Σάββατο 19 Απριλίου 2014

Το Σύμβολο

Για τον Δήμου θα μιλήσω πάλι, ή μάλλον με αφορμή την δήλωσή του, ότι τα λεφτά που ξοδεύονται για το άγιο φως θα μπορούσαν να δίνονται στους φτωχούς.

Βασικά, μου θύμισε την 28η Οκτωβρίου, τότε που πολλοί είχαν αντιτείνει ότι τα χρήματα που ξοδεύονται για να εμφανιστούν άρματα στην παρέλαση θα ήταν καλλίτερο να δίνονται για τις ανάγκες θέρμανσης των σχολείων. Σίγουρα, αυτό λέει η λογική.

Ενώ στην περίπτωση των παρελάσεων πιο εύκολα έγινε αποδεκτή η ιδέα, στην περίπτωση του Δήμου έγινε χαμός και ο λόγος είναι η απερίσκεπτη χρήση της λέξεως "δήθεν" άγιο φως.

Στη θέση του, θα επρότεινα κάτι λογικό χωρίς να θίξω την πίστη των ανθρώπων. Μπορείς, ας πούμε, να προτείνεις να γίνεται αγιασμός του φωτός εδώ και όχι στα Ιεροσόλυμα, ώστε να εξοικονομούνται χρήματα για τους φτωχούς. Δεν είναι αυτή μία ωραιότατη ιδέα;

Εκεί ναι, θα έλεγα μπράβο.

Όταν όμως περιγράφεις ως "δήθεν" ένα σύμβολο πίστης, τότε προσβάλλεις πολύ κόσμο. Το σύμβολο της πίστης δεν είναι κάτι το απλό. Βλέποντάς το ο άνθρωπος υπενθυμίζει στον εαυτό του όλα όσα έχει διδαχθεί μέσα από την πίστη και τις γραφές. Μέσα από το σύμβολο συνδέεται με την ιστορία της πίστης αλλά, το κυριότερο, με την υπόλοιπη κοινότητα των πιστών.

Και είναι χαρακτηριστικό αυτό στην ανθρώπινη φύση να χρειάζεται σύμβολα. Ακόμα και οι εταιρείες, που καμμία σχέση δεν έχουν με όλα αυτά, όλες θεσπίζουν σύμβολα, όχι μόνο για διαφημιστικούς λόγους αλλά και για ενδοεταιρική σύνδεση των μελών τους. Βγάζουν συνθήματα, μπλουζάκια και σλόγκαν γιατί τα σύμβολα είναι πανίσχυρα, σε αντίθεση με την απλή αλήθεια που είναι πεζή και δυσάρεστη τις περισσότερες φορές.

Φαντάσου έναν κόσμο χωρίς σύμβολα. Χωρίς τους πέντε ολυμπιακούς κύκλους, χωρίς το άγαλμα της ελευθερίας, χωρίς σημαίες, χωρίς σταυρούς, χωρίς ημισέληνους, χωρίς σφυροδρέπανα, χωρίς την αστερόεσσα, χωρίς κρανίο με σταυρωτά κόκκαλα, χωρίς το άστρο του δαυίδ, χωρίς την πεντάλφα και χωρίς τον κύκλο της ειρήνης.

Χωρίς σύμβολα θα  ήταν όλες οι ημέρες εργάσιμες και όλες γκρίζες. Θα είχαμε ημέρες κατά του καρκίνου, όπου τίποτα άλλο δεν γίνεται παρά μονάχα σου υπενθυμίζουν ότι στον χημικό κόσμο που ζούμε θα πεθάνεις από καρκίνο ή εναλλακτικά, όπως μας υπενθυμίζει η ημέρα κατά του άγχους, ότι θα πας από άγχος. Θα υπάρχει ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού, στην οποία σου υπενθυμίζουν ότι τρώς ξύλο στο σχολείο χωρίς όμως να σε βοηθούν με άλλο τρόπο γιατί η πραγματική βοήθεια κοστίζει λεφτά. Και οι ημέρες όπου γιορτάζεις την χαρά της ύπαρξης και της συντροφικότητας (οι εθνικές και θρησκευτικές εορτές δηλαδή) θα έχουνεκλείψει στο όνομα μίας ισότητας που σημαίνει να είμαστε όλοι εξίσου απρόσωποι.

Τα σύμβολα μας θυμίζουν ότι είμαστε διαφορετικοί και για αυτό τα χρειαζόμαστε.

Θα μου πείς ότι δεν πρέπει να είμαστε διαφορετικοί;
Αυτό θέλεις να μου πείς;
Αυτό σημαίνει ότι δεν είσαι τότε, όπως στηρίζεις ανθρωπιστής αλλά κρυφοφασίστας, διότι δεν αναγνωρίζεις το δικαίωμα στη διαφορετικότητα.

Εσύ μπορεί να είσαι άθεος, κουκουές ή κι εγώ δεν ξέρω τί άλλο, όμως εγώ έχω το ίδιο δικαίωμα με εσένα να διαλέγω το τί θα είμαι. Και ανάλογα με το τί είμαι θα διαλέξω και το σύμβολό μου.

Και αν νομίζεις ότι με τη δήθεν πολιτισμένη σου στάση κάτι θα καταφέρεις, τότε κοίτα να δείς τί ήδη έχει αρχίσει να γίνεται: εξαφανίζονται τα σύμβολα της θρησκείας όχι για να δώσουν τη θέση τους σε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο όπου όλοι θα αλληλοαγαπιούνται γιατί χωρίς σύμβολα δεν θα έχουν λόγο να τσακώνονται (όπως ίσως έχεις την εντύπωση) αλλά για να δώσουν τη θέση τους στα σύμβολα των πολυεθνικών, όπου οι άνθρωποι θα αλληλοτρώγονται για να κερδίζουν οι μεγιστάνες. Αντί να έχουν ένα σύμβολο που να τους λέει "να είσαι καλός, να βοηθάς και να αυξάνεσαι ακι να πληθύνεσαι" όπως λένε οι περισσότερες θρησκείες, θα έχει την πολυεθνική να προωθεί είτε εταιρική ηθική για να δουλεύεις νυχθημερόν χωρίς να παίρνεις ανάσα είτε τα σύμβολα των διαφημιστικών για να καταναλώνεις ώσπου να σκάσεις κι εσύ και η τσέπη σου.

Αν δεν ανεχθούμε την διαφορετικότητα, τότε είμαστε και οι ίδιοι χαμένοι.
Αφήστε τους ανθρώπους στην ησυχία τους.
Αν θέλουν άγιο φως, τότε ας έχουν άγιο φως.
Τι στο καλό σε πειράζει;
Αν είσαι άθεος, τότε την ημέρα του πάσχα να πάς στο γήπεδο να κουνάς τα σύμβολα της ομάδας σου.

8 σχόλια:

Jolly Roger είπε...

Εκεινο που λεει ο Δημου (και εγω) και πολλοι αλλοι ειναι παρα πολυ απλο: πληρωσε απο την τσεπη σου και εχε οτι συμβολο θελεις.

Κανενας δεν αμφισβητει την σπουδαιοτητα των συμβολων και κανενας δεν αμφισβητει σε κανεναν το δικαιωμα να χρησιμοποιει οτι συμβολα θελει.

Αλλά πως θα σου φαινοταν αν κατασκευαζαμε το σημα του Ολυμπιακου στην Μαλαισια και μετα το φερναμε (με κρατικα εξοδα σε κρατικο αεροπλανο) στην Αθηνα, υποδεχομενοι - το συμβολο του Ολυμπιακου παντα - με τιμες Αρχηγου Κράτους;

Θα ηταν παρανοικο, ετσι; Θα ξεσηκωνονταν και οι πετρες, ετσι; Κι ομως, για μερικους (οπωσδηποτε ηλιθιους) το συμβολο του Ολυμπιακου ειναι ιερο. Ειναι ικανοι να σε σκοτωσουν αν το προσβαλεις.

Αλλά τουλάχιστον οι οπαδοι του Ολυμπιακου κατασκευάζουν το συμβολο τους με εξοδα τους, το μεταφερουν με εξοδα τους και το τιμουν με οσες τελετες θελουν - παντα με εξοδα τους.
Το συμβολο που λεγεται αγιο φως, γιατι θα πρεπει να το πληρωνω εγω και ολοι οι υπολοιποι που δεν το πιστευουμε;

Οσο γκαου-μπιου ειναι να υποδεχεσαι το συμβολο του Ολυμπιακου με τιμες Αρχηγου Κρατους, τοσο (και περισσοτερο) γκαου μπιου ειναι να υποδεχεσαι το συμβολο της ορθοδοξιας.
Αυτο δεν σημαινει οτι θελω να απαγορεψω τα συμβολα απο τον οποιονδηποτε. Ας τα πληρωσει και ας κανει οτι θελει μαζι τους.

Unknown είπε...

Jolly, δεν διαφωνώ σε τίποτα εκτός από την επιλογή λέξεων.
Η λέξη "δήθεν" δείχνει κακοπροαίρετη σκέψη ή απλή απροσεξία. Και το κακό με τις λέξεις είναι ότι πολλές φορές ισοδυναμούν με πράξεις, οπως όταν προσβάλλουν ή όταν εμπαίζουν και ειρωνεύονται.

Δεν θέλω να διανοηθώ ότι ένα ("δήθεν";) πνευματικός άνθρωπος όπως ο δήμου χρησιμιποιεί λέξεις χωρίς τη συναίσθηση της σημασίας τους.

Unknown είπε...

Αγιασμός του φωτός;
Πες τα αυτά σε όσους πιστεύουν ακράδαντα ότι το φως ανάβει μόνο του (και εις διπλούν τις περισσότερες φορές γιατί μπορεί να υπάρχουν δύο πάσχατα!)

Αν μιλούσαμε για καθαγιασμό του φωτός, όπως και των υδάτων, θα μπορούσες να έχεις δίκιο, όμως με τα πιστεύω που έχει μεγάλο μέρος του πληθυσμού... δήθεν και πάλι δήθεν!

Μα να μας πειράζουν οι λέξεις που είναι ουδέτερες, περισσότερο από την ανοησία που είναι ατελείωτη;;;

Unknown είπε...

Αν σε αποκαλέσω δήθεν καθηγητή σε δήθεν σχολή, εσύ πως θα το πάρεις;
Θα πείς ότι είναι μία απλή ουδέτερη λέξη στη μέση μίας ατελείωτης ανοησίας;

Οι άνθρωποι που πιστεύουν, πιστεύουν. Τελεία και παύλα.

Unknown είπε...

Αν είμαι δήθεν, τότε καλά θα κάνεις.
Αρκεί να έχεις τα κατάλληλα επιχειρήματα!
Και για την πίστη στην ανοησία υπάρχουν πλείστα όσα!

Unknown είπε...

Η κλασσική υπεροψία "είμαι άθεος άρα καλλίτερος"

Κάθε επιχείρημα παύει να έχει αντίκρυσμα, εφόσον για εσένα η πίστη είναι βλακεία.

Πρόσεχε όμως γιατί αυτά στα οποία εσύ πιστεύεις, αποτελούν και αυτά ζήτημα πίστης.

Unknown είπε...

Πρόσεχε λίγο καλύτερα στο διάβασμα καλή μου.
Δεν είπα κάτι για την πίστη, αλλά για την πίστη σε βλακείες του στυλ "η φλόγα ανάβει ως θαύμα". Είναι σχεδόν σαν να πιστεύεις στον Άι Βασίλη!
Σίγουρα εν γένει δεν έχω ιδιαίτερη σχέση με την πίστη.
Προτιμώ να μην πιστεύω σε οτιδήποτε, αλλά να ασπάζομαι αποδεδειγμένες θεωρίες έως της βελτιώσεώς τους, οπότε συνήθως προτρέπω τον κόσμο να ξεριζώσει κάθε είδους πίστη (όχι μόνο θρησκευτική), όσο μπορεί, αλλά κατά τα άλλα, you are the one that has it all wrong in that.

Read more carefully next time!

Georgina είπε...

Καλημέρα και χρόνια πολλά! Πόσο συμφωνώ Αθηνά. Τραγικές δημόσιες δηλώσεις. Με τέτοιες λογικές δεν έρχονται οι αλλαγές που χρειαζόμαστε σε καμιά περίπτωση, παρα μόνο μετατοπίζεται η φαιδρότητα και η σκληροπυρηνικότητα της ανθρώπινης αντίληψης και κατόπιν δράσης.