Τι θα κάνω με εσάς, δεν ξέρω.

Η βασική διαφορά του ανθρώπου από τα ζώα είναι ένα θέμα πολυσυζητημένο και σύνθετο, γιατί αφενός οι άνθρωποι έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους (δεν έχεις, ας πούμε, σαλιγκάρια να αναρωτιούνται γιατί και σε τί διαφέρουν από τις ύαινες) αλλά και επειδή οι διαφορές δεν είναι και τόσο πολλές τελικά, αφετέρου.

Νομίζαμε παλιά ότι τα ζώα δεν έχουν αισθήματα, αλλά αυτό αποδείχθηκε ότι δεν αληθεύει. Νομίζαμε ότι είναι χαζά, ότι δεν μπορούν να επιλύσουν προβλήματα, αλλά και αυτή η θεωρία καταρρίφθηκε, και αρκετά εύκολα μάλιστα.Μπορούν επίσης να μαθαίνουν, να μεταδίδουν τη γνώση, ακόμα και να επινοούν πράγματα που δεν έχουν δεί πουθενά προηγουμένως. Έχουν κοινωνίες, ιεραρχίες, άγραφους νόμους, ακόμα και ηθική, διαθέτουν πολύπλοκα συστήματα οργάνωσης και αλληλεγγύης, θάρρος και αυταπάρνηση. Πόλεμους και εκεχυρίες. Πολλοί μιλούν πλέον για μη-ανθρώπινες προσωπικότητες, non-human persons.

Κι όμως ο άνθρωπος χρειάζεται απεγνωσμένα μία απόδειξη ότι διαφέρει από τα άλλα πλάσματα. Χρειάζεται απεγνωσμένα μία απόδειξη ότι δεν είναι ζώο ο ίδιος, διότι τόση είναι έπαρσή του που βγάζει τον εαυτό του από την ομάδα των απλών έμβιων όντων και τον τοποθετεί στο βάθρο της υπεροχής. 

Την χρειαζόμαστε αυτή την απάντηση. Την χρειαζόμαστε. Το μόνο άλλο ερώτημα που έχει απασχολήσει την ανθρωπότητα εκτός από το τί είναι άνθρωπος, είναι το τί είναι Έλληνας, και αυτό θαρρώ πως θα έπρεπε να μας βοηθήσει να αντλήσουμε σημαντικά για όλους συμπεράσματα.

Θεωρώ ότι αυτό που κάνει τη διαφορά είναι η πίστη σε κάτι που δεν υπάρχει ακόμα.

Οποιοδήποτε ζώο μπορεί να βρεί κάποια λύση σε κάποιο άμεσο πρόβλημα, όπως πως θα φτάσω εκείνους τος καρπούς ή τί θέλουν οι πειραματιστές για να μου δώσουν εκείνη τη λιχουδιά, αλλά οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να φανταστούν αυτό που δεν υπάρχει, και να πιστέψουν σε αυτό λες και υπήρχε.

Αυτό, η αφαιρετική σκέψη, δεν υπάρχει ένδειξη ότι υπάρχει στα μυαλά των άλλων ζώων. Ο χιμπατζής που κοιμάται στο δέντρο, σε μία φωλιά από κλαριά και άχυρα εδώ και εκατοντάδες χιλιετίες κάνει το ίδιο, χωρίς να αναρωτηθεί για το αν θα μπορούσε κάποτε να κοιμηθεί κάπου χωρίς άβολα κλαριά ή ψύλλους, ενώ ο άνθρωπος το αναρωτήθηκε. Μία φάλαινα, είναι ικανοποιημένη (μάλλον) με το να κολυμπά στους ωκεανούς, ένας άνθρωπος όμως δεν είναι ικανοποιημένος με το να περπατά στη γή.

 Και όλα ξεκινούν από αυτό που έχουν οι άνθρωποι, που είναι σε μόνιμο καυγά με την πραγματικότητα.

Δεν μας αρέσει η πραγματικότητα.

Όπως απορεί και ο Louis σε αυτό το βίντεο, γιατί δεν νιώθουμε καθόλου άνετα στη γή; Κοιτάμε το χώμα αλλά θέλουμε λείες, γυαλιστερές επιφάνειες, κοιτάμε τη φύση αλλά ονειρευόμαστε ορθές γωνίες, αισθανόμαστε τη ζέστη αλλά τη θέλουμε λίιιγουλάκι πιο ζεστά ή κάααπως πιο δροσερά και δεν είμαστε ικανοποιημένοι ούτε καν με τους εαυτούς μας.

Εκτός από τα σταδιακά βήματα από τη μία ανακάλυψη στην άλλη (από τη σπηλιά, στη καλύβα, στο σπίτι, στο παλάτι,στην πολυκατοικία, στον ουρανοξύστη, κοκ) έχουμε και τρελές ιδέες, λογικά άλματα που παρά την τρέλα τους τα θεωρούμε λογικά και μάλιστα πιστεύουμε σε αυτά ονομάζοντάς τα ιδανικά, κόντρα σε κάθε ένδειξη ή στοιχείο από το περιβάλλον: κοιτάμε ένα βίαιο και πολεμοχαρές πλάσμα, αλλά ονειρευόμαστε παγκόσμια ειρήνη. Κοιτάμε ένα πλάσμα με αχαλίνωτη σεξουαλική δραστηριότητα και επινοούμε την αιώνια συζυγική πίστη. 

Κοιτάμε ένα πλάσμα άπληστο και εγωκεντρικό, αλλά στήνουμε συστήματα αλληλεγγύης και κοινωνικής δικαιοσύνης και όταν αυτά αποτυγχάνουν απογοητευόμαστε οικτρά, θυμώνουμε με τους εαυτούς και με τους συνανθρώπους μας, νιώθουμε ότι δεν υπάρχει ελπίδα. Από νωρίς στον πολιτισμό οραματιστήκαμε την έλλειψη βαρύτητας, από την πρώτη έλλογη έκφρασή μας οραματιστήκαμε την έλλειψη πόνου. Βλέπουμε ένα εύθραυστο ον και επινοούμε την αθανασία, νιώθουμε την απειλή και σκαρφιζόμαστε το πέταγμα και σε καμμία περίπτωση δεν δεχόμαστε ότι σε τελευταία ανάλυση ο κόσμος έτσι είναι.

Και όταν γίνεται προφανές ότι έχουμε άδικο, τότε μιλάμε για παράδεισους( οι θρήσκοι)  και ουτοπίες (οι άθεοι), τις οποίες παρόλο που παραδεχόμαστε ως τέτοιες τις κυνηγάμε με επιμονή και μάλιστα με τέτοια αισιοδοξία λες και πρόκειται για κάτι που θα γίνει μέσα στη διάρκεια του σύντομου βίου μας. Το θέλουμε τόσο πολύ που νιώθουμε ότι να, κοίτα-κοίτα!-τώρα, όπου να'ναι θα γίνει.

Και αυτή την άρνηση της πραγματικότητας είναι που βρίσκω, τελικά, πιο θαυμαστή από όλα.