Ανατομία μίας Εξάρτησης

Είναι απλό.
Αν καλύψεις καποιανού ανάγκη, τότε αυτός κάποια στιγμή θα καλύψει την ανάγκη του και δεν θα χρειάζεται πλέον αυτό που του δίνετε. Για να γίνει εξάρτηση, για να στερήσετε από κάποιον την ελευθερία του, τότε δεν πρέπει σε καμμία περίπτωση να καλύψετε την ανάγκη του, αλλά αντίθετα να την αφήσετε ακάλυπτη για πάντα, όσο περισσότερο γίνεται.

Αν θέλει γαλήνη, να του δώσετε μονοτονία, αν θέλει αγάπη να του δώσετε σεξ, αν θέλει σεξ δώστε του βίτσια, αν θέλει βιταμίνες να του δώσετε θερμίδες, αν θέλει προσοχή να του δώσετε υπηρεσίες, αν θέλει ανθρωπιά να του δώσετε φιλανθρωπία και αν θέλει ζωή να του δώσετε επιβίωση. Αν θέλει ελευθερία να του δίνετε μακρύτερο λουρί.

Αυτά μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους που πολύ λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να τα ξεχωρίσουν. Έτσι, είναι ευγνώμονες για κάτι που δεν είναι αυτό που θέλουν, απλά και μόνο επειδή μοιάζει με αυτό που θέλουν.

Επιπλέον, νομίζουν ότι καλύπτουν την ανάγκη τους, ενώ στην ουσία δεν την καλύπτουν αλλά απλά την ξεγελάνε, όπως όταν αντί για να κοιμηθείς πίνεις καφέ: ξεγελάς τον εαυτό σου.

Fuck you and you wall of platitudes.

Δύο σε ένα

Είχατε την ατυχία, κύριε αναγνώστα, να με πετύχετε πάνω που είχα δύο ιδέες ταυτόχρονα. Ενδεχομένως, ίσως λέγω,  να έχετε την υπομονή να με ανεχτείτε όσο θα πραγματεύομαι δύο εντελώς διαφορετικές ιδέες, χωρίς πρόχειρο, πειραματικά όπως βγαίνει από το νού στα ακροδάχτυλα και από εκεί στο πληκτρολόγιο. Μην νομίσεις ότι αυτά που λέω είναι βεβαιότητες, αν και τις διατυπώνω ως τέτοιες. Απορίες είναι, θαυμασμοί και πειραματισμοί της σκέψης, όπως όταν βλέπεις ένα σοκάκι και λες "ας δω που βγάζει".

Δεν ξέρω αν το έχεις κάνει ποτέ, αναγνώστα, να ακολουθήσεις έναν δρόμο που ποτέ ως τώρα δεν έχεις δεί, αλλά δοκίμασέ το. Είναι απολαυστικό. Ίσως, αν είσαι τυχερός, βρεθείς σε δέντρο με φωλιά κι  ακούσεις και το τραγούδι του κότσυφα, ενός από τους αισθαντικότερους τραγουδιστές.

Τέλος πάντως, ας αφήσουμε τα γλυκανάλατα.

Είχα ακούσει το εξής, ότι πολλοί άνθρωποι θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους και μετά αναρωτήθηκα αν, όπως συμβαίνει με όλα τα άλλα πράγματα, υπάρχει ορισμός για αυτό, δηλαδή τί σημαίνει να ζείς και τί σημαίνει ζωή. Τί είναι ζωή, στα αλήθεια; Αν ρωτούσες τους παππούδες σου, θα σου έλεγαν κάτι σίγουρα διαφορετικό από αυτό που εννοούν οι άνθρωποι σήμερα. Σήμερα εννοούν τις απολαύσεις, από ότι έχω καταλάβει. Είναι πολύ χαζό αυτό, διότι οι απολαύσεις αποτελούν ένα μέρος μόνο της ζωής και μάλιστα το μικρότερο, αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές. Μία συνάδελφος, πριν από κάποια χρόνια μου είπε ότι αν μπορούσε θα ήθελε να ζήσει τη ζωή της, να ταξιδέψει παντού.

Τι λές μωρή βλαμμένη, ήθελα να της πω. Η ζωή σου είναι ο χρόνος που έχεις. Μέχρι να πεθάνεις. Αυτό είναι η ζωή σου. Το παιδί σου, ηλίθιο πλάσμα, κατά λάθος το έκανες; Και αν ναι,. δεν αποτελεί αυτό μέρος της "ζωής" σου, ούτως ή άλλως; Πότε το έκανες, σε ένα παράλληλο σύμπαν; Το ξέρεις μωρή βλαμμένη, ότι πενήντα χρόνια πριν το να έχεις ένα παιδί που δεν πεθαίνει ήταν ο ορισμός του να ζείς τη "ζωή" σου; Δηλαδή αυτό που κάνεις τώρα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, δεν πιάνεται για ζωή, κάθε ανάσα που έχεις την τύχει να ρουφάς και μετά να αφήνεις στον κόσμο να βγαίνει, να φτάνει στον ουρανό σαν ατμός;

Δεν ξέρω τί άλλλο  θέλουν οι άνθρωποι από τη "ζωή" τους, πάντως τους βλέπεις μέσα στην ασφάλεια και την ευκολία να περνούν τον χρόνο τους περιμένοντας πότε θα ζήσουν τη ζωή τους. Κάποιοι από αυτούς, πιο ξερόλες από τους άλλους, ισχυρίζονται, μάλιστα, ότι τη ζούν, απλά και μόνο επειδή με επιθετικό τρόπο βιώνουν πράγματα που θεωρούνται απολαύσεις

Είναι "ζωή" το σκί; Αποτελεί ένδειξη "ζωής" η διακόσμηση και φενκ σούη, η φωτογραφία ή ο τουρισμός; Το να κάνεις οικογένεια, να είσαι παραγωγικός, το να είσαι ασφαλής και, μέσες άκρες, υγιής, το να έχεις φαγητό κάθε μέρα, σου πέφτουν τόσο λίγα ώστε να μην τα συμπεριλαμβάνεις στον ορισμό της "ζωής";

Και έχεις φτάσει στο σημείο να θεωρείς "ζωή" τα μπουζούκια και τα τσουλάκια ή τους κλαρινογαμπρούς; ΠΑΣ ΚΑΛΑ, ΑΝΘΡΩΠΕ ΜΟΥ;
Θεωρείς "ζωή" το ξενύχτι ή την κατανάλωση ή την αναψυχή, αλλά όχι την εργασία, την οικογένεια ή την απλά ύπαρξη, ένα δώρο σπάνιο στο σύμπαν; Το γεγονός ότι έχεις ένα κρεβάτι να κοιμάσαι, ξέρεις πόσοι λίγοι το έχουν; Και περιμένεις από κάποιον να σου δώσει το σύνθημα "Ζήσε!" για να ζήσεις μόνο όταν βρεθείς σε κάποιο θέρετρο ή σε κάποιο σκοτεινό και φασαριόζικο μέρος;

Σου έχω νέα. "Ζωή" είναι όλα τα υπόλοιπα. Αυτά κοίτα να απολαύσεις. Τα άλλα είναι, ή μάλλον προκύπτουν όταν η ζωή κάνει του κεφαλιού της. Ζήσε τα όταν έρθει η ώρα, μια στο τόσο, αλλά μην τα ανάγεις σε επίκεντρο της ύπαρξής σου.

Ζωή δεν είναι να αντλείς απολαύσεις διαρκώς. Ζωή είναι να χαίρεσαι στη χαρά, λυπάσαι στη λύπη, να ανησυχείς στην ανησυχία και ότι έρθει να το χειρίζεσαι ανάλογα. Όταν είσαι κουρασμένος να κοιμάσαι και όταν είσαι ξεκούραστος να τραβάς μπροστά, όταν είσαι πεινασμένος να τρώς και όταν είσαι απορημένος να ρωτάς, όταν θυμώνεις να φωνάζεις. Κάνε κάτι διαφορετικό και δες αν θα πάει τίποτα καλά.

Μετά, η σκέψη νούμερο δύο, είχε να κάνει με τα επίκαιρα, με τις ειδήσεις και τις πληροφορίες που έχουμε για όλα όσα συμβαίνουν. Από τη μία μας λένε κάτι για ένα χρέος που ξαφνικά μάθαμε ότι υπάρχει, ενώ πριν δεν υπήρχε, κάτι για μερικούς μουσουλμάνους που θέλουν, λέει να καταχτήσουν τον κόσμονα, κάτι για κάτι γκέη που θέλουν να παντρεύονται κάτι για μερικούς παίχτες που θέλουν να δουν αν μπορούν να βγάλουν περισσότερα λεφτά, κάτι για μερικές αυτοκτονίες, για κάτι τσούλες που τσουλεύονται για το καλό του κόσμονα πάλι, κάτι για κάποιους που παρακολουθούν κάποιους άλλους για το κέρδος και κάτι για κάποιους που θέλουν να βοηθήσουν κάτι φτωχούς βομβαρδίζοντάς τους. Κάτι για κάποιους που πηδιόνται για να νιώσουν "ζωντανοί".

Έχω να κάνω την εξής δήλωση.
Αφού δεν ακούτε κανένα, κάντε το.
Μέσα στη αφροσύνη σας, κάντε όλα αυτά τα πράγματα που επειδή μπορείτε να κάνετε, θαρρείτε  αυτό τα καθιστά και σωστά.

Κάνετέ τα. Κάντε τα όλα. Αυτοκτονήστε, τσουλευτείτε, καταχτήστε, παντρευτείτε, παρακολουθήστε, βγάλτε τζάμπα κέρδος από τα αναβολικά που εμπορεύεστε, πηδηχτήτε, σκοτώστε τους φτωχούς για να τους σώσετε.

Αφού δεν βλέπετε κανένα λόγο αν μην το κάνετε, κάντε το.
Αλλά μετά μην πείτε "γιατι σε εμένα" όταν, όπως συμβαίνει πάντα, λουστείτε τις συνέπειες.

Ο τα πάντα-ελέγχων Άνθρωπος

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η αρρώστια είναι αποτέλεσμα λαθών στη διατροφή ή στη διαβίωση γενικά και για αυτό όταν ακούν ότι κάποιος αρρώστησε λένε πράγματα όπως "εμ! αφού έκανε αυτό και δεν έκανε εκείνο!" ή ίσως να φτάσουν στο σημείο να κατηγορήσουν τον άρρωστο για βλακεία.

Αν, ας πούμε, κάποιος πάθει γρίππη, τότε η μαμά μας θα μας πεί "είδες που σου έλεγα να φορέσεις ζακέτα;!" υπονοώντας ότι αν την είχαμε ακούσει δεν θα είχαμε πάθει γρίππη, το οποίο δεν είναι όλη η αλήθεια, αλλά μόνο ένα μέρος της. Με παρόμοιο τρόπο, νομίζουν οι άνθρωποι ότι αν τρώνε μόνο λαχανικά θα ζήσουν ως τα εκατό, ότι αν δεν καπνίζουν δεν θα πάθουν καρδιακό επεισόδιο, ότι αν τρώνε μόνο βιολογικά δεν θα πάθουν καρκίνο, κοκ. Για μία ακόμη φορά, όλα αυτά περιέχουν ισχυρή δόση αλήθειας, αλλά όχι όλη την αλήθεια.

Γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείς να τα ελέγξεις όλα. Κανείς δεν μπορεί να τα ελέγξει όλα.

Ξεκίνησα με παράδειγμα τη διατροφή, οπότε θα συνεχίσω έτσι. Μπορείς να ελέγξεις το τί αέρα εισπνέεις; Μπορείς να ελέγξεις σε τί είδους πλαστικό είναι τυλιγμένο το βιολογικό προϊόν ή τί φυτοφάρμακο καταναλώνεις μαζί με τη χορτοφαγική σου δίαιτα; Ο καφές που σε τονώνει με τί χημικά είναι επεξεργασμένος ή ο σολωμός τόσα γραμμάρια ανά μερίδα πόσα βακτήρια απέκτησε ώσπου να φτάσει στο πιάτο σου; Για να τα ελέγξεις όλα αυτά, πρέπει να επενδύσεις απίστευτα ποσά ενέργειας και  χρόνου, κάτι που εκτός από κακή επένδυση αποτελεί και τον πιο αγχώδη τρόπο να ζεί κανείς τη ζωή του, σα γκόμενα σε δίαιτα, που θαρρεί ότι αν έχει δυο κιλά παραπάνω δεν θα την

...αγαπήσει κανείς.

Αντίστοιχα, νομίζουμε ότι αν καταργήσουμε τη θρησκεία θα σταματήσουν οι πόλεμοι, ότι αν έρθει ο κομμουνισμός θα είναι ο κόσμος δίκαιος (ή θα καταστραφούν όλα, ανάλογα με την κοσμοθεωρία σας) ότι αν μορφώσουμε τους άνθρωπους θα σταματήσουν να κάνουν βλακείες, ότι αν αναλύσουμε κάθε μόριο ύλης και το κάθε κενό ανάμεσα θα είμαστε σοφότεροι, κοκ.

Δεν θα γίνει έτσι.

Το ένα πράγμα που, σε τελική ανάλυση, δεν μπορούμε να ελέγξουμε είναι οι συνάνθρωποί μας και αυτό είναι κάτι που πρέπει να δεχτούμε. Ό,τι και αν κάνουμε, οι άνθρωποι θα αρρωσταίνουν, θα κάνουν βλακείες, θα βλάπτουν ο ένας τον άλλον, θα εισπράττουν τις συνέπειες όχι μόνο των δικών τους λαθών, αλλά και των λαθών των συνανθρώπων τους και δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να το σταματήσει αυτό, ούτε το πιο υψηλό ιδανικό, ούτε ο πιο εμπνευσμένος προφήτης, ούτε ο πιο καλοπροαίρετος επιστήμονας, ούτε ο πιο διορατικός πολιτικός, ούτε ο πιο ισχυρός φιλόσοφος. 

Πάρε παράδειγμα τον Χριστούλη. Είπε να μην πιστεύουμε στα είδωλα, να βοηθάμε και να μην βλάπτουμε, όλοι χειροκρότησαν και είπαν τί ωραία που τα λες, και μετά πριν περάσουν μερικά χρόνια όλοι κάνουν το ακριβώς αντίθετο, και μάλιστα στο όνομά του, και μάλιστα χρησιμοποιούν για δικαιολογία και τις λέξεις που ο ίδιος είπε !

Αν αυτό το απλό πραγματάκι είχε αυτή την τύχη, τότε τι να υποθέσει κανείς ότι θα συμβεί με λιγότερο καλοπροαίρετες ιδέες, όπως η πολιτική ή η οικονομολογία; Είναι τρομακτικό να το σκεφτεί κανείς και είναι ακόμα τρομακτικότερο ότι αυτοί που προσπαθούν να τα ελέγξουν όλα είναι αυτοί ακριβώς οι λιγότερο καλοπροαίρετοι, οι πολιτικοί, οι οικονομολόγοι, οι έμποροι, κοκ. Ήδη, πόσοι πόλεμοι και πόσοι σκοτωμοί έχουν γίνει για τον έλεγχο (που για να τον πετύχεις θέλεις χρήμα και πολιτική);

Πίσω στον παραλληλισμό με τη διατροφή/υγεία, έχω παρατηρήσει ότι αυτοί που προσπαθούν να ελέγξουν τα πάντα είναι οι πιο δυσάρεστοι τύποι, πιο ψυχαναγκαστικοί και οι πιο υστερικοί και καναδυό από αυτούς που ξέρω έχουν μισότρελο βλέμμα. Όλοι (από αυτούς που γνωρίζω) έχουν προβληματικές σχέσεις με την οικογένειά τους και μονίμως γκρινιάζουν, όχι για την οικογένειά τους αλλά για τα πάντα. Ένας από αυτούς πέθανε στα σαράντα του από ανακοπή, άλλος ένας έπαθε εγκεφαλικό στα 32 και άλλος ένας πάσχει από αυτοάνοσο. Ένας ακόμα ζεί με χάπια και άλλος ένας έχει μονίμως υπέρταση. Άλλος ένας μονίμως τσακώνεται με τον κόσμο.

Σύμπτωση;

Δεν το νομίζω.

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αυτή η μανία ελέγχου στο σημείο του υποχονδρισμού να αποτελεί απόρροια του φόβου που έχουν εξαιτίας κάποιου προβλήματος υγείας. Ίσως να είναι κι έτσι. Θεωρώ, όμως ότι αυτή η μανία δεν έχει ωφελήσει ούτε στο ελάχιστο τα άτομα αυτά. Άλλωστε, υπάρχουν και άνθρωποι με παρόμοια προβλήματα υγείας που δεν παρουσιάζουν την ίδια συμπεριφορά και το αντίστροφο, πολλοί προσπαθούν να ελέγξουν τα πάντα χωρίς να είναι άρρωστοι, μετράν ακόμα και το πως θα ανασαίνουν. Από τα άτομα που ανέφερα πιο πάνω μόνο το άτομο με το αυτοάνοσο πάσχει αποδεδειγμένα από κάτι ενώ το άτομο με την ανακοπή και το άτομο με το εγκεφαλικό ήταν υγιέστατα μέχρι τη στιγμή του περιστατικού τους, οπότε δεν θα ήταν παράλογο να υποθέσουμε ότι με το άγχος να τα ελέγξουν όλα ίσως επιδείνωσαν την ίδια τους την κατάσταση.

Αλλά, ποιός μπορεί να ξέρει στα σίγουρα; Ποιός θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό;

Δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούμε να κάνουμε εκτός από το να βοηθάμε, να ταΐζουμε τον πεινασμένο και να ποτίζουμε τον διψασμένο, να περιθάλπουμε  τον άρρωστο κι αυτό μόνο αν το ζητήσουν, γιατί για να σωθεί κάποιος πρέπει να το θέλει, γιατί αν δεν έχει συναίσθηση της κατάστασής του θα νομίζει ότι είμαστε τρελοί που θέλουν το κακό του. Έτσι είναι η φύση μας, όλοι έτσι κάνουμε, από τον ημι-αγριο που φοβάται το εμβόλιο μέχρι τον CEO που του λες να βγάλει λιγότερα φέτος.

Το μόνο που μπορούμε να ελέγξουμε είναι το τί θα κάνουμε εμείς οι ίδιοι, κι ακόμα κι αυτό, όχι πάντα.

Γνωριμία με το θάνατο

Ο γαλανός μου αγαπάει πολύ οτιδήποτε ζωντανό. Να φανταστείς, έτυχε κάποτε να βρούμε ένα νυχτεριδάκι γαντζωμένο στα κάγκελα του μπαλκονιού μας, και το βρήκε τόσο χαριτωμένο που ζήτησε να το κρατήσουμε για κατοικίδιο. Λατρεύει τα ζουζούνια κάθε είδους, τα σκυλιά, τα γατιά, τα σπουργίτια, τις κότες, τα σαμιαμίδια, τις αράχνες, όλα.

Έτσι πήραμε μία γατούλα, τη Σάσα, την οποία μετά μεταφέραμε στο πατρικό μου. Εκεί γέννησε

γατάκια, κατά τον ρουν των γεγονότων. Φυσικά, πιο αξιολάτρευτο πλάσμα από τα γατάκια δεν υπάρχει και πιο πολύ από όλα ήταν γλυκύτατο ένα άσπρο με γκριζο-ριγέ μπαλώματα. Παιχνιδιάρικο και πανέμορφο, μία γλύκα σκέτη.

Τα γατάκια, μαζί και αυτό, ο honey-booboo, όπως τον βάφτισε, έπαιζαν και μεγάλωναν. Μέχρι την περασμένη κυριακή που πήγαμε πάλι στο πατρικό μου και ενώ όλα ήταν καλά στην αρχή, ξαφνικά παρατηρήσαμε πως ο honey-booboo δεν ήταν καλά. Μέσα σε ένα λεπτό έπεσε κάτω και έκανε σπασμούς. Το κοιτούσαμε σαστισμένοι χωρίς να ξέρουμε τί να κάνουμε. Το χάιδεψα λίγο και το κοίταξα στα μάτια, μήπως και το πλασματάκι νιώσει λίγη παρέα πριν πεθάνει. Ο γαλανός ζήτησε να το χαϊδέψει, έκανε το ίδιο. Του πέθανε στα χέρια.

Το άφησε κάτω και έκλαψε σπαραχτικά.

Μετά το σήκωσε και το άψυχο κεφαλάκι πηγαινοέρχονταν σαν ξεκούρδιστο. "Πάμε να το θάψουμε" του είπα και συμφώνησε.

Πήγαμε στον κήπο και σκάψαμε έναν λάκκο. Το σκεπάσαμε και βάλαμε από πάνω ξύλα για να μην το ξεθάψουν τα σκυλιά.

Του εξήγησα πως ίσως το τσίμπησε σκορπιός και πως ο θάνατος είναι μέρος της ζωής.

"Είναι παράλογο" μου είπε.

Δεν το ανέφερε από τότε. Περιμένω πότε θα το βγάλει από μέσα του και πως.

Πρέπει να'σαι ψυχολόγος

Υπάρχουν επαγγέλματα στα οποία δεν είναι απαραίτητο να πείσεις κάποιον. Αν είσαι, ας πούμε,  ταμίας σε κάποιο γκισέ, δεν χρειάζεσαι πειθώ γιατί ο πελάτης έχει ήδη αποφασίσει να πληρώσει πριν καταλήξει μπροστά σου. Αντιθέτως, υπάρχουν άλλα επαγγέλματα στα οποία η πειθώ παίζει τεράστιο ρόλο, και είναι πάρα πολλά. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι όλη η ανθρώπινη κοινωνία δεν είναι τίποτα άλλο από μία αιώνια διαπραγμάτευση, του γονιού με το παιδί, του πωλητή με τον πελάτη, του πολιτικού με τον ψηφοφόρο, του γιατρού με τον ασθενή, του δάσκαλου με τον μαθητή και με τον γονέα, του εραστή με την ερωμένη, του ταξιτζή με το παιδί στα φανάρια, του εαυτού με τον εαυτό σε τελική ανάλυση.

Άρα, είναι αλήθεια αυτό που ακούω από πολλούς συνάνθρωπούς μου μετά από μία δύσκολη μέρα

"Πρέπει να είσαι ψυχολόγος". Το άκουσα από έναν τραπεζικό τελευταίως, μετά από μία ημέρα γεμάτη επαφές. Πιο πριν το άκουσα από συνάδελφο μετά από την ημέρα που δίναμε ελέγχους σε γονείς και από τον ιδιοκτήτη του γωνιακού σουπερμάρκετ μετά από συζήτηση περί πολιτικής με ομιλητικό πελάτη. Το είπε ο διαχειριστής μετά από καυγά για το αν και πόσο πετρέλαιο θα βάλουμε.

Και είναι το ανθρώπινο μυαλό πραγματικά υπέροχο, το πόσο καλά είναι εξοπλισμένο για να κάνει αυτή τη δουλειά, για την συναισθηματική, κοινωνική και επικοινωνιακή διαπραγμάτευση. Είναι πραγματικά απίστευτο το πόσο ευπροσάρμοστο είναι στις διάφορες συνθήκες διαπραγμάτευσης, ο ίδιος άνθρωπος να πείθει γραπτώς, προφορικώς, στα κοινωνικά δίκτυα και στα πολυμέσα, χωρίς προηγούμενη εκπαίδευση και χωρίς να προλάβει η εξέλιξη να αλλάξει την φυσιολογία του εγκέφαλου. Από κίνηση ενός χιλιοστού του χιλιοστού στο μάτι, βγάζεις συμπέρασμα για την ειλικρίνεια του συν-διαπραγματευτή σου. Από ανεπαίσθητη μεταβολή στο ηχόχρωμα της φωνής ή απειροελάχιστη αλλαγή στη στάση του σώματος, αλλάζεις γνώμη στο λεπτό, τις περισσότερες φορές δικαιολογημένα και με επιτυχία στην τελική έκβαση της συναλλαγής. Απίστευτο, στα αλήθεια.

Πόσο όμορφη ορχήστρα, το μυαλό μαζί με το σώμα!

Φυσικά, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Υπάρχουν κάποιοι που πουλάνε τη ζωή τους για τρείς κι εξήντα σε έναν μαστρωπό γιατί πείστηκαν ότι το να γαμιέσαι αποτελεί δείγμα προόδου, και υπάρχουν κι άλλοι που σώζουν τη χώρα τους από την πείνα παρόλο που τα λυσσασμένα σκυλιά των τραπεζών θέλουν και την τελευταία δεκάρα που έχεις στον κουμπαρά σου για να πιουν τον καφέ τους χωρίς να ανησυχούν για το αύριο.

Δεν είμαστε όλοι ίσοι, φυσικά, αλλά αυτό αποδεικνύει ακριβώς αυτό, τη σημασία της διαπραγμάτευσης και της "ψυχολογίας" στη ζωή μας, πόσο καθοριστική είναι και πόσο τελεσίδικη. Οι ειδικοί, τους οποίους όπως γνωρίζετε δε χωνεύω καθόλου, το τελευταίο διάστημα ανακάλυψαν αυτό που ο τελευταίος μπακάλης/τραπεζίτης/πουτάνα ήδη ήξερε και ασκούσε με επιτυχία εδώ και αιώνες, τη συναισθηματική νοημοσύνη.

Μεγάλο πράγμα.

Και να η εισήγησή μου.

Θα έπρεπε η ψυχολογία να διδάσκεται σε επαγγελματικό επίπεδο στο λύκειο, και στις τρείς τάξεις. Όχι τόσο πολύ για να αλλάξει τη φύση των μαθητών, δηλαδή από αγενείς να τους κάνει ευγενικούς ή από αδιάφορους να τους κάνει συμπονετικούς, αλλά για να τους διδάξει δυο πράγματα για το πως οι άνθρωποι αντιδρούν. Και δυστυχώς είναι πραγματικά απαραίτητο, γιατί για πολλούς λόγους, παρόλο που αυτό είναι κάτι το έμφυτο, στην πoρεία συχνά το χάνουμε, το ξεχνάμε. Ξεχνάμε τον ίδιο μας τον εαυτό και έτσι ξεχνάμε και τον συνάνθρωπο. Αγνοούμε τη δική μας συναισθηματική έκφραση και έτσι ξεχνάμε συναισθηματικά και τον συνάνθρωπο, μην μπορώντας να καταλάβουμε τον εαυτό μας αδυνατούμε να καταλάβουμε τον διπλανό μας.

Παράδειγμα, όταν θυμώνω με κάποιον, αν δεν συνειδητοποιήσω ότι αυτό οφείλεται σε κούραση, τότε θα αντιδράσω με λιγότερη υπομονή. Αν όμως γνωρίζω ότι ο άλλος είναι κουρασμένος, τότε το θυμό του δεν θα τον πάρω προσωπικά, και θα τον βοηθήσω με αποτέλεσμα θετικό και για τους δύο, χωρίς να καταφύγω στην υποκρισία, αλλά αντιθέτως με απόλυτη ειλικρίνεια να διαχειριστώ μία κατάσταση προς ώφελος δικό μου και, αν γίνεται, και  του άλλου.

Ένας ενήλικος που δεν έχει παραφρονήσει, αυτά τα μαθαίνει σχετικά αργά, γιατί η εμπειρία αποκτάται με μόχθο. Κάποια βασικά πράγματα, όμως μπορεί να τα διδαχθεί ένας έφηβος και το όφελος είναι πολλαπλό. Πρώτον θα μάθει πολλά και για τον ίδιο του τον εαυτό, για τις ορμές του, που πάνω στην εφηβεία τον μπερδεύουν και τον συγχύζουν. Δεύτερον, αυτού του είδους η γνώση αποτελεί, πλέον, προσόν για σχεδόν όλα τα επαγγέλματα. Τρίτον, γιατί θα πρέπει να πάει 35 χρονών ένας άνθρωπος για να μάθει τη διαχείριση κρίσεων, αφού έχει πάρει (ίσως καταστροφικές) αποφάσεις για τη ζωή του;  

Τέταρτον, η σύγχρονη ζωή διεξάγεται μέσα στα κεφάλια των ανθρώπων, άσχετα από τις πληροφορίες που θα τύχει να κυκλοφορούν εκείνη τη στιγμή τριγύρω. Για παράδειγμα, ο βαθμός στο σχολείο μπορεί να μην εξαρτάται τόσο πολύ από το αν θα πείς μάθημα αλλά από το πως θα το πείς και το αν θα κοιτάξεις ειρωνικά τη δασκάλα.

Και στα μαθήματα αυτά, θα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριλαμβάνονται εθελοντικές δράσεις σε θεραπευτήρια όπως κλινικές ή γηροκομεία, διδασκαλία (δηλαδή οι ίδιοι οι μαθητές να διδάξουν σε νεότερες τάξεις) και συνεντεύξεις ( δηλαδή οι ίδιοι οι μαθητές να παίρνουν συνεντεύξεις από άλλους ανθρώπους) και διεξαγωγή πειραμάτων από τους ίδιους τους μαθητές, γιατί αν δεν γίνουν όλα αυτά, τότε η ψυχολογία θα καταλήξει ακόμα ένα τροπάρι, ακόμα μία άχρηστη πληροφορία σε έναν κυκεώνα πληροφοριών που έχει καταντήσει η ζωή μας, ειδικά των μαθητών. Όχι. Δεν πρέπει να είναι ακόμα ένα μάθημα, πρέπει να είναι βίωμα και εμπειρία, πρέπει να είναι καταλύτης και πυξίδα.

Υπ. όψιν κύριου Παναγιώτη 2

Εγώ, προσωπικά, τότε που είχε πει ΓΑΠ πάμε (μάρτυς μου η demetrat) είχα πει γειά στο στόμα σου. Όταν όλοι είχαν βγεί στις επάλξεις κατά της αξιολόγησης και κατά των αλλαγών, εγώ έλεγα και έγραφα υπέρ τους.

Και τώρα είμαι υπέρ των αλλαγών, είμαι υπέρ του να είμαστε Ευρώπη και του να γίνουν κάποια πράγματα με διαφορετικό τρόπο. Και πολλές φορές η κριτική που άσκησα ήταν περισσότερο στο πλαίσιο ότι δεν τηρείται το μνημόνιο παρά το αντίθετο. Για αυτό δεν αποτίμησα θετικά την κυβέρνηση σαμαρά, γιατί έπληξε τους ανθρώπους χωρίς να αλλάξει αυτά που έπρεπε.

Η αντίρρησή μου έγκειται στο εξής: γιατί μόνο οι φτωχοί;

Αφού τα νούμερα δε βγαίνουν και αφού όπως λέτε πάμε στα βράχια, τότε γιατί όχι οι πλούσιοι; Και δεν εννοώ τους Έλληνες πλούσιους, αλλά όλους.

Όπως είπα και στη συζήτηση που είχαμε, αν φτωχύνω κι άλλο, τότε δεν θα έχω λεφτά για θέρμανση, είτε πρόκειται για αέριο, είτε για ξύλο είτε για πελέτες, είτε για πετρέλαιο, είτε για αιρκοντίσιον. Δεν θα έχω για τίποτα άλλο εκτός από φαί, κι αυτό χαμηλής ποιότητας, δεν θα έχω περίθαλψη και ρούχο.

Δεν πρόκειται για θεωρία, είναι σκληρή πραγματικότητα, πολύ κοντινή, σε τρείς μήνες.

Και ακούω να θέλουν το σπίτι μου, την σύνταξη των γονιών μου που δουλεύουν τίμια εδώ και δεκαετίες με την εμπιστοσύνη ότι το κράτος αποτελείται από τίμιους πατριώτες, οι αφελείς.

Άρα, λέω ναι και γειά στα χέρια σου όταν λες ότι θα κάνεις αξιολόγηση, ότι θα αλλάξεις την παιδεία, ότι θα ενισχύσεις τους ελέγχους, ότι θα είναι όλα ηλεκτρονικά, ότι εκμεταλλευτείς τα στρατόπεδα και τα ακίνητα του κράτους, όταν λες ότι θα κάνεις αγωγούς, ότι θα ανοίξεις τα επαγγέλματα, ότι θα φορολογήσεις την πολυτέλεια, ότι θα βάλεις ασεπ στις προαγωγές ή ότι θα συντομεύσεις τις διαδικασίες, ναι, ναι και πάλι ναι. Χίλιες φορές ναι.

Αλλά τους μισθούς γιατί να τους κόψεις; Γιατί τις συντάξεις; Όταν μία γιαγιούλα παίρνει 400, γιατί να την πληγώσεις έτσι; Όταν ένας εργαζόμενος παίρνει 450 και το ενοίκιο είναι 300 και ο λογαριασμός δεη είναι άλλα 400, τότε τι σκοπεύεις να πετύχεις; Τί πρέπει να πιστέψει η γιαγιούλα και ο εργαζόμενος για την πολιτική , για τους ευρωπαίους και τους Έλληνες, όταν όλα αυτά έχουν αποτέλεσμα την οικονομική του εξόντωση αλλά αυτοί λένε ότι όλα πάνε καλά;

Πως είναι όλα καλά, κύριε Σαμαρά και κύριε Στουρνάρα, όταν μείνω χωρίς πρώτη κατοικία, χωρίς εισόδημα και χωρίς δομές και το μόνο που έχω είναι χρέη από δάνεια που πήρα υπό διαφορετικές συνθήκες και με άλλες προϋποθέσεις, τις οποίες εσείς αλλάξατε;

Ποιό είναι το σακσεσσ στόρυ εδώ; Τι είναι αυτό που καταφέρατε;

Σε αυτό το σημείο θέλω να παραθέσω ότι μόλις έκανε αυτό το χρυσό παιδί, ο Γιάνης, τη ρύθμιση με τις 100 δόσεις, την καινούρια, έσπευσαν όλοι να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους, Γιατί το αναφέρω;

Γιατί θέλω να δείξω ότι ούτε μπαταχτσήδες  είμαστε, ούτε κλέφτες, όπως μας λένε οι δεξιοί. . Είμαστε ευσυνείδητοι πολίτες και θέλουμε να είμαστε νομοταγείς και συνεπείς. Μόλις δόθηκε η δυνατότητα, σπεύσαμε, δεν το αποφύγαμε, πράγμα που αποδεικνύει ότι είναι οι συνθήκες που φταίνε. Οι άνθρωποι είναι συνεπείς και νομοταγείς, αρκεί να μπορούν, αρκεί να μην τους κόβει κανείς την ανάσα ούτε εκβιαστικά να τους βάζει το δάνειο στο λαιμό.

Ναι στις μεταρρυθμίσεις, όχι στην αδικία, είναι αυτό που θέλω να πω.
Και η αδικία , η μεγάλη και θανατηφόρα, αυτή που στερεί από πολλούς ανθρώπους τη νοσηλεία επειδή κάποιος υπέγραψε σύμβαση με τη ζήμενσ ή στερεί από παιδιά τη μόρφωση επειδή εταιρείες θέλουν δικά τους τα πανεπιστήμια, έχει ένα όπλο: τις ελβετίες και τους παράδεισους και χρηματιστήρια του κόσμου.

Δεν φταίει η γιαγιούλα με τα 400 ευρώ (αν είναι τυχερή) ούτε ο εργάτης με τα 700 ευρώ (αν είναι τυχερός).

Και τώρα πάω να διαβάσω την έκθεση που μου υποδείξατε, επισημαίνοντας ωστόσο ότι μέχρι και την θητεία του Σαμαρά δεν έχει γίνει τίποτα, όπως αναφέρεται στην πρώτη σελίδα, κάπου.

Όλα λάθος, όλα λάθος.

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι καλοί στο ένα πράγμα και λιγότεροι καλοί στα υπόλοιπα. Οι περισσότεροι άνθρωποι , στις αποφάσεις που παίρνουν στη ζωή τους, κάνουν κάποια σωστά πράγματα και κάποια άλλα τα κάνουν λάθος. Το λάθος, η αμαρτία ελληνιστί, δεν είναι κάτι που το κάνεις επίτηδες ούτε ξεκινάει κανείς τη ζωή του με σκοπό να τα κάνει μαντάρα. Αυτό γίνεται από λάθος, από λάθος αποφάσεις.

Τις περισσότερες φορές, οι περισσότεροι άνθρωποι το καταλαβαίνουν αυτό, είτε πριν κάνουν το λάθος, είτε μετά. Και οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν είτε να το αποφύγουν είτε να το διορθώσουν. Κάποιες φορές γίνεται, άλλες όχι, ανάλογα με τη σοβαρότητα και την έκταση της ζημιάς.

Η κόλαση, η τιμωρία, ελληνιστί, δεν είναι κάτι που μας φέρνει κάποιος γενειοφόρος από ψηλά. Είναι
κάτι που φέρνουμε στον εαυτό μας, είναι η ζωή με τις επιπτώσεις των λαθών μας.

Και έτσι ξέρεις αν τα έκανες σωστά τα πράγματα: βλέπεις αν είχαν καλό και σωστό αποτέλεσμα. Αν ταλαιπωριέσαι, τότε κάτι έχεις κάνει λάθος. Μπορεί να έχεις επενδύσει στο λάθος επάγγελμα ή σε λάθος σύντροφο ή σε λάθος συναναστροφές ή λάθος δίαιτα ή λάθος σπίτι ή λάθος λέξεις ή λάθος έκφανση του εαυτού σου, αλλά το μόνο κριτήριο είναι η δική σου ευημερία ή ταλαιπωρία, και αυτό είναι κάτι που μόνο εσύ ξέρεις μέσα σου βαθειά.

Για αυτό είναι σημαντικό να μην τιμωρούμε περισσότερο τους ανθρώπους, γιατί οι ίδιοι έχουν φέρει στον εαυτό τους το μαρτύριο των λαθών τους, και περισσότερη δυστυχία από αυτή είναι αχρείαστη.

Είναι μερικοί άνθρωποι που τα έχουν κάνει όλα λάθος. Είναι μερικοί άνθρωποι που δεν έχουν αφήσει τίποτα όρθιο στο πέρασμά τους. Είναι μερικοί άνθρωποι που, όχι μόνο έχουν κάνει πολλά λάθη, αλλά αρνούνται ακόμα και να μιλήσουν στον εαυτό τους για να βγούν από την κόλαση της αυτοτιμωρίας τους. Είναι μερικοί άνθρωποι που όταν υποφέρουν δεν αλλάζουν τις αποφάσεις τους. Είναι μερικοί άνθρωποι που όταν βλέπουν πως κάτι πάει στραβά, το ξανακάνουν και νομίζουν ότι το να διορθώνεις τα λάθη σου είναι αδυναμία. Είναι κάποιοι άνθρωποι που νομίζουν ότι το λάθος έγινε μόνο του ή ότι το λάθος θα ήταν σωστό υπό άλλες συνθήκες, κι έτσι το ξανακάνουν ξανά και ξανά, παντού, χωρίς ποτέ να βλέπουν ότι ακόμα και στον βόρειο πόλο, αν κάψεις ένα ξύλο δεν υπάρχει περίπτωση αυτό να μην καεί.

Οι άνθρωποι που το κάνουν αυτό, είναι παράφρονες, προς το τέλος. Πνίγοντας τις λέξεις μέσα στην ενοχή, πνίγοντας την συνείδηση μέσα στον εσωτερικό γολγοθά της αυτοτιμωρίας, δείχνουν άκαμπτοι και αλύγιστοι, ως το τέλος και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να κοιτάς και να καταλαβαίνεις και το ξέρουν και το ξέρεις και δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά ένας τεράστιος ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο του μυαλού τους, που τον ταΐζουν με δικαιολογίες γιατί αν δεν το κάνουν τότε η σήψη του τεράστιου κουφαριού του θα γαγγραινιάσει το σύμπαν,

Και καταλήγουν σάπιοι. Το κακό με την σαπίλα είναι ότι είναι οριστική. Μία σάπια, άδεια φλούδα, λιωμένη, λίγο πριν γίνει ένα με το χώμα. Τι να τιμωρήσει κανείς από αυτό, τί να κάνεις σε ένα τέτοιο άτομο που να μην το έχει κάνει ήδη στον εαυτό του; Ούτε σωτηρία, ούτε βοήθεια, λιώνει μέχρι κάθε μόριο της ύπαρξής του χωριστεί από τα άλλα, μέχρι που η σαπίλα του μυαλού να μοιραστεί σε αμελητέες ποσότητες σκόνης, σωματίδια άυλα σε ένα αδιάφορο σύμπαν.

Θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Αλλά δεν είναι.
Ποτέ δεν είναι.