Ο σκοπός για τον οποίον μεγαλώνουμε τα παιδιά μας είναι για να μπορούν να επιβιώσουν μόνα τους σε ένα περιβάλλον που πολύ λίγο θα μοιάζει με αυτό στο οποίο ζούμε τώρα ή εκείνο στο οποίο μεγαλώσαμε οι ίδιοι. Πράγματι, αν κάποιος συγκρίνει τη ζωή του παππού, με των γονιών, και τη δική του, θα δεί πως πι διαφορές ήταν αβυσσαλέες, τόσο στην τεχνολογία, στη διαβίωση γενικώς, όσο και στην νοοτροπία, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από όλα αυτά. Και παρόλα αυτά, μεγαλώσαμε, ζήσαμε, τα καταφέραμε. Είμαστε εδώ και ετοιμάζουμε την επόμενη γενιά.
Υπάρχει, όμως κάτι που κάνουμε ασυναίσθητα, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι το κάνουμε: μεταδίδουμε παλιές γνώσεις σε πλάσματα που θα ζήσουν σε νέες καταστάσεις.
Οι γνώσεις του σήμερα θα είναι ξεπερασμένες σε 20 χρόνια, με τον ίδιο τρόπο που οι γνώσεις των γονιών ή των παππούδων μας είναι πια ξεπερασμένες για εμάς. Τις γνώσεις εκείνες τις βλέπουμε είτε σαν χρονογραφήματα, με αξία καλλιτεχνική και ρομαντική, ή τις περιφρονούμε ως αφελείς, μερικές φορές. Ξέρουμε ότι αυτό θα συμβεί και με τις δικές μας γνώσεις, αλλά το ένστικτο μας οδηγεί να τις μεταδώσουμε, παρόλα αυτά, γιατί έτσι είναι στα γονίδια μας, έτσι κάνουν όλα τα πλάσματα κάποιας ευφυίας, έτσι διδάσκει η αρκούδα το ψάρεμα στο αρκουδάκι και η πάπια το κολύμπι στο παπάκι. Έτσι κάνουμε.
Ωστόσο, εκτός από την αλαζονική του αυτανάδειξη ως βασιλέα των πάντων, ο άνθρωπος διαφέρει και σε ένα άλλο πράγμα από τους γήινους συγκάτοικούς του. Δεν ζεί στο ίδιο περιβάλλον. Η αρκούδα ψαρεύει με τον ίδιο τρόπο στα ποτάμια, γιατί μέσες-άκρες όλα τα ποτάμια είναι ίδια. Ο άνθρωπος όμως, επηρεάζει το περιβάλλον του, το μεταμορφώνει έτσι ώστε η κάθε γενιά να πρέπει να αναπροσαρμόζεται, να μεταλλάσσεται, να μην έχει τίποτα γα δεδομένο και αυτός ο αγώνας δρόμου μεταξύ μεταλλάξεων και γενεών δεν ξέρω πως θα εξελιχθεί.
Πως μπορούμε να ξέρουμε, λοιπόν, ποιές αξίες είναι αυτές που θα αποτελέσουν το κλειδί της επιβίωσης σε ένα τέτοιο ιλιγγιωδώς μεταβαλλόμενο κόσμο ή , ακόμα χειρότερο, σε μία διαρκώς μεταβαλλόμενη διαβάθμιση αξιών;
Άρα, αυτό που είναι απαραίτητο να διδάξουμε στα παιδιά μας, εκτός από την ιστορία των ανθρώπινων σφαλμάτων και την αληθινή, βαθύτερη ουσία των λέξεων, είναι ίσως η εξάσκηση στη λήψη αποφάσεων, γιατί αυτό είναι που ξεχωρίζει τον επιζήσαντα από τον θανόντα, η σωστή εκτίμηση, το σωστό κριτήριο και το σωστό ένστικτο, βάσει των οποίων θα γίνει η επιλογή κάθε φορά.
Και, κοίτα τώρα το καλό, φίλε μου αναγνώστα, που σε αντίθεση με την φτωχή πλειοψηφία του πλανήτη, διαθέτεις υπολογιστή και πρόσβαση στις ευτελείς δικές μου σκέψεις αλλά και σε οποιαδήποτε βιβλιοθήκη του κόσμου, κι ωστόσο επιλέγεις την ευκολία της λήθης μέσω ανοησίας αναγνωσμάτων. Όλα αυτά τα αγαθά που έχεις, που έχουμε όλοι μας, μας καθιστούν λιγότερο ικανούς να λαμβάνουμε σωστές αποφάσεις, διότι είναι τόσα πολλά που παίρνουμε για δεδομένα, τόσα πολλά που απλά δε μας απασχολούν, που όλες μας οι αποφάσεις είναι σαν του μικρού παιδιού, βασισμένες σε καπρίτσια και χίμαιρες, όλες τους μόνο κατά τύχη σωστές, αλλά ακόμα και λάθος να είναι, τί μας νοιάζει αφού και πάλι θα βγούμε το βράδυ να μεθύσουμε.
Σε αντίθεση με εμάς, οι άλλοι, αυτοί που δεν έχουν όσα εμείς, βρίσκονται σε θέση να αξιολογήσουν καλύτερα τις καταστάσεις, παρόλο που ίσως να μην έχουν πάει στα σχολεία μας ή να μην έχουν διαβάσει τα βιβλία μας. Οι γνώσεις που αποκτήσαμε, μας γέμισαν όχι με διορατικότητα αλλά με αυτάρεσκη ψευδασφάλεια, πως αφού πήγαμε σχολείο όλα θα πάνε καλά.
Γιατί όταν έρθει η ώρα του μπράφ, τι σημασία θα έχει σε ποιά σχολή πήγες, αν ο άλλος πολεμάει με νύχια και με δόντια για να σου πάρει το φαΐ από τα χέρια;
Ποιά απόφαση θα πάρεις τότε;
Για αυτό, αυτό που έχει να κάνει ο κάθε γονιός είναι, εκτός από την παλιομοδίτικη γνώση, την αποστήθιση και την επανάληψη, είναι να δείξει στο τέκνο του πως είναι οι πράξεις και οι συνέπειες, τί σημαίνει απώλεια και νίκη, που οδηγεί η κάθε δράση και πως όλα αυτά μπλέκονται μεταξύ τους.
Αλλά ακόμα περισσότερο από αυτά είναι καθήκον του γονιού να σιγουρευτεί πως μετά από όλη αυτή την εκπαίδευση και παιδεία και υπαγόρευση και καθοδήγηση και κατήχηση, έχουν μείνει μέσα στο μυαλό αρκετές ελεύθερες ρίζες, μνήμη στο υπολογιστή σα να λέμε, για να επεξεργαστεί να νέα δεδομένα που σίγουρα θα παρουσιαστούν μπροστά του και δεν μπορούμε ούτε καν να φανταστούμε με τα σημερινά δεδομένα.
Υπάρχει, όμως κάτι που κάνουμε ασυναίσθητα, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι το κάνουμε: μεταδίδουμε παλιές γνώσεις σε πλάσματα που θα ζήσουν σε νέες καταστάσεις.Οι γνώσεις του σήμερα θα είναι ξεπερασμένες σε 20 χρόνια, με τον ίδιο τρόπο που οι γνώσεις των γονιών ή των παππούδων μας είναι πια ξεπερασμένες για εμάς. Τις γνώσεις εκείνες τις βλέπουμε είτε σαν χρονογραφήματα, με αξία καλλιτεχνική και ρομαντική, ή τις περιφρονούμε ως αφελείς, μερικές φορές. Ξέρουμε ότι αυτό θα συμβεί και με τις δικές μας γνώσεις, αλλά το ένστικτο μας οδηγεί να τις μεταδώσουμε, παρόλα αυτά, γιατί έτσι είναι στα γονίδια μας, έτσι κάνουν όλα τα πλάσματα κάποιας ευφυίας, έτσι διδάσκει η αρκούδα το ψάρεμα στο αρκουδάκι και η πάπια το κολύμπι στο παπάκι. Έτσι κάνουμε.
Ωστόσο, εκτός από την αλαζονική του αυτανάδειξη ως βασιλέα των πάντων, ο άνθρωπος διαφέρει και σε ένα άλλο πράγμα από τους γήινους συγκάτοικούς του. Δεν ζεί στο ίδιο περιβάλλον. Η αρκούδα ψαρεύει με τον ίδιο τρόπο στα ποτάμια, γιατί μέσες-άκρες όλα τα ποτάμια είναι ίδια. Ο άνθρωπος όμως, επηρεάζει το περιβάλλον του, το μεταμορφώνει έτσι ώστε η κάθε γενιά να πρέπει να αναπροσαρμόζεται, να μεταλλάσσεται, να μην έχει τίποτα γα δεδομένο και αυτός ο αγώνας δρόμου μεταξύ μεταλλάξεων και γενεών δεν ξέρω πως θα εξελιχθεί.
Πως μπορούμε να ξέρουμε, λοιπόν, ποιές αξίες είναι αυτές που θα αποτελέσουν το κλειδί της επιβίωσης σε ένα τέτοιο ιλιγγιωδώς μεταβαλλόμενο κόσμο ή , ακόμα χειρότερο, σε μία διαρκώς μεταβαλλόμενη διαβάθμιση αξιών;
Άρα, αυτό που είναι απαραίτητο να διδάξουμε στα παιδιά μας, εκτός από την ιστορία των ανθρώπινων σφαλμάτων και την αληθινή, βαθύτερη ουσία των λέξεων, είναι ίσως η εξάσκηση στη λήψη αποφάσεων, γιατί αυτό είναι που ξεχωρίζει τον επιζήσαντα από τον θανόντα, η σωστή εκτίμηση, το σωστό κριτήριο και το σωστό ένστικτο, βάσει των οποίων θα γίνει η επιλογή κάθε φορά.
Και, κοίτα τώρα το καλό, φίλε μου αναγνώστα, που σε αντίθεση με την φτωχή πλειοψηφία του πλανήτη, διαθέτεις υπολογιστή και πρόσβαση στις ευτελείς δικές μου σκέψεις αλλά και σε οποιαδήποτε βιβλιοθήκη του κόσμου, κι ωστόσο επιλέγεις την ευκολία της λήθης μέσω ανοησίας αναγνωσμάτων. Όλα αυτά τα αγαθά που έχεις, που έχουμε όλοι μας, μας καθιστούν λιγότερο ικανούς να λαμβάνουμε σωστές αποφάσεις, διότι είναι τόσα πολλά που παίρνουμε για δεδομένα, τόσα πολλά που απλά δε μας απασχολούν, που όλες μας οι αποφάσεις είναι σαν του μικρού παιδιού, βασισμένες σε καπρίτσια και χίμαιρες, όλες τους μόνο κατά τύχη σωστές, αλλά ακόμα και λάθος να είναι, τί μας νοιάζει αφού και πάλι θα βγούμε το βράδυ να μεθύσουμε.
Σε αντίθεση με εμάς, οι άλλοι, αυτοί που δεν έχουν όσα εμείς, βρίσκονται σε θέση να αξιολογήσουν καλύτερα τις καταστάσεις, παρόλο που ίσως να μην έχουν πάει στα σχολεία μας ή να μην έχουν διαβάσει τα βιβλία μας. Οι γνώσεις που αποκτήσαμε, μας γέμισαν όχι με διορατικότητα αλλά με αυτάρεσκη ψευδασφάλεια, πως αφού πήγαμε σχολείο όλα θα πάνε καλά.
Γιατί όταν έρθει η ώρα του μπράφ, τι σημασία θα έχει σε ποιά σχολή πήγες, αν ο άλλος πολεμάει με νύχια και με δόντια για να σου πάρει το φαΐ από τα χέρια;
 |
| Που να'σαι, Έρωτα; |
Ποιά απόφαση θα πάρεις τότε;
Για αυτό, αυτό που έχει να κάνει ο κάθε γονιός είναι, εκτός από την παλιομοδίτικη γνώση, την αποστήθιση και την επανάληψη, είναι να δείξει στο τέκνο του πως είναι οι πράξεις και οι συνέπειες, τί σημαίνει απώλεια και νίκη, που οδηγεί η κάθε δράση και πως όλα αυτά μπλέκονται μεταξύ τους.
Αλλά ακόμα περισσότερο από αυτά είναι καθήκον του γονιού να σιγουρευτεί πως μετά από όλη αυτή την εκπαίδευση και παιδεία και υπαγόρευση και καθοδήγηση και κατήχηση, έχουν μείνει μέσα στο μυαλό αρκετές ελεύθερες ρίζες, μνήμη στο υπολογιστή σα να λέμε, για να επεξεργαστεί να νέα δεδομένα που σίγουρα θα παρουσιαστούν μπροστά του και δεν μπορούμε ούτε καν να φανταστούμε με τα σημερινά δεδομένα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου