Είναι μέσα στη φύση του παρατηρηθέντος να αλλάζει από την παρουσία του παρατηρητή. Έχεις, ας πούμε, μία παρθένα παραλία η οποία μήνες μετά την πρώτη πατημασιά ανθρώπου γίνεται θέρετρο με πλαστικά σκουπίδια. Και ίσως αυτό να είναι που μας ξεχωρίζει από τα ζώα, το πόσο αμετάκλητα αλλάζουμε ο περιβάλλον μας απλά και μόνο κοιτάζοντάς το.
Έχεις μία έκταση με αφράτο, κατάλευκο, απάτητο χιόνι, και απλά πρέπει να τρέξεις πάνω του, σε προσκαλεί να κυλιστείς με χαρά, να το πιάσεις, να το νιώσεις, μετά όμως δεν είναι ούτε αφράτο, ούτε κατάλευκο ούτε απάτητο και εξ αιτίας των ίδιων των πράξεών σου το ψέγεις και το απορρίπτεις.
Έτσι και η καλωσύνη.
Αν την επισημαίνει κανείς και την διαλαλεί περίτρανα, τότε χάνει την αγνότητα των κινήτρων της ,
στιγματίζεται από τον λεκέ της ματαιοδοξίας ή την κενότητα της μόδας. Παρόλο που η αρχική προαίρεση ίσως να είναι και καλή, το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό, η ζήλια και η κακεντρέχεια λερώνουν με την αρχική προαίρεση με κοινότοπες καταδίκες.
Έτσι, κάθε τι που είναι καλό, προφυλάσσεται καλύτερα όταν είναι κρυμμένο από τα μάτια των άλλων.
Και κοίτα, τώρα το παράδοξο, ο άνθρωπος είναι τόσο άπληστος για καλωσύνη όσο και για χρήμα ή δόξα ή υλικές απολαύσεις. Δεν του αρκεί η καλωσύνη, αλλά μόλις την νιώσει θέλει κι άλλη, κι άλλη, κι άλλη, θέλει καλωσύνη για πάντα και παντού, θέλει να είναι όλα και όλοι καλά και άγια. Θαρρεί ότι μπορεί να επιβάλλει, λοιπόν, την καλωσύνη με συστήματα και και μεθόδους, ώστε όλοι να είναι καλοί. Φτιάχνει συλλόγους και οργανισμούς, ομάδες και λέσχες. Φτιάχνει κανόνες που όλοι οι καλοί πρέπει να ακολουθούν αλλά όσοι δεν ακολουθούν είναι κακοί.
Η καλωσύνη , όμως, δεν προέρχεται από κανόνες, ούτε από τον συγχρωτισμό, αλλά είναι το τέλος μίας φιλοσοφικής αναζήτησης που έχει τρία χαρακτηριστικά.
Πρώτον, είναι για τον καθένα ξεχωριστή και ιδιαίτερη, μέσα από μονοπάτια τόσο διαφορετικά, όσο και τα δακτυλικά μας αποτυπώματα. Στο ίδιο συμπέρασμα μπορεί να φτάσει ο ένας από εδώ και ο άλλος από εκεί, μέσα στην πολυπλοκότητα της ζωής, πράγμα που επιτρέπει την επιβίωση του συλλογικού νου.
Δεύτερον, Είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής. Αλήθεια είναι ότι πολλοί άνθρωποι για πολλούς λόγους δεν φτάνουν ποτέ στο τελικό αποτέλεσμα, παγιδευμένοι σε διάφορες καταστάσεις, σύνδρομα, εμμονές ή παθολογίες. Αν όμως δεν είναι ελεύθερη βούληση, αν δεν είναι προϊόν του νου και της αναζήτησης, τότε δεν είναι καλωσύνη αλλά σκλαβιά και εγκληματική αδιαφορία, γιατί όποιος αφήνεται στις υποχρεωτικές διαταγές, τότε αργά ή γρήγορα θα διαπράξει και το κακό που κάποιος θα τον έχει διατάξει να κάνει.
Το τρίτο χαρακτηριστικό της αναζήτησης των ιδεών είναι το γεγονός ότι δεν έχει τέλος, αλλά πάντα έχει και λίγο παρακάτω, ακόμα λίγο και λίγο ακόμα πιο πέρα. Σε όλη τη ζωή μας εισπράττουμε βιώματα που ανάγουμε σε μαθήματα και οι σκέψεις που προκύπτουν από αυτά μας αλλάζουν τόσο που ενώ από έξω απλά γερνάμε, από μέσα μεταλλασσόμαστε σε μορφές τελείως διαφορετικές. Δεν είναι προορισμός αλλά περισσότερο κατεύθυνση, ένα σημείο στον ορίζοντα. Υπάρχει ο νότος ή η δύση; Μπορείς να τα πιάσεις τον βορρά στο χέρι, να τον φωτογραφίσεις; Υπάρχουν, χωρίς καμία αμφιβολία, αλλά σαν εστιακό σημείο των προθέσεών μας, σαν κατεύθυνση που ακολουθούμε στη ζωή μας, για αυτό και πάντα μόλις φτάσουμε κάπου, συνεχίζει να υπάρχει ο ορίζοντας και ο νότος, για πάντα.
Αν βάλει κανείς τα τρία αυτά χαρακτηριστικά μαζί, τότε αυτό σημαίνει ότι ο δρόμος είναι ξεχωριστός για τον καθένα, ότι για τον καθένα μας έχει διαφορετική διάρκεια και ότι ο καθένας πηγαίνει εκεί που θέλει.
Η καλωσύνη είναι προσωπική υπόθεση του καθενός μας, αποτέλεσμα την ευφυούς σκέψης και παθημάτων. Όσες φορές προσπάθησε ο άνθρωπος να την βάλει σε καλούπια, όσο όμορφα ή βαρύγδουπα ονόματα και αν έδωσε σε αυτά τα καλούπια, το αποτέλεσμα ήταν πάντα σκοτωμός και σφαγή, γιατί όπως ο σκύλος αγριεύει όταν τον κλείνεις και τον δένεις, έτσι και η ανθρώπινη ψυχή, όταν περιορίζεται και δένεται, βγάζει αφρούς, λυσσάει από τα απωθημένα των πνευματικών στερήσεων, εκτονώνεται με τρόπους βίαιους και τρομερούς. Όσο ο χριστιανισμός ήταν απλή διδασκαλία ήταν καλός, μετά όμως έγινε σύστημα και εκφυλίστηκε σε αιμοσταγείς διαπληκτισμούς. Ο κομμουνισμός ήταν άλλη μία καλή ιδέα που κατέληξε σε αίμα και τα παιδιά των λουλουδιών έβγαλαν τα αγκάθια τους με την εμμηνόπαυση. Άρα, η καλωσύνη δεν μπορεί να είναι συστεμική.
Και, αλήθεια, οι νόμοι ή οι κανόνες που έχουν σχεδιάσει οι άνθρωποι έχουν περισσότερο σαν στόχο την απονομή δικαιοσύνης παρά την καλωσύνη και η διαφορά ανάμεσα στα δύο αυτά είναι τεράστια, αν όχι διότι το ένα τιμωρεί ενώ το άλλο όχι, τότε σίγουρα γιατί παρόλο που η δικαιοσύνη λειτουργεί καλύτερα όταν υπάρχει καλωσύνη, παραμένει αλήθεια ότι η απονομή δικαιοσύνης είναι κατά κανόνα καθυστερημένη, αφού έρχεται μετά την διάπραξη του κακού, όταν είναι αργά ήδη για κάποιον και σχεδόν καθόλου δεν βοηθά τον οποιονδήποτε, κατόπιν εορτής.
Ίσως, μάλιστα, θα έπρεπε να βρεθεί ένας νέος όρος για την δικαιοσύνη εκείνη που δεν τιμωρεί τον σφάλλοντα αλλά την δικαιοσύνη που προβλέπει ώστε να έχουν όλοι ίσες ευκαιρίες και που είναι το αντίθετο της αδικίας, γιατί αν η αδικία είναι το αδίκημα, τότε η δικαιοσύνη των ποινών δεν είναι το φάρμακο αλλά η γάγγραινα και η σηψαιμία.
Έχεις μία έκταση με αφράτο, κατάλευκο, απάτητο χιόνι, και απλά πρέπει να τρέξεις πάνω του, σε προσκαλεί να κυλιστείς με χαρά, να το πιάσεις, να το νιώσεις, μετά όμως δεν είναι ούτε αφράτο, ούτε κατάλευκο ούτε απάτητο και εξ αιτίας των ίδιων των πράξεών σου το ψέγεις και το απορρίπτεις.
Έτσι και η καλωσύνη.
Αν την επισημαίνει κανείς και την διαλαλεί περίτρανα, τότε χάνει την αγνότητα των κινήτρων της ,
Έτσι, κάθε τι που είναι καλό, προφυλάσσεται καλύτερα όταν είναι κρυμμένο από τα μάτια των άλλων.
Και κοίτα, τώρα το παράδοξο, ο άνθρωπος είναι τόσο άπληστος για καλωσύνη όσο και για χρήμα ή δόξα ή υλικές απολαύσεις. Δεν του αρκεί η καλωσύνη, αλλά μόλις την νιώσει θέλει κι άλλη, κι άλλη, κι άλλη, θέλει καλωσύνη για πάντα και παντού, θέλει να είναι όλα και όλοι καλά και άγια. Θαρρεί ότι μπορεί να επιβάλλει, λοιπόν, την καλωσύνη με συστήματα και και μεθόδους, ώστε όλοι να είναι καλοί. Φτιάχνει συλλόγους και οργανισμούς, ομάδες και λέσχες. Φτιάχνει κανόνες που όλοι οι καλοί πρέπει να ακολουθούν αλλά όσοι δεν ακολουθούν είναι κακοί.
Η καλωσύνη , όμως, δεν προέρχεται από κανόνες, ούτε από τον συγχρωτισμό, αλλά είναι το τέλος μίας φιλοσοφικής αναζήτησης που έχει τρία χαρακτηριστικά.
Πρώτον, είναι για τον καθένα ξεχωριστή και ιδιαίτερη, μέσα από μονοπάτια τόσο διαφορετικά, όσο και τα δακτυλικά μας αποτυπώματα. Στο ίδιο συμπέρασμα μπορεί να φτάσει ο ένας από εδώ και ο άλλος από εκεί, μέσα στην πολυπλοκότητα της ζωής, πράγμα που επιτρέπει την επιβίωση του συλλογικού νου.
Δεύτερον, Είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής. Αλήθεια είναι ότι πολλοί άνθρωποι για πολλούς λόγους δεν φτάνουν ποτέ στο τελικό αποτέλεσμα, παγιδευμένοι σε διάφορες καταστάσεις, σύνδρομα, εμμονές ή παθολογίες. Αν όμως δεν είναι ελεύθερη βούληση, αν δεν είναι προϊόν του νου και της αναζήτησης, τότε δεν είναι καλωσύνη αλλά σκλαβιά και εγκληματική αδιαφορία, γιατί όποιος αφήνεται στις υποχρεωτικές διαταγές, τότε αργά ή γρήγορα θα διαπράξει και το κακό που κάποιος θα τον έχει διατάξει να κάνει.
Το τρίτο χαρακτηριστικό της αναζήτησης των ιδεών είναι το γεγονός ότι δεν έχει τέλος, αλλά πάντα έχει και λίγο παρακάτω, ακόμα λίγο και λίγο ακόμα πιο πέρα. Σε όλη τη ζωή μας εισπράττουμε βιώματα που ανάγουμε σε μαθήματα και οι σκέψεις που προκύπτουν από αυτά μας αλλάζουν τόσο που ενώ από έξω απλά γερνάμε, από μέσα μεταλλασσόμαστε σε μορφές τελείως διαφορετικές. Δεν είναι προορισμός αλλά περισσότερο κατεύθυνση, ένα σημείο στον ορίζοντα. Υπάρχει ο νότος ή η δύση; Μπορείς να τα πιάσεις τον βορρά στο χέρι, να τον φωτογραφίσεις; Υπάρχουν, χωρίς καμία αμφιβολία, αλλά σαν εστιακό σημείο των προθέσεών μας, σαν κατεύθυνση που ακολουθούμε στη ζωή μας, για αυτό και πάντα μόλις φτάσουμε κάπου, συνεχίζει να υπάρχει ο ορίζοντας και ο νότος, για πάντα.
Αν βάλει κανείς τα τρία αυτά χαρακτηριστικά μαζί, τότε αυτό σημαίνει ότι ο δρόμος είναι ξεχωριστός για τον καθένα, ότι για τον καθένα μας έχει διαφορετική διάρκεια και ότι ο καθένας πηγαίνει εκεί που θέλει.
Η καλωσύνη είναι προσωπική υπόθεση του καθενός μας, αποτέλεσμα την ευφυούς σκέψης και παθημάτων. Όσες φορές προσπάθησε ο άνθρωπος να την βάλει σε καλούπια, όσο όμορφα ή βαρύγδουπα ονόματα και αν έδωσε σε αυτά τα καλούπια, το αποτέλεσμα ήταν πάντα σκοτωμός και σφαγή, γιατί όπως ο σκύλος αγριεύει όταν τον κλείνεις και τον δένεις, έτσι και η ανθρώπινη ψυχή, όταν περιορίζεται και δένεται, βγάζει αφρούς, λυσσάει από τα απωθημένα των πνευματικών στερήσεων, εκτονώνεται με τρόπους βίαιους και τρομερούς. Όσο ο χριστιανισμός ήταν απλή διδασκαλία ήταν καλός, μετά όμως έγινε σύστημα και εκφυλίστηκε σε αιμοσταγείς διαπληκτισμούς. Ο κομμουνισμός ήταν άλλη μία καλή ιδέα που κατέληξε σε αίμα και τα παιδιά των λουλουδιών έβγαλαν τα αγκάθια τους με την εμμηνόπαυση. Άρα, η καλωσύνη δεν μπορεί να είναι συστεμική.Και, αλήθεια, οι νόμοι ή οι κανόνες που έχουν σχεδιάσει οι άνθρωποι έχουν περισσότερο σαν στόχο την απονομή δικαιοσύνης παρά την καλωσύνη και η διαφορά ανάμεσα στα δύο αυτά είναι τεράστια, αν όχι διότι το ένα τιμωρεί ενώ το άλλο όχι, τότε σίγουρα γιατί παρόλο που η δικαιοσύνη λειτουργεί καλύτερα όταν υπάρχει καλωσύνη, παραμένει αλήθεια ότι η απονομή δικαιοσύνης είναι κατά κανόνα καθυστερημένη, αφού έρχεται μετά την διάπραξη του κακού, όταν είναι αργά ήδη για κάποιον και σχεδόν καθόλου δεν βοηθά τον οποιονδήποτε, κατόπιν εορτής.
Ίσως, μάλιστα, θα έπρεπε να βρεθεί ένας νέος όρος για την δικαιοσύνη εκείνη που δεν τιμωρεί τον σφάλλοντα αλλά την δικαιοσύνη που προβλέπει ώστε να έχουν όλοι ίσες ευκαιρίες και που είναι το αντίθετο της αδικίας, γιατί αν η αδικία είναι το αδίκημα, τότε η δικαιοσύνη των ποινών δεν είναι το φάρμακο αλλά η γάγγραινα και η σηψαιμία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου