Τελικά για την Ευμορφία

Όπως όλοι γνωρίζουμε, όλες οι ιστορίες αγάπης, από το πιο αρχαίο δράμα μέχρι το πιο ευτελές ρομάντζο στο περίπτερο, δεν λογίζονται ως ιστορίες αγάπης αν δεν έχουν εμπόδια. 

Αρχικά, η ιδέα μίας κοπέλας που έκρυβε την ομορφιά της είχε τοποθετηθεί σε εποχή πολύ παλιότερη. Ο Τσέζαρε, ίσως ήταν ένας ιππότης, ας πούμε. Ένας πρίγκηπας, ίσως. Έφτασα να σκεφτώ ακόμα και τον Καίσαρα Βοργία, έχοντας διαβάσει για τη ζωή του σε ένα βιβλίο που έτυχε να πέσει στα χέρια μου, πολύ συναρπαστικό. Σίγουρα, η εποχή εκείνη θα αποτελούσε εξαιρετικό σκηνικό για μία τέτοια ιστορία. Αν την είχα τοποθετήσει εκεί, γύρω στο 1500, θα έβγαινε μία παραμυθένια ιστορία, με ίντριγκες, με μυστικά, με κοστούμια! Η Έφη και η Ιρέν θα ήταν ράφτρες στην υπηρεσία του πρίγκηπα, ας πούμε, και ο Τσέζαρε θα είχε παρατήσει την Ιρέν αφού την είχε καταστήσει έγκυο, κλεισμένη σε ένα παλάτσο, φοβούμενη για τη ζωή της.... Κατανοεί ο φίλος συνιστολόγος ότι θα ήταν μία πολύ ωραία ιστορία, όχι μόνο λόγω της παραμυθένιας εικόνας που έχουμε για εκείνη την εποχή, αλλά κατά τη γνώμη μου, όλες οι απαγορεύσεις και αγκυλώσεις, οι προκαταλήψεις και συμβάσεις που ίσχυαν τότε, ήταν αυτό που θα έκανε την ιστορία υπέροχα δραματική. Θα μπορούσα να γράψω, όχι έξι αναρτήσεις, αλλά βιβλίο ολόκληρο, θα το γύριζα και ταινία, άνετα. 

Ο προβληματισμός μου, όμως, ήταν ο εξής, πως είναι δυνατόν να γράψεις μία ιστορία αγάπης σε μία κοινωνία  τόσο ελεύθερη, που δεν υπάρχουν εμπόδια, άρα το δραματικό στοιχείο που κάνει μία ιστορία υπέροχη, έχει εκλείψει; Σε μία κοινωνία που όλα επιτρέπονται, που να βρείς λίγο δράμα; Πως να δώσεις το στοιχείο της λύτρωσης, την κάθαρση, όταν εξ αρχής δεν υπάρχει πάθος, ο πόνος, κάτι από το οποίο να ξεφύγεις, κάτι από το οποίο να γλιτώσεις; Αν δεν υπάρχει κακός, από ποιόν θα ελευθερωθείς και ποιόν θα νικήσεις; 

Έτσι, έβαλα το σκηνικό σε μία βορειοευρωπαϊκή χώρα, το πιο ελεύθερο μέρος που μπορώ να σκεφτώ. Και ξεκίνησα να γράφω την ιστορία χωρίς να ξέρω που θα βγεί, την άφησα να τρέξει μόνη της. Δεν πήγε και πολύ μακρυά, ομολογουμένως. Ή Έφη αποδείχθηκε κοινή, το σενάριο που είχε στήσει στο μυαλό της ξεψύχησε άδοξα, δεν είχε τελικά καμμία σημασία.

Στην άλλη εκδοχή, στην αναγεννησιακή,  ο Τσέζαρε θα πολεμούσε σε μάχες, ενώ σε αυτήν ασχολείται με διασκέψεις και σεμινάρια και συνεντεύξεις τύπου. Οι αναγεννησιακοί εραστές θα κρύβονταν ή θα έστελναν κρυφά μηνύματα ο ένας στον άλλον, ενώ οι μοντέρνοι βρίσκονται στο φως της μέρας, απροκάλυπτα. Η εγκυμοσύνη της Ιρέν, ακόμα, θα ήταν πολύ πιο τραγική στην παλιά ιστορία παρότι απλή ράφτρα, ενώ στην σημερινή είναι τόσο ασήμαντη που ούτε καν θεώρησα απαραίτητο να αναφέρω αν τελικά κράτησε το παιδί ή όχι.

Δεν είναι να απορείς που η πλοκή ξεφούσκωσε.

Μία άλλη ιδέα που είπα να εφαρμόσω στην ιστορία αυτή, άλλος ένας πειραματισμός, ήταν το ζήτημα των περιγραφών. Στα διηγήματα και στα μυθιστορήματα η περιγραφή των ανθρώπων και των τόπων καθορίζει το ύφος και την ατμόσφαιρα. Ωστόσο, θεωρώ ότι έχει αλλάξει η νοοτροπία των αναγνωστών, τουτέστιν η δική μου, μιλάω για τον εαυτό μου τώρα. Σε ένα ρομάντζο ή ρομαντική ιστορία, δεν έχει σημασία αν η ηρωίδα είναι κοκκινομάλλα ή ξανθιά ή μελαχροινή. Σημασία έχει το γεγονός ότι είναι όμορφη, γιατί όλες οι ρομαντικές ηρωίδες είναι όμορφες. Τί σημασία έχει η περιγραφή ενός κτιρίου ή ενός δωματίου, αν δεν επηρεάζει την πλοκή;

Έτσι, αποφάσισα να μην περιγράψω τίποτα.

Η Έφη περιγράφεται ως όμορφη, αλλά δεν αναφέρεται τίποτα άλλο για την εμφάνισή της, εκτός από το πως μεταμορφώθηκε από όμορφη σε άσχημη, μόνο και μόνο για να έχει ο αναγνώστης μία ιδέα του πως έγινε αυτό. Κανένα πρόσωπο δεν περιγράφεται, εκτός από τον Τσέζαρε, για τον οποίον μαθαίνουμε ότι είναι καστανός με γκρίζα μάτια, αλλά και πάλι όλα τα υπόλοιπα αφήνονται στην φαντασία του αναγνώστη: ούτε οι πλάτες του, ούτε αν είχε θεληματικό πηγούνι ούτε αν ήταν ψηλός ή κοντός, ούτε τίποτα άλλο.

Ο λόγος που το έκανα αυτό είναι ότι οι αναγνώστες έχουν ήδη σχηματισμένες κάποιες ιδέες στο μυαλό τους, κάποιες εικόνες ήδη εγκατεστημένες στη μνήμη τους, οπότε είναι περιττό να περιγράψω κάτι που ήδη ξέρουν. Για παράδειγμα, όταν λέω ότι η μητέρα της Έφης ήταν εξαιρετικά όμορφη ή ο Τσέζαρε σκληρός ή ακόμα και τη λέξη "πατέρας" της Έφης, τότε ο κάθε ένας φέρνει μία εικόνα στο μυαλό του, σωστά; Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνω το εξής. Αντί να σπαταλήσω ενέργεια για να περιγράψω αυτό που έχω στο μυαλό μου, αφήνω τον αναγνώστη να φανταστεί τη δική του εκδοχή. Αποτέλεσμα είναι να φαντάζεται ο καθένας αυτό που του ταιριάζει. Ανάλογα με τα κριτήρια του καθενός, η Έφη μπορεί να είναι ξανθιά ή μελαχροινή, λεπτή η αφράτη, με μεγάλο ή μικρό στήθος, να έχει φακίδες ή σκούρα επιδερμίδα, να είναι αφρικανή ή και κινέζα.

Για τον ίδιο λόγο δεν δίνω το όνομα της χώρας όπου γεννήθηκε, επίσης, και για τον ίδιο λόγο το επάγγελμα του πατέρα της είναι πωλητής αυτοκινήτων. Οι εικόνες έρχονται μόνες τους, και οι εικόνες είναι ευέλικτες για να ταιριάζουν στην φαντασία ή τα βιώματα του καθενός.

Τέλος, το γιατί τελικά δεν έσμιξαν η Έφη και ο Τσέζαρε, ενώ αρχικά νόμιζα ότι έτσι θα έβγαινε η ιστορία, είναι ότι η Έφη είναι προβληματικό άτομο. Επίσης, έτσι όπως εξελίχθηκε ο χαρακτήρας του Τσέζαρε, θα ήταν εντελώς αταίριαστο, τη μία να είναι γόης και γυναικάς, αλλά την άλλη να φέρεται γλυκερά και γλυκανάλατα. Εντελώς αταίριαστο, δεν γινόταν. 

Τώρα, αν πέτυχε το πείραμα δεν μπορώ να το κρίνω εγώ. Εμένα, πάντως, μου άρεσε.