, άνθρωποι ζώνονται εκρηκτικά για μία αφηρημένη υπόσχεση μίας παράδεισου ή όταν απλά και μόνο με ένα νεύμα στέλνουν στην κάλπη μάζες με την ευλογία τους στον υποψήφιο των συμφερόντων τους;
Κανείς δεν μπορεί να τα αρνηθεί αυτά. Θα έπρεπε να είναι ηλίθιος για να το αρνηθεί.
Φυσικά και είναι το όπιο του λαού.
Φυσικά, κι εγώ μαζί σου.

Η Εκκλησία είναι ένας κατά συρροή δολοφόνος με ασυλία.

Η Εκκλησία.
Όχι η πίστη.
Η εκκλησία έχει τόση σχέση με την πίστη όσο οι πουτάνες με την αγάπη.
Και ενώ οι ιερόδουλες, σαν άνθρωποι, μπορεί και να νιώσουν κάτι κάποτε, οι εκκλησίες σαν οργανισμοί δεν νιώθουν ποτέ τίποτα εκτός από τα κέρδη. Έχουν συλλογικά και εκτελεστικά όργανα που αντί για συμβούλια και CEO ονομάζονται "συνόδοι" και "ιεράρχες".

Η Εκκλησία αποτελεί εκφυλισμό, μία ακόμα εκδοχή της εξουσίας, που όπως όλοι θα συμφωνήσουμε είναι διεφθαρμένη, διαχρονικά.

Αλλά, κοίτα, η πίστη είναι τόσο απαραίτητη όσο και το σεξ, γιατί ο άνθρωπος που δεν έχει πίστη (ακόμα και στην αθεΐα) δεν έχει λόγο ύπαρξης, είναι σαν υπολογιστής χωρίς λογισμικό, δεν έχει τρόπο να οργανώσει τις δυνατότητές του. Κάτι πρέπει να υπάρχει μέσα μας για να μας κινήσει, μία εντολή του εαυτού προς τον εαυτό "κάνε αυτό".

Η Εκκλησίες, για να συνεχίσω τον παραλληλισμό θρησκείας-σεξ, είναι ο νταβαντζής που κάτι τόσο όμορφο όπως ο έρωτας, το κάνει εμπόρευμα. Και πάντα θα υπάρχει κάποιος που είτε από χαζομάρα είτε από απελπισία θα αρκεστεί με την πουτάνα γιατί θαρρεί πως ο έρωτας δεν υπάρχει.

 Η πραγματική πίστη δεν είναι στις εκκλησίες. Όταν βλέπεις άτομα σαν εκείνους στο λεωφορείο, να ξέρεις ότι  μόλις βγήκαν από εκκλησία και κατήχηση, είναι αυτοί που θα ψηφίσουν ότι τους πεί ο παπάς και που θα κάνουν το σταυρό τους περνώντας μπροστά από εκκλησία και δέχονται τα πάντα αμάσητα. Αλλά αυτό δεν είναι πίστη, είναι ακριβώς αυτό που σιχαίνεσαι και που σιχαίνομαι κι εγώ. Είναι παραίτηση από τη σκέψη. Είναι άνθρωποι που έχουν αναθέσει τη λειτουργία του μυαλού τους σε άλλους και αντί για προσωπική ευθύνη έχουν δικαιολογίες και δοξασίες.

Η πραγματική πίστη δεν είναι στις εκκλησίες.Η πραγματική πίστη είναι κάτι το βαθύτατα πνευματικό. Είναι κάτι που σου αλλάζει τη ζωή και σου ανοίγει τα μάτια. Είναι μία εσωτερική επανάσταση, μία ανατροπή όλων όσων σου έχουν πεί και ναι, μπορεί να προέλθει από οπουδήποτε. Ο πραγματικός πιστός, περιφρονεί τις μασκαράτες των δημοσιοσχεσιτών του κλήρου. Ο πραγματικός πιστός την κρατάει μέσα του και κάθε μέρα που περνάει ζεί με αυτό που φλέγεται εντός του μυαλού του, με τόση βεβαιότητα και σθένος όσο ο επιστήμονας που βλέπει μπροστά του το σωματίδιο να διασπάται.

Η πραγματική πίστη είναι τόσο δυσεύρετη όσο και ο πραγματικός έρωτας, γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται την ευθύνη της ύπαρξής τους και παράδεισο εννοούν να μη σκέφτονται τίποτα. Οι περισσότεροι άνθρωποι , ανεξάρτητα από το αν δηλώνουν άθεοι, θρήσκοι, κουμουνιστές ή αναρχικοί, φιλελεύθεροι και χρυσαυγίτες, το μόνο που θέλουν είναι να βγάλουν τη μέρα. Έτσι είναι η πλειοψηφεία, κάτι που κανένας διανοητής δεν άλλαξε στην πορεία της ιστορίας. Ακόμα και τώρα που η γνώση είναι τόσο προσβάσιμη, οι άνθρωποι αναζητούν την ευκολία και το όπιο που κοιμίζει τη συνείδηση. Το όποιο του λαού είναι η δική του ευθυνοφοβία. Απλά το όνομα αλλάζει κάθε φορά, θρησκεία, έθνος, ιδέα, μόδα, ομάδα, κόμμα.

Ωστόσο, όσο και να θεωρεί ο καθένας τον εαυτό του ισορροπημένο και γνώστη ορισμένων θεμάτων, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτοί που πολλές φορές περιφρονούμε ως πρόβατα ή άνθρωπους χωρίς σκέψη έχουν άλλες ιδιότητες, πολύτιμες για όλους. Αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι είναι που κάνουν τη βρωμοδουλειά της κοινωνίας. Είναι το αλάτι της γης, είναι αυτοί που σηκώνουν το βάρος στους ώμους τους όσο εμείς κάνουμε αντάρτικο σε θεωρητικό επίπεδο, και δεν εννοώ εσένα ούτε τους άθεους, αλλά όλους όσους έχουν την πολυτέλεια να αρνούνται ορισμένα πράγματα αντί να τα υπομένουν, μέρα μπαίνει-μέρα βγαίνει.

Αυτοί οι άνθρωποι που φαντάζουν χαζοί, είναι σαν τα μερμήγκια ή τις μέλισσες. Αν λείψουν θα πάψει ο κόσμος να υπάρχει. Δεν πρέπει να τους περιφρονούμε, αλλά να τους βοηθούμε γιατί αυτοί τελικά είναι που την έχουν πιο άσχημα από όλους.

Πως να μην αρρωστήσετε ποτέ

Είναι μία ψευδαίσθηση στην οποία εύκολα πέφτει κανείς αν ακούσει καναδυό εκπομπές για την υγεία και καναδυό ειδήμονες σε ζητήματα διατροφής και γυμναστικής.
Όλα αυτά είναι αρλούμπες, φυσικά.
Το κατάλαβα αυτό όταν ο Στέφανος, σύζυγος της γειτόνισσας της γιατρίνας, ένας άντρακλας ίσα με τα ψηλά βουνά με τις διατροφές του και τις γυμναστικές του και τα βιολογικά του και όλα σχετικά που ποτέ δεν είχε βάλει στο στόμα του τσιγάρο και αλκοόλ σχεδόν ποτέ, έπεσε κάτω ένα βράδυ και πέθανε μέσα σε τρία δευτερόλεπτα.
Τώρα, δεν ξέρω αν τα δευτερόλεπτα ήταν τρία ή περισσότερα, αλλά ξέρω ότι η γυναίκα του, γνωστή παθολόγος εδώ στην Πρέβεζα δεν πρόλαβε ούτε αντίο να του πεί.
Ήταν τραγικό.
Ήταν τόσο κρίμα, μα τόσο άδικο, αυτός ο άνθρωπος....
Τέλος πάντων, το ζήτημα είναι το μάθημα: δεν μπορείς να το αποφύγεις.
Ότι και να κάνεις, θα αρρωστήσεις. Και το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να είσαι προετοιμασμένος για αυτό.
Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι αν ελέγξουν το τί τρώνε και το τί πίνουν θα αποφύγουν την αρρώστια. Οι ίδιο άνθρωποι, αν αρρωστήσεις σου ρίχνουν το φταίξιμο και αντί να σε συμπονέσουν σε αντιμετωπίζουν σαν ηλίθιο. Θεωρούν ότι ήταν βλακεία σου που αρρώστησες και ότι αν είχες φερθεί έξυπνα θα το είχες αποφύγει. Και επειδή οι ίδιοι έτυχε να μην έχουν το ίδιο με εσένα, έχουν τον εαυτό τους για καλύτερο και πιο μάγκα.
Η αλήθεια είναι ότι μερικά πράγματα όντως μπορείς να τα αποφύγεις, αλλά αυτά είναι λίγα.

Μπορείς, ας πούμε, να μην είσαι φαταούλας και να μην φέρνεις τον εαυτό σου στα όριά του. Μπορείς να μην καταπονείσαι σωματικά και ψυχολογικά, όσο γίνεται μέσα στη βιοπάλη, αλλά πέραν αυτού ο έλεγχος που έχουμε στην υγεία μας είναι κυρίως μέσα στο κεφάλι μας: νομίζουμε ότι ελέγχουμε κάτι κι αυτό μας κάνει να νιώθουμε πιο ασφαλείς, αλλά ως εκεί.

Γιατί, λες θα γίνω βετζετέριαν, να αποφύγω τις τοξίνες του κρέατος, και την πατάς από τα φυτοφάρμακα. Λες θα τρώω μόνο βιολογικά και την πατάς από το άγχος, λες θα παρατήσω τη δουλειά μου για να μην έχω άγχος και την πατάς από τσίμπημα μολυσμένης σφήκας. Λες θα χάσω βάρος και θα ρίξω τη χοληστερίνη και την πίεση και το ζάχαρο, και μετά την πατάς από τις παρενέργειες των φαρμάκων, όπως ο Γιώργος της Δήμητρας που έφυγε πριν κλείσει τα πενήντα και θα ζούσε αν είχε πεί ένα "δε γαμιέται το θερμοκήπιο" αλλά δεν το είπε. Προσέχεις την καρδιά και πας από τον πνεύμονα, προσέχεις το στομάχι και πας από συκώτι, προσέχεις τα πάντα και πας από εγκεφαλικό.

Η αλήθεια είναι ότι ο τρόπος ζωής που ακολουθούμε έχει τις συνέπειές του. Οι συνέπειες είναι ότι ορισμένες αρρώστιες τις εξαλείψαμε αλλά κάποιες άλλες τις αυξήσαμε και οι περισσότεροι από εμάς χωρίς φάρμακα δεν μπορούμε να επιζήσουμε, από μία ηλικία και μετά. Μπορεί να λέμε ότι έχει αυξηθεί το όριο ηλικίας ή ότι το βιοτικό επίπεδο είναι τόσο σε σχέση με τότε, αλλά οι 40ηδες πόσο μπορούν να ζήσουν χωρίς την εξάρτηση από οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι πολύ ανησυχητική και γίνεται ακόμα πιο ανησυχητική όσο ανεβαίνει το όριο ηλικίας, για να φτάσει σε εφιαλτικά ύψη αν συγκρίνουμε τις γιαγιάδες μας με το πως θα είμαστε εμείς οι ίδιοι αν μας αξιώσει ο θεός να ζήσουμε όσο εκείνες.
Αν τώρα σταματούσε η παραγωγή φαρμάκων, πόσοι θα επιζούσαν;
Η απάντηση είναι τρομακτική.
Η υπερβολή μας έκανε μαλθακούς.
Πως θα αντιστραφεί αυτό;
Δεν ξέρω αν γίνεται.
Ήδη ένα μέσο παιδί λαμβάνει ανά έτος κι εγώ δεν ξέρω πόσα φάρμακα και θεραπείες στον δυτικό κόσμο, κι αυτό χωρίς να υπολογίσουμε την υπόλοιπη υπερπροσπάθεια που χρειάζεται από την υφήλιο για να κρατηθεί στη ζωή ένα δυτικόπουλο, διαιτολόγια και γυμναστικές και μαθήματα και ένα σωρό προϋποθέσεις που για να τηρηθούν πρέπει να αντλήσεις ότι υπάρχει και δεν υπάρχει στον υπόλοιπο πλανήτη.
Το δυτικόπουλο είναι μη-βιώσιμο.
Ο δυτικός γέροντας είναι μη-βιώσιμος.

Λεπτομέρεια Ζωτικής Σημασίας

Πολύς κόσμος ασχολήθηκε με το φαινόμενο της χρυσής αυγής και άλλος τόσος κόσμος ασχολήθηκε με το τί ακριβώς είναι ο άνθρωπος που ψηφίζει χρυσή αυγή.
Ξεχνούν ή ίσως δεν θέλουν να παραδεχτούν δημοσίως, ότι η χρυσή αυγή κάνει αυτό που κάθε Έλληνας εδώ και πολύ καιρό θέλει να κάνει:
να τα πεί χύμα στους 300 βολεμένους.
Και όντως, δεν υπάρχει ούτε ένας Έλλην που να μην χαίρεται ή να μην παραδέχεται ότι όλοι τους εκεί μέσα αξίζουν τον εξάψαλμο που τους σέρνει η χρυσή αυγή από την πρώτη στιγμή που μπήκε στη βουλή. Όταν λέει ο κασιδιάρης "είστε προδότες" τότε μαζί με τη δική του φωνή ακούγονται όλοι οι Έλληνες που δεν μπορούν να βρεθούν στα έδρανα εκείνη τη στιγμή.

Ακόμα καλύτερα, δεν υπάρχει ούτε ένας Έλληνας που να μην ευχόταν να μπορούσε να κάνει το ίδιο.
Και οι άλλοι, αντί να ακούσουν το τί συμβαίνει στον κόσμο, κάθονται και ασχολούνται με τρίχες κατσαρές και νομίζουν ότι αν διαλέξουν πιο προσεχτικά τα λόγια τους θα αλλάξει η οργή να γίνει ροδοπέταλα.Γιατί ο οργή δεν είναι ούτε πολιτισμένο συναίσθημα ούτε έχει μέτρο.
Αν οργιστείς, οργίστηκες και αρχίζεις να βαράς όπου και όπως βρείς.
Αυτό είναι η χρυσή αυγή.
Γιατί δεν υπάρχει ούτε ένας Έλληνας που να μην θέλει να κάψει τα έδρανα, να αρχίσει στις σφαλιάρες τους επαναστάτες του "ναι σε όλα", να κατεβάσει τις γραβάτες τους να τους τις περάσει θηλιά.
Με εξαίρεση τα λαμόγια, όλοι οι υπόλοιποι το ίδιο θα έκαναν.                                                      

Οι αγαπημένοι μου γκέη

Πολύ συμπαθώ τον παναγιώτη, γιατί βάζει τα δυνατά του πάντα και δεν χάνει την αισιοδοξία του ποτέ.
Συμπαθώ επίσης τον πρόβατο, γιατί είναι συνειδητοποιημένος, όχι σαν γκέη αλλά σαν σκεπτόμενο άτομο.
Συμπάθησα τον Φρέντι Μέρκιουρι, γιατί την προσωπική του αγωνία την έκανε κελάηδημα.

Συμπαθώ και τον Τζώρτζ Μάηκλ γιατί εκτός από φωνάρα και μουσικός με πείρα, δεν επικέντρωσε όλο του το είναι στην σεξουαλική του ταυτότητα. Μπορεί να δώσει συνέντευξη χωρίς να κάνει τις συνήθεις κατινιές τύπου "λυπηθείτε με, είμαι κατατρεγμένη", μία πρακτική που πολύ με έχει κουράσει από πολλούς γκέη. Επίσης τον συμπαθώ γιατί και αυτός μπόρεσε να αποδεχτεί τον εαυτό του χωρίς να απορρίψει τους άλλους και χωρίς να βγάλει απωθημένα. Δεν είναι καθόλου εύκολο, να ξέρεις. Εδώ εμείς που θεωρούμε τους εαυτούς μας φυσιολογικούς και πάλι ρίχνουμε μπαλάκια εδώ κι εκεί μόλις τα βρούμε λίγο σκούρα....

Είναι κι άλλοι, αρκετοί.

Συμπαθώ γενικά όσους άνθρωπους μπορούν να έχουν προτεραιότητες άλλες από τα ένστικτά τους και που δεν κάνουν παντιέρα την σεξουαλικότητά τους, ούτε την περιφέρουν δημοσίως, κάτι που θεωρώ ευτελισμό, ανεξαρτήτως φύλου.

Κι εγώ κάνω σεξ, στο κάτω-κάτω. Ο καθένας μπορεί. Το πήδημα είναι το ένα πράγμα μου δεν χρειάζεται πτυχία και είναι και δωρεάν ανά πάσα ώρα και στιγμή. Αποτελεί αυτό κατόρθωμα; Θα το κάνουμε βούκινο; Ή μήπως σε καθιστά αυτόματα καλό παιδί απλά και μόνο ότι είσαι γκέη;
Όχι βέβαια!

Από εκεί και πέρα, όποιος ξεπερνά τα όρια της δημοσίας αιδούς και της ευπρέπειας, το κάνει με δική του ευθύνη και δεν θα έπρεπε να εκπλήσσεται αν αντιμετωπιστεί αναλόγως από τον περίγυρο, ανεξαρτήτως φύλου.

Και κάτι άλλο: ανεξαρτήτως φύλου πάλι, θεωρώ ότι ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να μην συμπαθεί τους πάντες ούτε να συμπαθεί με το ζόρι κάποιους, είτε πρόκειται για μεμονωμένα άτομα είτε για ομάδες ατόμων. Για αυτό και εκστρατείες, καμπάνιες, κοκ με αφήνουν παγερά αδιάφορη και περισσότερο με κάνουν να αντιπαθώ τους "διαφημιζόμενους" παρά να συμπάσχω μαζί τους γιατί νιώθω ότι κάποιος προσπαθεί
με το ζόρι να με κάνει να δεχτώ κάτι.
Θα συμπαθώ όποιον γουστάρω, εν ολίγοις.

Ότι πείς θα χρησιμοποιηθεί

Σου λέει ψέματα, σου διαστρεβλώνει την αλήθεια, σου δίνει σοφιστείες και δημαγωγίες βγαλμένες από γραφεία έγκριτων επιστημόνων, επιστημονικές δημαγωγίες, σου παίρνει τα λεφτά για να επενδύσει σε δημαγωγίες με ειδικά εφφέ για να είναι πιο πιστευτές, σου βάζει καναδυό ξένους, (ευρωπαίους βεβαίως-βεβαίως!) να σου λένε ψήφισε αυτό μην ψηφίσεις εκείνο, σε κρατάει αμόρφωτο ώστε να χάφτεις τις κοροϊδίες του, βάζει ειδήμονες από τα καλύτερα πανεπιστήμια να ορκίζονται ότι λέει αλήθεια, σου κάνει πλύση εγκεφάλου από όλες τις μπάντες και με κάθε μέσο, και όταν τελικά σε ξεγελάσει και σου κλέψει τις εισφορές του ιδρώτα σου, τη σύνταξή σου και το βιός σου σου λέει "Μα, ήξερες ότι είμαι σκάρτος, κι όμως με ψήφισες, εσύ φταίς" .

Και πάλι έχασε.
Πόσο γομάρι είναι...

Δεν πειράζει.
Εγώ πάλι αυτόν θα ψηφίσω, για να μείνει στην ίδια θέση να λουστεί ότι ετοιμαζόταν να λούσει τον άλλον και να εισπράξει αυτά που τεχνηέντως θέλει να αποφύγει.
Χεχεχε...
Τετραετία θέλει;
Θέλει σταθερότητα;
Εντάξει, λοιπόν.
Για να τον δούμε πόσο σταθερός θα είναι σε δύο μήνες που θα συντάσσει προϋπολογισμό, την ώρα που ο τουρισμός θα έχει πέσει περισσότερο από πέρσι και το σεπτέμβριο θα πρέπει να ανοίξουν τα σχολεία, χαχαχαχααααααααααααααααααααααα.

Πουλάκι μου, του την έφερε ο ΓΑΠ, θα "τον πιεί" και θα πεί κι ευχαριστώ.
Και οι ευρωπαίοι θα τον στήσουν οι ίδιοι να εισπράξει όλες τις φάπες με αυτά ποτ θα τον βάλουν να κάνει και ούτε κιχ δεν θα μπορεί να πεί, γιατί πάνω απόλα η σταθερότης, βεβαίως-βεβαίως, η σταθερότης του γιέσμαν, γιατί γιέσμαν ήταν πάντα.
Και όχι μόνο είναι γιέσμανμ αλλά είναι και χαζός γιέσμαν, γιατί ακόμα και το γιέσ πρέπει να ξέρεις πως να το πείς, βλαμμένο
χαχαχαααααααα
Ε, ρε γλέντια!

Η απόφαση

Λέγαμε νωρίτερα ότι το πρώτο και κυριότερο πράγμα που είναι απαραίτητο να διδάξουμε στα παιδιά μας είναι το πως να λαμβάνουν αποφάσεις. Λέγαμε ότι αυτό είναι σημαντικό γιατί αν δεν το μάθουν τα παιδιά τότε  πάντα θα περιμένουν από κάποιον άλλον να τους πεί τί να κάνουν και θα ρίχνουν ευθύνες στους άλλους. Αντί να είναι υπεύθυνα για τον εαυτό τους, θα αναζητούν πάντα αποκούμπια και θα γίνονται ψυχολογικά πουτανάκια του κάθε επιτήδειου με αυτοπεποίθηση.

Δεν είπαμε όμως το πως είναι δυνατόν να το κάνεις αυτό, πως δηλαδή να μάθεις σε ένα παιδί πως να παίρνει αποφάσεις σωστές (δηλαδή με ωφέλιμα για το ίδιο αποτελέσματα) και όχι ηλίθιες (αυτοκαταστροφικές για το ίδιο και βλαπτικές για τους άλλους, πράγματα αλληλένδετα συχνά).

Το ανθρώπινο μυαλό είναι μία αυτόματη μηχανή αποφάσεων. Είναι στη φύση μας κάθε λεπτό να αποφασίζουμε για τα πάντα. Από την πρώτη μας ανάσα, παίρνουμε μία απόφαση, να κλάψουμε, ως διαμαρτυρία για το ξεβόλεμα. Μόλις πεινάσει το μωρό, κλαίει για να φάει. Αυτά είναι αποφάσεις. Από το πως θα αντιδράσει η μάνα και ο πατέρας στην απόφαση του παιδιού, εξαρτάται το πως θα ληφθεί η επόμενη απόφαση. Έτσι χτίζουν χαρακτήρα και έτσι μαθαίνουν που οδηγεί η κάθε απόφαση.

Λίγο αργότερα, όμως, οι γονείς αποφασίζουν ότι το παιδί δεν πρέπει να παίρνει αποφάσεις και περνούν όλη την παιδική ηλικία και εφηβεία των τέκνων του προσπαθώντας να του εμφυσήσουν αυτό ακριβώς το μάθημα: δεν ξέρεις, εγώ θα σου λέω τι να κάνεις, πράγμα που αντιβαίνει στην προσπάθειά μας να τα κάνουμε έξυπνα. Ένας έξυπνος άνθρωπος δεν περιμένει να του πουν οι άλλοι τί να κάνει: παίρνει πρωτοβουλίες.

Και τόσο σίγουροι είναι οι γονείς ότι ξέρουν καλύτερα, που έχουν το θράσος να ισχυρίζονται ότι το παιδί δεν ξέρει αν πεινάει, αν ζεσταίνεται αν του αρέσει το φαγητό ή αν θέλει να πάει στην αυλή να παίξει. Βλέπεις γονείς να λένε στο παιδί τους "φάε, πεινάς" με το ζόρι, ακυρώνοντας τα δικά του αισθήματα πληρότητας. Βλέπεις γονείς να λένε στο παιδί τους "κάνει κρύο" και να επιμένουν παρά τις διαμαρτυρίες του παιδιού ότι ζεσταίνεται, σα να μην υπάρχει το ίδιο το παιδί. Υποχ

ρεώνουν το παιδί να κάνει πράγματα όπως να μένει καθισμένο σε μία καρέκλα 10 ώρες την ημέρα, κάτι που οπωσδήποτε είναι κόντρα στα ένστικτά του και ,στη δική του απόφαση ότι δεν μπορεί, του αντιτείνουν τη "λογική" ότι αυτό δεν ξέρει. Πόσο ηλίθιο πιστεύεις ότι είναι το παιδί σου για να μην ξέρει ότι πείνασε, ότι δίψασε, ότι κρύωσε ή ότι πιάστηκε 10 ώρες (6 στο σχολείο και 4 σε φροντιστήρια και δραστηριότητες) στα θρανία; Πιστεύεις στα αλήθεια ,γονιέ, ότι αν το παιδί πεινάσει δεν θα έρθει να ανοίξει το ψυγείο; Ότι αν κρυώσει δεν θα έρθει να σου το πεί; Ότι αν διψάσει δεν θα πάει στη βρύση;
Για τόσο χαζό το έχεις;

Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές τα παιδιά δεν φορούν τη ζακέτα τους ακόμα κι αν κρυώνουν ή αρνούνται να πιούν νερό ακόμα και αν διψάσουν. Αυτό όμως συχνά συμβαίνει από αντίδραση στην υπερβολική γονική καταπίεση ή από έλλειψη πρωτοβουλίας, κάτι που οι γονείς πάλι έχουν διδάξει στα παιδία. Είτε δηλαδή που βλέπουν ως μοναδική τους αντίδραση την αυτοκαταστροφή είτε που είναι τόσο άβουλα που αν δεν του πείς "πιες νερό" να πεθάνουν από δίψα.

Τα κάνουν αυτά οι γονείς όχι από κακία, αλλά από φόβο. Φοβούνται ότι το παιδί θα πεθάνει αν χτυπήσει την ώρα του παιχνιδιού, ότι θα βγεί χαζό αν δεν κάνει φροντιστήριο και ότι ίσως καταδικαστεί στην αιώνια απόρριψη αν είναι διαφορετικό. Κοίτα όμως πόσο μόνοι είναι οι συμβατικοί άνθρωποι! Πόσο κλεισμένοι στα καβούκια τους είναι και όσο αποφεύγουν την πραγματική επικοινωνία, ακριβώς επειδή κανείς δεν τους έδωσε την διαταγή να επικοινωνήσουν κι αυτοί φοβούνται, πόσο φοβούνται να πάρουν μόνοι τους ακόμα κι αυτή τη μικρή αποφασούλα!
Εμείς οιίδιο οι γονείς που τα δικά μας λάθη τα θυμόμαστε με τρυφερότητα και τη χαρά της νιότης μας, στερούμε από τα παιδιά μας τη χαρά αυτή ακριβώς. Κυρίως, όμως, θαρρούμε ότι ο τέλειος γονιός έχει τέλεια παιδιά.

Τέλειος γονιός;
Τέλεια παιδιά;
Να η ρίζα του προβλήματος, λοιπόν, η γαμημένη η τελειότητα.

Σας λέω με όλη την εμπειρία των 22 χρόνων που διδάσκω ότι τα τέλεια παιδιά δεν υπάρχουν παρά μόνο στο μυαλό των γονέων τους και οι τέλειοι γονείς είναι οι μεγαλύτεροι μαλάκες που έχω γνωρίσει, γιατί προσπαθώντας να κάνουν εαυτούς και παιδιά τέλεια γίνονται οικογενειακώς δυστυχισμένοι, με ψυχοσωματικά συμπτώματα που φτάνουν στο όριο της παράνοιας και της διαταραχής.

Σας λέω με κάθε βεβαιότητα, ότι τα πιο ευτυχισμένα και ώριμα παιδιά είναι οι αδιάβαστοι και αυτοί που κάνουν τα λιγότερα φροντιστήρια και τις λιγότερες δραστηριότητες. Αυτά που έχουν υψηλούς βαθμούς μπορεί να δείχνουν τέλεια από έξω, αλλά μέσα τους έχουν λύπη και απωθημένα, ημικρανίες και κάθε είδους διαταραχές, συχνά μάλιστα φτάνουν σε κάποιο σημείο όπου απλά καταρρέουν και οι γονείς δεν ξέρουν τί να κάνουν και γιατί το παιδί άλλαξε ξαφνικά, κι από αριστούχος ξαφνικά όλα τα κάνει στραβά. Και τότε τα μαλώνουν και τα περιορίζουν ακόμα περισσότερο, με αποτέλεσμα οι γονείς να αναλαμβάνουν ολοένα μεγαλύτερες ευθύνες και το παιδί να μην μπορεί ποτέ να σταθεί μόνο του στον κόσμο.

Έχουν από τα παιδιά τους την απαίτηση να μην κάνουν λάθη!

Κι όμως, είναι τόσο εύκολο!
Η πρώτη ορατή απόφαση που παίρνουν συνήθως τα παιδιά είναι πριν μιλήσουν, όταν κάνουν την πρώτη εκκούσια κίνηση, κυρίως για να σηκώσουν το κεφαλάκι ή να πιάσουν κάτι στα τρεμάμενα χεράκια τους. Αυτές είναι ανώδυνες αποφάσεις και τις περισσότερες φορές τις γιορτάζουμε. Κάποια στιγμή όμως θα αποφασίσει ότι θέλει να κάνει κάτι πιο αισιόδοξο, όπως το να σκαρφαλώσει κάπου. Τα δικά μου είχαν και τα δύο αποφασίσει να καθίσουν πάνω σε μία μπάλα. Πρέπει να τα αφήσουμε. Αν πέσει, θα είναι μικρό το κόστος: θα πονέσει λιγάκι. Το μάθημα όμως είναι το μεγαλύτερο που θα πάρει ποτέ: όταν δεν προσέχω τον εαυτό μου τότε πονάω. Την επόμενη φορά που θα επιχειρήσει το ίδιο (που σίγουρα θα το επιχειρήσει) θα έχει το νού του. Ίσως ξαναπέσει, αλλά στο τέλος θα το καταφέρει. Το μόνο που επιτρέπεται να κάνουμε σε αυτό το στάδιο είναι όχι να του πούμε κάτι όπως "θα πέσεις!" που μεταφράζεται σε "είσαι άχρηστος, δεν έχεις καμμία ελπίδα" αλλά να του δώσουμε λογικές οδηγίες για να πετύχει το σκοπό του, χωρίς όμως να το βοηθήσουμε. Θα πρέπει ό,τι θέλει να το πετύχει μόνο του. Έτσι θα αποκτήσει την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται, αλλά θα έχει και τη βεβαιότητα ότι μπορεί να εμπιστεύεται τον γονιό του.

Σιγά-σιγά το διακύβευμα θα αυξάνεται ανάλογα με την αξία του μαθήματος.
Για να μάθει να κάνει ποδήλατο θα φάει τα μούτρα του. Για να μάθει να κάνει φίλους θα το προδώσουν, για να μάθει να αγαπάει θα πονέσει. Για να μάθει να δουλεύει θα μείνει απένταρος, για να μάθει να λέει αλήθεια θα το κοροϊδέψουν και για να μάθει να τα βγάζει πέρα θα βρεί μπροστά του τοίχους. Σε όλα αυτά δεν πρέπει να επεμβαίνουν οι γονείς, γιατί κάθε μάθημα που δεν θα πάρει θα το βρεί μπροστά του στη ζωή. Είναι πολύ δύσκολο να βλέπεις το παιδί σου, που το αγαπάς όσο τίποτα στον κόσμο, να τρώει τα μούτρα του, κυριολεκτικά ή μεταφορικά, αλλά μόνο έτσι θα μάθει και μόνο έτσι θα γίνει κτήμα του η ωριμότητα, να ξέρει την αξία της εμπειρίας, της γνώσης και της σύνεσης.

Μόνο με το παράδειγμά μας μπορούμε να το καθοδηγήσουμε, με διαρκή συζήτηση και υπομονή στις ανοησίες που θα μας ξεφουρνίσει, αλλά βοήθεια δεν πρέπει να του δώσουμε άλλη εκτός από την ειλικρίνεια των λόγων μας και το φαγάκι που θα του μαγειρέψουμε, κι αυτό μέχρι κάποια ηλικία και μόνο, αν θέλουμε να γίνει αυτόνομος άνθρωπος.

Όλα τα υπόλοιπα πρέπει να τα κερδίσει μόνο του. Με τις επιλογές που θα κάνει και με τις συνέπειες των πράξεών του, όπως γίνεται συνήθως στη ζωή.

Και όσο πιο γρήγορα το μάθει αυτό, τόσο πιο δυνατός ενήλικος θα γίνει.