Ετούτος εδώ ο τύπος που δεν είναι και κανας τυχαίος, λέει αυτό που λένε πολλοί, μαζί και εγώ, ότι άσχετα από τα αν πιστεύει κανείς στην ύπαρξη του θεού, υπάρχουν πολλά που μπορεί να μάθει από αυτή. Θα διαφωνήσω όμως μαζί του σε κάτι: δεν μπορείς να είσαι εκτός θρησκείας αλλά να δρέψεις τους καρπούς της. Είναι πολλοί που το θέλουν, αλλά να που είναι πρακτικά αδύνατον, γιατί η θρησκεία, ειδικά στην αρχική της μορφή, εκείνη την πολύ παλιά, καθόριζε τα πάντα. Ο νόμος του (οποιουδήποτε) Θεού ήταν πηγή τεχνικής/τεχνολογικής γνώσης, κοινωνικής οργάνωσης, τέχνης,
παραγωγική δομή, πολιτική έκφραση και ταυτόχρονα ανθρωπιστική θεωρία, επικοινωνία, ψυχολογική υποστήριξη και ασφάλεια για το μέλλον. Η θρησκεία ορίζει ακόμα και το πως θα αγαπήσεις κάποιον.
Η (οποιαδήποτε) θρησκεία, αποτελεί ένα ενιαίο πλαίσιο που καθορίζει όλες τις ισορροπίες ενός συστήματος, άρα για διατηρηθεί αυτό το σύστημα, πρέπει να τις τηρήσεις όλες. Αν αφαιρέσεις ένα στοιχείο, τότε το όλο πλαίσιο/σύστημα καταρρέει.
Είναι προφανές ότι έχει υποτιμηθεί ο θεσμός της θρησκείας, σαν αποτελεσματικότητα και σαν διαχρονικότητα. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, μέσα σε ένα καταρρέον σύστημα που μονομερώς εκλαμβάνει την ανθρώπινη ύπαρξη σαν οικονομική μονάδα, η θρησκεία στέκεται μέσα στις αδυναμίες της όρθια, μετά από χιλιετίες. Γιατί;
Το γιατί είναι απλό. Ο τύπος αυτός, χωρίς να το συνειδητοποιεί, λέει ότι η αθεΐα θα μπορούσε να γίνει θρησκεία, μιας και τα χαρακτηριστικά που περιγράφει είναι ακριβώς αυτά που ορίζουν την δομή και οργάνωση μίας θρησκείας. Δίνοντας όμως θρησκευτικά χαρακτηριστικά σε μία σχολή σκέψης, χάνεις εξ ορισμού το πλεονέκτημα της αθεΐας, που είναι ακριβώς αυτό, ο άνθρωπος αυτόνομος. Να διευκρινίσω σε αυτό το σημείο ότι για εμένα αυτό δεν αποτελεί πλεονέκτημα αλλά αντιθέτως καταστροφική ιδέα, γιατί πρώτον αυτόνομος δεν είναι κανένας και ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον εξαρτάται απολύτως από τους άλλους και δεύτερον γιατί τέτοια αυτονομία θα σήμαινε να ξανα-ανακαλύπτει ο καθένας τον τροχό εκ του μηδενός, τη στιγμή που η πρόοδος και η μετάδοση της γνώσης γίνονται από στόμα σε στόμα, χτίζοντας ο ένας πάνω στα επιτεύγματα του άλλου. Ποια επιστημονική ανακάλυψη έγινε αυτόνομα; Καμμία. Όλες έγιναν γιατί είχε προηγηθεί κάποια άλλη. Αυτονομία και κουραφέξαλα, μία κοινωνία "αυτόνομων" κατεθλιμμένων, καταναλωτών....
Οι άνθρωποι χρειάζονται ένα σύστημα, γιατί έχουν ένα σώμα και μία ζωή.
Τέτοιο σύστημα, ακόμα και τώρα, δεν υπάρχει άλλο εκτός από την θρησκεία.
Υπάρχουν υπο-συστήματα που προβλέπουν (αποτελεσματικότατα, πρέπει να επισημάνω) διαφορετικές παραμέτρους, αλλά κανένα που να τα συμπεριλαμβάνει όλα. Οι οικονομικές θεωρίες, η επιστήμη, η πολιτική και η φιλοσοφία, όλα τους απαραίτητα και πολύτιμα, αποτελούν απλά οπτικές γωνίες: η οπτική γωνία του παραγωγού, η οπτική γωνιά του ισχυρού, του σκεπτικιστή, του ψυχολόγου, κοκ, αγνοώντας τις διαστάσεις που συνυπάρχουν σε ένα και μόνο ανθρώπινο πλάσμα.
Αυτό το σύστημα δεν είναι τυχαίο. Η θρησκεία κρυσταλλώθηκε μέσα από επίπονη, μακραίωνη παρατήρηση του ανθρώπου και του κόσμου. Χρειάστηκαν πολλές, οδυνηρές δοκιμές για χιλιετίες, για να καταλήξει η θρησκεία να σου λέει "ου μοιχεύσεις". Η πρακτική εμπειρία που είναι συμπυκνωμένη εκεί μέσα είναι πολύτιμη και πρέπει να την λάβουμε υπόψιν, ακόμα κι αν επιλέξουμε να μην την ενστερνιστούμε.
Πιστεύω στην επιστήμη, αλλά πιστεύω και στη θρησκεία. Πιστεύω ότι ο διαχωρισμός των δύο είναι καταστροφικός. Πιστεύω ότι η θρησκεία έπαψε να προσαρμόζεται, έπαψε να καταγράφει το τί συμβαίνει γύρω της, αλλά αυτό είναι μία ανθρώπινη αδυναμία, ακμή και παρακμή. Δεν γίνεται αλλιώς, σε όλους έτσι συμβαίνει. Έτσι συμβαίνει και με την φιλοσοφία και την τέχνη και την πολιτική, που τόσο έχουν χάσει την επαφή με τον άνθρωπο, που οι αλαζόνες των πανεπιστημίων , μέσα στα προνόμιά τους,δεν το έχουν πάρει ακόμα πρέφα ότι νέα τέχνη, νέα πολιτική και νέα φιλοσοφία έχει ξεκινήσει στις μάζες, ακριβώς όπως έγινε και με τη θρησκεία.
Πιστεύω ότι η θρησκεία είναι καταστροφική όταν παρερμηνεύεται και όταν χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς, πράγμα που συμβαίνει και με την επιστήμη, παρά τις καλές προθέσεις των επιστημόνων. Πιστεύω ότι οι αδυναμίες των ανθρώπων πάντα θα υπάρχουν και πάντα θα πολεμάμε ο ένας με τον άλλον, ότι και αν γίνει, γιατί έτσι είμαστε: δε φταίει η θρησκεία ή η πολιτική ή ο καπιταλισμός ή οτιδήποτε άλλο που σκοτωνόμαστε. Σκοτωνόμαστε γιατί έτσι είμαστε, βίαιοι μερικές φορές, υπό ορισμένες συνθήκες. Πιστεύω ότι, παρόλα αυτά, εκ του αποτελέσματος, η θρησκεία μαζί με την επιστήμη έχουν κάνει καλύτερη τη ζωή μας και ότι συνολικά πάμε καλύτερα, σαν είδος.
Αν παρακολουθήσει κανείς και αυτό το βίντεο που καμμία σχέση δεν έχει με θρησκείες και τέτοια, θα δεί ότι έχει φτάσει ο νούς του ανθρώπου πολύ μακρυά. Εκεί που εως πρόσφατα αρκούμασταν στην μεγάλη έκρηξη, τώρα συζητάμε πως θα την εξηγήσουμε και αυτή, με αριθμούς ασύλληπτους. Παρόλο που ως εκεί που φτάνει το μάτι (ή το τηλεσκόπιο ή το βόγιατζερ) όχι μόνο ζωή δεν υπάρχει, ούτε καν ένδειξη ότι είχε υπάρξει ή ότι θα υπάρξει ποτέ, προτιμούμε να πιστεύουμε ότι υπάρχουν εξωγήινοι. Λέμε "δεν μπορεί, τόσοι πλανήτες τόσα άστρα! κάπου, κάτι θα υπάρχει". Κι όμως, δεν υπάρχει. Γιατί ως ζωή ορίζουμε αυτό που υπάρχει στη γη, και αυτό για να δημιουργηθεί χρειάζεται ένα σωρό μοναδικές συνθήκες.
Χρειάζεται ένα σύμπαν, ένας γαλαξίας, πλανήτες, περιστροφή με πολύπλοκους συνδυασμούς, ένας επικλινής άξονας, μία ατμόσφαιρα με μία πολύ συγκεκριμένη αναλογία συστατικών, νερό σε ορισμένη αναλογία επί του εδάφους και της ατμόσφαιρας, μία σελήνη ορισμένου μεγέθους σε ορισμένη απόσταση, ένας πυρήνας ορισμένου μεγέθους και θερμοκρασίας, ένας ήλιος όχι πολύ μεγάλος ή πολύ μικρός, ούτε πολύ μακρυά ή πολύ κοντά, ένα ορισμένο επίπεδο μαγνητισμού που θα καθορίζει με ακρίβεια το ποσοστό ακτινοβολίας που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα, και βιοποικιλότητα να τα συγκρατεί όλα αυτά μαζί, διότι χωρίς δέντρα και έντομα θα ήταν όλα καυτή άμμος για πάντα. Βγάλε ένα από όλα αυτά, και έχουμε ξαφνικό θάνατο.
Δεν πρόκειται να επικαλεστώ το πιο βλακώδες επιχείρημα στην ιστορία των θρησκευάμενων "αφού είναι πολύπλοκο, κάποιος το σχεδίασε". Αλλά ο επιστήμονας που μιλάει στο δεύτερο βίντεο, μιλάει για πολυ-σύμπαντα και για κάποιον μηχανισμό που τα γεννάει.
Πιστεύω στον Θεό, αλλά ταυτόχρονα πιστεύω ότι αποτελεί συμβολισμό για κάτι άλλο. Πιστεύω ότι θα ζήσω για να δω την ημέρα που οι επιστήμονες θα ανακαλύψουν κάτι που θα συγκλίνει με τους συμβολισμούς της θρησκείας, γιατί η θρησκεία έτσι μιλάει, με συμβολισμούς και οι επιστήμονες αυτό δεν το αντέχουν, δεν το χωράει ο νούς τους. Ένας επιστήμονας, ακούγοντας τον μύθο του τζίτζικα και μέρμηγκα, θα έλεγε κάτι όπως "είναι απολύτως ανακριβές. τα μερμήγκια και τα τζιτζίκια δεν μιλούν. αν ένας τζίτζικας κινδυνεύει, δεν αναζητεί βοήθεια από τα μερμήγκια, τα οποία μάλλον θα το έκοβαν κομματάκια για τον αποθηκεύσουν ως τροφή για τον χειμώνα μέσα ειδικές αποθήκες στις σπηλιές τους. άλλωστε, ο τζίτζικας ψοφάει πολύ πριν έρθουν τα κρύα." και επειδή αυτά είναι αλήθεια, θα χάσει τον ηθικό συμβολισμό της ιστορίας.
Τελικά, ο τύπος στην αρχή, είναι πιστός και δεν το ξέρει.
παραγωγική δομή, πολιτική έκφραση και ταυτόχρονα ανθρωπιστική θεωρία, επικοινωνία, ψυχολογική υποστήριξη και ασφάλεια για το μέλλον. Η θρησκεία ορίζει ακόμα και το πως θα αγαπήσεις κάποιον.
Η (οποιαδήποτε) θρησκεία, αποτελεί ένα ενιαίο πλαίσιο που καθορίζει όλες τις ισορροπίες ενός συστήματος, άρα για διατηρηθεί αυτό το σύστημα, πρέπει να τις τηρήσεις όλες. Αν αφαιρέσεις ένα στοιχείο, τότε το όλο πλαίσιο/σύστημα καταρρέει.
Είναι προφανές ότι έχει υποτιμηθεί ο θεσμός της θρησκείας, σαν αποτελεσματικότητα και σαν διαχρονικότητα. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, μέσα σε ένα καταρρέον σύστημα που μονομερώς εκλαμβάνει την ανθρώπινη ύπαρξη σαν οικονομική μονάδα, η θρησκεία στέκεται μέσα στις αδυναμίες της όρθια, μετά από χιλιετίες. Γιατί;
Το γιατί είναι απλό. Ο τύπος αυτός, χωρίς να το συνειδητοποιεί, λέει ότι η αθεΐα θα μπορούσε να γίνει θρησκεία, μιας και τα χαρακτηριστικά που περιγράφει είναι ακριβώς αυτά που ορίζουν την δομή και οργάνωση μίας θρησκείας. Δίνοντας όμως θρησκευτικά χαρακτηριστικά σε μία σχολή σκέψης, χάνεις εξ ορισμού το πλεονέκτημα της αθεΐας, που είναι ακριβώς αυτό, ο άνθρωπος αυτόνομος. Να διευκρινίσω σε αυτό το σημείο ότι για εμένα αυτό δεν αποτελεί πλεονέκτημα αλλά αντιθέτως καταστροφική ιδέα, γιατί πρώτον αυτόνομος δεν είναι κανένας και ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον εξαρτάται απολύτως από τους άλλους και δεύτερον γιατί τέτοια αυτονομία θα σήμαινε να ξανα-ανακαλύπτει ο καθένας τον τροχό εκ του μηδενός, τη στιγμή που η πρόοδος και η μετάδοση της γνώσης γίνονται από στόμα σε στόμα, χτίζοντας ο ένας πάνω στα επιτεύγματα του άλλου. Ποια επιστημονική ανακάλυψη έγινε αυτόνομα; Καμμία. Όλες έγιναν γιατί είχε προηγηθεί κάποια άλλη. Αυτονομία και κουραφέξαλα, μία κοινωνία "αυτόνομων" κατεθλιμμένων, καταναλωτών....
Οι άνθρωποι χρειάζονται ένα σύστημα, γιατί έχουν ένα σώμα και μία ζωή.
Τέτοιο σύστημα, ακόμα και τώρα, δεν υπάρχει άλλο εκτός από την θρησκεία.
Υπάρχουν υπο-συστήματα που προβλέπουν (αποτελεσματικότατα, πρέπει να επισημάνω) διαφορετικές παραμέτρους, αλλά κανένα που να τα συμπεριλαμβάνει όλα. Οι οικονομικές θεωρίες, η επιστήμη, η πολιτική και η φιλοσοφία, όλα τους απαραίτητα και πολύτιμα, αποτελούν απλά οπτικές γωνίες: η οπτική γωνία του παραγωγού, η οπτική γωνιά του ισχυρού, του σκεπτικιστή, του ψυχολόγου, κοκ, αγνοώντας τις διαστάσεις που συνυπάρχουν σε ένα και μόνο ανθρώπινο πλάσμα.
Αυτό το σύστημα δεν είναι τυχαίο. Η θρησκεία κρυσταλλώθηκε μέσα από επίπονη, μακραίωνη παρατήρηση του ανθρώπου και του κόσμου. Χρειάστηκαν πολλές, οδυνηρές δοκιμές για χιλιετίες, για να καταλήξει η θρησκεία να σου λέει "ου μοιχεύσεις". Η πρακτική εμπειρία που είναι συμπυκνωμένη εκεί μέσα είναι πολύτιμη και πρέπει να την λάβουμε υπόψιν, ακόμα κι αν επιλέξουμε να μην την ενστερνιστούμε.
Πιστεύω στην επιστήμη, αλλά πιστεύω και στη θρησκεία. Πιστεύω ότι ο διαχωρισμός των δύο είναι καταστροφικός. Πιστεύω ότι η θρησκεία έπαψε να προσαρμόζεται, έπαψε να καταγράφει το τί συμβαίνει γύρω της, αλλά αυτό είναι μία ανθρώπινη αδυναμία, ακμή και παρακμή. Δεν γίνεται αλλιώς, σε όλους έτσι συμβαίνει. Έτσι συμβαίνει και με την φιλοσοφία και την τέχνη και την πολιτική, που τόσο έχουν χάσει την επαφή με τον άνθρωπο, που οι αλαζόνες των πανεπιστημίων , μέσα στα προνόμιά τους,δεν το έχουν πάρει ακόμα πρέφα ότι νέα τέχνη, νέα πολιτική και νέα φιλοσοφία έχει ξεκινήσει στις μάζες, ακριβώς όπως έγινε και με τη θρησκεία.
Πιστεύω ότι η θρησκεία είναι καταστροφική όταν παρερμηνεύεται και όταν χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς, πράγμα που συμβαίνει και με την επιστήμη, παρά τις καλές προθέσεις των επιστημόνων. Πιστεύω ότι οι αδυναμίες των ανθρώπων πάντα θα υπάρχουν και πάντα θα πολεμάμε ο ένας με τον άλλον, ότι και αν γίνει, γιατί έτσι είμαστε: δε φταίει η θρησκεία ή η πολιτική ή ο καπιταλισμός ή οτιδήποτε άλλο που σκοτωνόμαστε. Σκοτωνόμαστε γιατί έτσι είμαστε, βίαιοι μερικές φορές, υπό ορισμένες συνθήκες. Πιστεύω ότι, παρόλα αυτά, εκ του αποτελέσματος, η θρησκεία μαζί με την επιστήμη έχουν κάνει καλύτερη τη ζωή μας και ότι συνολικά πάμε καλύτερα, σαν είδος.
Αν παρακολουθήσει κανείς και αυτό το βίντεο που καμμία σχέση δεν έχει με θρησκείες και τέτοια, θα δεί ότι έχει φτάσει ο νούς του ανθρώπου πολύ μακρυά. Εκεί που εως πρόσφατα αρκούμασταν στην μεγάλη έκρηξη, τώρα συζητάμε πως θα την εξηγήσουμε και αυτή, με αριθμούς ασύλληπτους. Παρόλο που ως εκεί που φτάνει το μάτι (ή το τηλεσκόπιο ή το βόγιατζερ) όχι μόνο ζωή δεν υπάρχει, ούτε καν ένδειξη ότι είχε υπάρξει ή ότι θα υπάρξει ποτέ, προτιμούμε να πιστεύουμε ότι υπάρχουν εξωγήινοι. Λέμε "δεν μπορεί, τόσοι πλανήτες τόσα άστρα! κάπου, κάτι θα υπάρχει". Κι όμως, δεν υπάρχει. Γιατί ως ζωή ορίζουμε αυτό που υπάρχει στη γη, και αυτό για να δημιουργηθεί χρειάζεται ένα σωρό μοναδικές συνθήκες.
Χρειάζεται ένα σύμπαν, ένας γαλαξίας, πλανήτες, περιστροφή με πολύπλοκους συνδυασμούς, ένας επικλινής άξονας, μία ατμόσφαιρα με μία πολύ συγκεκριμένη αναλογία συστατικών, νερό σε ορισμένη αναλογία επί του εδάφους και της ατμόσφαιρας, μία σελήνη ορισμένου μεγέθους σε ορισμένη απόσταση, ένας πυρήνας ορισμένου μεγέθους και θερμοκρασίας, ένας ήλιος όχι πολύ μεγάλος ή πολύ μικρός, ούτε πολύ μακρυά ή πολύ κοντά, ένα ορισμένο επίπεδο μαγνητισμού που θα καθορίζει με ακρίβεια το ποσοστό ακτινοβολίας που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα, και βιοποικιλότητα να τα συγκρατεί όλα αυτά μαζί, διότι χωρίς δέντρα και έντομα θα ήταν όλα καυτή άμμος για πάντα. Βγάλε ένα από όλα αυτά, και έχουμε ξαφνικό θάνατο.
Δεν πρόκειται να επικαλεστώ το πιο βλακώδες επιχείρημα στην ιστορία των θρησκευάμενων "αφού είναι πολύπλοκο, κάποιος το σχεδίασε". Αλλά ο επιστήμονας που μιλάει στο δεύτερο βίντεο, μιλάει για πολυ-σύμπαντα και για κάποιον μηχανισμό που τα γεννάει.
Πιστεύω στον Θεό, αλλά ταυτόχρονα πιστεύω ότι αποτελεί συμβολισμό για κάτι άλλο. Πιστεύω ότι θα ζήσω για να δω την ημέρα που οι επιστήμονες θα ανακαλύψουν κάτι που θα συγκλίνει με τους συμβολισμούς της θρησκείας, γιατί η θρησκεία έτσι μιλάει, με συμβολισμούς και οι επιστήμονες αυτό δεν το αντέχουν, δεν το χωράει ο νούς τους. Ένας επιστήμονας, ακούγοντας τον μύθο του τζίτζικα και μέρμηγκα, θα έλεγε κάτι όπως "είναι απολύτως ανακριβές. τα μερμήγκια και τα τζιτζίκια δεν μιλούν. αν ένας τζίτζικας κινδυνεύει, δεν αναζητεί βοήθεια από τα μερμήγκια, τα οποία μάλλον θα το έκοβαν κομματάκια για τον αποθηκεύσουν ως τροφή για τον χειμώνα μέσα ειδικές αποθήκες στις σπηλιές τους. άλλωστε, ο τζίτζικας ψοφάει πολύ πριν έρθουν τα κρύα." και επειδή αυτά είναι αλήθεια, θα χάσει τον ηθικό συμβολισμό της ιστορίας.
Τελικά, ο τύπος στην αρχή, είναι πιστός και δεν το ξέρει.